Page 4 - Hakan DİRİCAN Gitar Methodu

KLASİK GİTARIN TARİHÇESİ

Gitarı andıran bir enstruman’ın 1500ʹ den önce, Rönesans sırasında Avrupa’nın Akdeniz
bölgesinde var olduğu bilinmektedir. 13. 14 yüzyıldan kalma be�mlemeler kuş tüyü bir
pena ile çalınan “8” şeklinde bir enstrümanın varlığını gösterir. Yine bu döneme ait bazı
kaynaklar guitara la�na adlı bir la�n gitarından bahseder.
Gitar için müzik içeren ilk kitapların tarihi 16. yüzyıla kadar uzanır. Bu kitaplarda her üç
veya dört teli de “ünison” (aynı sese) bir biçimde akort edilen çi�lerden oluşmak üzere,
dört telli bir gitardan söz edilir. En alt tel bazen bir oktavlık bir aralıkla akort edilirken, en
üst tel çoğunlukla tek�r. 16. yüzyılda beş telli gitarlar da ortaya çıkmış�r. İlk gitarlarda sap
kafası düz bir şekilde yerleş�rilmiş� ve akort burguları “fric�on pegs” arkadan
ayarlanıyordu. Bu �p gitarın klavyesi enstrümanın göğsü ile aynı seviyedeydi ve sekizle on
arasında bağırsak ile bağlanarak yapılmış perdeleri “fret” vardı. Gövdesi bugünün
standartlarına göre daha küçük ve daha az kıvrımlıydı. Sır� bombeli veya düzdü ve ses
deliği “soundhole” dekora�f bir parşömen veya ağaç işlemeyle kaplanmış�. Bu �p gitarın
kırılgan yapıda olması, değişen modalar, farklılaşan akortlama şekilleri ve metal tellerin
kullanımı pek çok enstrümanın yok olmasına veya değişime neden olmuştur.
Birçok müzik ale�n de olduğu gibi klasik gitar da çeşitli evrimler geçirerek günümüzdeki
şeklini almış�r. Gitarın kökeninin ne kadar eskiye dayandığı bilinmemekle beraber, gitara
benzer çalgıların Mısırlılardan eski Romalılara ve Yunanlılara, nihayet 8.ve 9. yüzyıllara
Arapların İspanya’ya girmesiyle Avrupa’ya ulaş�ğı bilinmektedir.
Biraz daha ilerleyip 16.yydan günümüze kadar olan aşamaları inceleyelim.16.yyda dört
telli gitar İspanya dışında Fransa, İtalya, Hollanda ve İngiltere’de sevilmiş ve çalınmış
olduğunu görürüz. Dört telli gitarın en gözde olduğu dönem ise orta çağın sonları olduğu
görülür. Telleri çekmek için sadece sağ elin işaret parmağı ili birinci ve ikinci parmakları
(pim) kullanılmaktaydı.
Dört telli gitarın birtakım değişikliklere uğraması 16.yyın ikinci yarısına rastlamaktadır.
Dört tele beşinci eklenerek “Guitara Espanola” adını almış�r. Beşinci çi� telin
eklenmesiyle gövde büyümüş, tel uzunluğu bugünkü ölçüye yakın olan 63 cm’ye
ulaşmış�r
Gitar büyük zaferine ise 17.yy’da ulaşmış�r. Bu durum o yüzyıldan günümüze kadar
gelmiş çok ayıdaki gitar ve bestelerden anlaşılmaktadır.17.yy’da gitar, kralların sarayına,
zengin ailelerin salonlarına girmiş, sosyetede geniş kitlelere hitap etmeye başlamış�r.
Dolayısıyla bu enstrüman için beste yapanların, gitar yapımcılarının ve gitaristlerin sayısı
da artmış�r.
18.yy’da en az gitar kadar ilgi gören bir enstrüman da ‘lavta’ idi. Fakat lavtanın zamanla
telleri on bir çi� ve iki tek olmak üzere yirmi dörde çıkmış olması, icra için daha çok
yetenek ve eği�m gerek�riyordu. Bunun farkına varanlar gitara yöneldiler. Böylece
gitaristlerin ve gitar için eser yazan kompozitörlerin sayısı da artmış oldu.
Beş telli gitara al�ncı telin Alman Jacob August Oto (1760-1829) tara�ndan takıldığı
belir�lmektedir.18.yy’ın sonlarına doğru al� tek telli gitar bütün çeşitlerini gölgede
bırakır. Bu tel düzenlemesi günümüze kadar değişmeden gelmiş�r. Bu dönemlerde
İspanyol gitar yapım sana�nda dikkat çekici ilerlemeler olmuş, bu bakımdan İspanya,
gitar tarihine çok şey katmış�r.