Page 249 - หนังสือที่ระลึกงานพระราชทานเพลิงศพหม่อมดุษฎี บริพัตร ณ อยุธยา

เงิ้ อสี าน อกี ทงั้ เปลยี่ นการแตง ตวั ใหมใ หน งุ นิ่ เสอ้ แขนกระบอก ผมเกลา ขน้ เปน มวยใหญ กลางศรี ษะเสยี บดอกลนั่ ทม ดงู ดงามเรยี บรอ ยเปน ชาววงั นดิ การแสดงครงั้ แรกของ พวกในวังโดยใชทาเ้ิงอีสานนี้แสดงเปนครั้งแรกที่เวทีลีลาศสวนอัมพร ่งสมเด็จ มีพระราชเสาวนียใหจัดบรรยากาศแบบไนตคลับ มีผูเขาชมจากภายนอกมากมาย จาํ ไดว า คราวนนั้ มพี วกหนงั สอ พมิ พอ ยดู ว ย จง รมุ ถา ยภาพกนั เปน การใหญเ พราะเหน็ เปนฉากที่แปลกตา ขาพเจายกเครดิตใหคุณพะนอ ขอใหเธอเปนผูใหสัมภาษณ มี คนหน่งที่ไดช่อวาเปนนักออกแบบทาเตนมอฉมัง มาเอยปากขอเอาไปแสดงในฉาก บัลเลต โดยจะดัดแปลงใหเหมาะสม แตเม่อสงภาพถายมาใหดูก็มิไดมีทาที่แตกตาง จากทาของเราเลยแมสักนิดเดียว
ขาพเจาไดช่อวาเปนผูพ้นูการอนรําพ้นเมอง โดยไดรวบรวมขอมูลมาเขียน และพิมพเปนหนังสอ มีภาษาไทย (แปลเปนภาษาอังกฤษ โดยทานผูหญิงสุประภาดา เกษมสันต ณ อยุธยา) พิมพโดยสมาคมอเมริกา แตการริเริ่มไมไดมาจากขาพเจา ผคู ดิ น คู นแรกคอ สมเดจ็ พระนางเจา พระบรมราชนิ นี าถนนั่ เอง ภายหลงั ทขี่ า พเจา คบหากบั ครพู ะนอ มกี ารก ผใู หญผ โู ตไดไ มน าน จง ขอพระราชทานพระบรมราชานญุ าต นําอนภูไทไปสอนเด็กในโรงเรียนอุดมวิทยา
ตอจากน้ันขาพเจาก็มีแรงบันดาลใจคนหาวา มีอะไรอีกที่เราจะสงเสริมนู ใหเกิดข้นในเมองไทย ขาพเจาก็ไปหาครูบัวยอย ขาหลวงเดิมในคุม เธอก็มาสอน อนเงี้ยว การเตนรําแบบชาวเขา
การพบปะเขาหาผูคนเพ่อคนควาหาขอมูลกินเวลาถง เดอน ขาพเจา ก็พบวาทางใตมีการอนรําที่นาสนใจคอรํามโนราห และเตน (าปน) ่ง เปนการรําเทา ทวงทาเหมอนเลนดาบหรอกระบี่กระบอง ฉากนี้ไดมาอยางยากเย็น ขาพเจาใชเวลา ชั่วโมง พูดจาหวานลอมใหครูผูสอนยินยอมมาสอนให เขาไมอยาก สอนใหช าวกรงุ เทพ อา งวา เพราะมกั ดดั แปลง ปรบั ปรงุ จนหารอ งรอยเดมิ ไมไ ด การ เตนรองเง็งของเขานั้นถาตามแบบดั้งเดิม มีการกาวเทา ไหวไหล โบกแขน ขาพเจา กไ็ ดเ ดก็ หนมุ คนหนง่ มาชว ยสอนเปน ทสี่ นกุ สนาน ทา อ นเงยี้ ว เปน ทา ทแี่ ปลกตา มกี าร ยักสะโพก ยักคอ ยักไหลอยางไมนาเกลียด เพลงที่ใชก็นารัก มีคําพูดเปนที่นาขบขัน
เปนทนี่าเสยีใจทขี่าพเจานกูารราํมโนราหไมสาํเรจ็ ไมสามารถหาผมูาสอนได แมจะจัดหานักรําชาวเมองมาทําการแสดงก็หายาก ตองใชทุนรอนมากมาย ตองใช นกั ดนตรตี า งหาก คนรอ งตา งหาก คนราํ ตา งหาก คนทเี่ ราจดั หามาราํ ในรายการของเรานนั้ ดูทารําก็รูวาดัดแปลงมา โดยตัดตอนสวนที่ยากออกไปหลายทาหลายทาง ปราก ในภายหลังวา แมแตกรมศิลปากรก็ไมสามารถนําของจริงมาแสดงที่กรุงเทพ ได
248