Page 2 - เอกสารการสอนเร่ือง กฎหมายอาญา
P. 2
เอกสารการสอน
เรื่อง กฎหมายอาญา
กฎหมายอาญา คือ กฎหมายที่เกี่ยวกับอาชญากรรมและการควบคุมความประพฤติของคนในสังคม
ซึ่งจะแตกต่างจากกฎหมายแพ่งตรงที่กฎหมายแพ่งเกี่ยวกับข้อพิพาทระหว่างบุคคลหรือองค์กร แต่กฎหมาย
อาญามีไว้เพื่อรักษาความสงบเรียบร้อยของบ้านเมือง ผู้ใดละเมิดกฎหมายอาญา ถือว่าละเมิดต่อรัฐโดยตรง
หลักการของกฎหมายอาญาจะเน้นไปที่การลงโทษผู้กระท าความผิด
ระบบของกฎหมายแพ่งและกฎหมายอาญา มีความแตกต่างกัน ระบบกฎหมายอาญา ได้ถูกวาง
โครงสร้างไว้เพื่อปกป้องสวัสดิภาพทางกายและรักษาจริยธรรมของคนในรัฐ ซึ่งก าหนดไว้ว่าผู้ละเมิดกฎหมาย
จะต้องได้รับบทลงโทษทางอาญา ที่เหมาะสมกับระดับความผิดตามเกณฑ์ที่ระบุไว้อย่างชัดเจน
กฎหมายอาญาก าหนดลักษณะของการกระท าหรือไม่กระท าอย่างใดถือว่าเป็นความผิด และ
ก าหนดบทลงโทษทางอาญาส าหรับผู้กระท าความผิด ทั้งนี้ เพื่อเป็นรักษาความสงบเรียบร้อยของบ้านเมือง
และสังคม โดยกฎหมายอาญาก าหนดโทษทางอาญาส าหรับผู้กระท าความผิด แบ่งได้ ๕ ประการ ดังนี้
(๑) ประหารชีวิต
(๒) จ าคุก
(๓) กักขัง
(๔) ปรับ
(๕) ริบทรัพย์สิน
การกระท าความผิดทางอาญา
1. ความรับผิดในทางอาญาเกิดขึ้นเมื่อผู้กระท าได้กระท าครบ“องค์ประกอบ”ที่กฎหมายบัญญัติ และ
2. การกระท าที่ครบ “องค์ประกอบ” ที่กฎหมายบัญญัติจะต้องไม่มีกฎหมายยกเว้นความผิด และ
3. การกระท าที่ครบ “องค์ประกอบ” ที่ไม่มีกฎหมายยกเว้นความผิดนั้นจะต้องไม่มีกฎหมายยกเว้นโทษ
ด้วย
4. บุคคลจะต้องรับผิดในทางอาญาต่อเมื่อมีการกระท า
โครงสร้างรับผิดทางอาญา
1. การกระท าครบ “องค์ประกอบ” ที่กฎหมายบัญญัติหมายความว่า
(1) ผู้กระท าจะต้องมี “การกระท า”
(2) การกระท านั้นจะต้องครบ “องค์ประกอบภายนอก” ที่กฎหมายบัญญัติไว้
(3) การกระท าจะต้องครบ “องค์ประกอบภายใน” ที่กฎหมายบัญญัติไว้
(4) ผลของการกระท าจะต้องสัมพันธ์กับการกระท าตามหลักในเรื่องความสัมพันธ์ระหว่าง
การกระท าและผล
2. การกระท าที่ครบตามหลักเกณฑ์ข้างต้นทั้ง 4 ประการนั้นจะต้องไม่มีกฎหมายยกเว้นความผิด
3. การกระท าที่ไม่มีกฎหมายยกเว้นความผิดจะต้องไม่มีกฎหมายยกเว้นโทษด้วย
