Page 11 - ประโยคความเดียว รวม
P. 11
ประโยคควำมเดียวและประโยคควำมรวม
ประโยคสามารถแบ่งได้หลายรูปแบบ ที่นักเรียนจะได้ศึกษาในบทเรียนนี้เป็นการแบ่ง
ตามโครงสร้างของประโยค
ได้แก่ประโยคความเดียวและประโยคความรวม
๑. ประโยคควำมเดียว
คือ ประโยคที่มีประธานและกริยาหลักเพียงตัวเดียว จะมีบทขยายหรือไม่มีก็ได้ซึ่งมี
ส่วนประกอบ ๒ ส่วน ได้แก่
๑. ภำคประธำน คือ ค าหรือกลุ่มค าที่ท าหน้าที่เป็นผู้กระท า ผู้แสดง ซึ่งเป็นส่วน
ส าคัญของประโยค เพื่อให้ทราบว่า ใคร หรืออะไร ที่จะแสดงอาการในประโยคนั้น ๆ
๒. ภำคแสดง คือ ค าหรือกลุ่มค าที่บอกอาการ หรือบอกสภาพของประธาน ว่าท า
กริยาอะไรประกอบไปด้วยบทกริยา บทกรรม หรือมีบทขยายด้วยก็ได้
บทขยำยของประโยค
ในประโยคหนึ่งถ้ามีบทขยายของประโยคด้วยจะท าให้ประโยคนั้นชัดเจนยิ่งขึ้น
บทขยายของประโยค คือ ส่วนที่ท าหน้าที่ขยายส่วนต่าง ๆ ของประโยค เช่น ขยาย
ประธาน กริยา หรือกรรม เราเรียกส่วนขยายนี้ว่า บทขยาย บทขยายอาจเป็น ค า กลุ่มค า
หรือประโยคก็ได้ เช่น เรือล าน้อยลอยล่องในท้องทะเล (“ล าน้อย” ขยายประธาน
“เรือ”) ตัวอย่ำง
ประโยคควำมเดียว ภำคประธำน ภำคแสดง
ประธำน กริยำ
(ค านาม/ค าสรรพ
นาม)
ป่ ำนแก้วหัวเรำะ ป่านแก้ว หัวเราะ
แป้งร ่ำร้องไห้ แป้งร ่า ร้องไห้
เขำนอนหลับ เขา นอนหลับ
ประโยคข้างต้นนี้ มีค านาม และค าสรรพนามเป็นประธาน