Page 46 - PDA 40 Years Anniversary

31. โครงการศึกษาการใช้ฟืน ถ่านไม้ ศักยภาพการผลิตเตา 32. โครงการศึกษาส�ารวจข้อมูลพลังงานชนบท (พ.ศ. 2536-2537)
ประสิทธิภาพสูง (พ.ศ. 2536) Study of Charcoal Firewood Community Water Management Project โครงการล�าดับที่ 101

and Capabilities of Producing Hi-Effective Ovens
โครงการล�าดับที่ 98 กรมพัฒนาและส่งเสริมพลังงาน กระทรวงวิทยาศาสตร์เทคโนโลยีและ
สิ่งแวดล้อม ได้จัดท�าโครงการศึกษาส�ารวจข้อมูลพลังงานชนบท โดย
สมาคมฯ ได้รับการสนับสนุนจากกรมพัฒนาและส่งเสริมพลังงาน มอบหมายให้สมาคมฯ ด�าเนินการส�ารวจข้อมูล ความพร้อม และความ
ั
ิ
ิ
กระทรวงวิทยาศาสตร์เทคโนโลยีและส่งแวดล้อมในการดาเนินงาน เหมาะสมของหมู่บ้านในการตดต้งระบบผลิตไฟฟ้าด้วยพลังงานนอก
�
ศึกษาการใช้ฟืน ถ่านไม้ ศักยภาพการผลิตเตาหุงต้มประสิทธิภาพสูง ระบบ กลุ่มเป้าหมายในการศึกษา ได้แก่ ครัวเรือนที่ตั้งอยู่นอกเขต
เพ่อการวิเคราะห์ถึงสถานการณ์การพลังงานของครัวเรือนในแต่ละภาค เทศบาล และอยู่ในพื้นที่ด�าเนินการของศูนย์พัฒนาและเผยแพร่
ื
เป็นการศึกษาเกี่ยวกับปริมาณการใช้ฟืน ถ่านไม้ และก๊าซหุงต้ม (LPG) พลังงานภูมิภาค จังหวัดราชบุรี มหาสารคาม อุบลราชธานี พิษณุโลก
ในการประกอบอาหารในครัวเรือน แหล่งที่มาและค่าใช้จ่ายในการจัด เชียงใหม่ และนครศรีธรรมราช รวม 30 หมู่บ้าน และหมู่บ้านที่ตั้ง
ซื้อ เพื่อก�าหนดกลุ่มเป้าหมายและแนวทางการส่งเสริมการผลิต การ อยู่นอกเขตเทศบาล และสุขาภิบาลที่ไม่มีโอกาสหรือมีโอกาสน้อยที่จะ
จ�าหน่าย และการใช้เตาหุงต้มประสิทธิภาพสูง โดยได้ส�ารวจข้อมูล ได้ใช้ไฟฟ้าของการไฟฟ้าส่วนภูมิภาค และแผนการติดตั้งระบบผลิต
จาก 24 จังหวัด ตัวอย่างทั่วทุกภาคของประเทศไทย มีกลุ่มเป้าหมาย ไฟฟ้าประจุแบตเตอรี่ด้วยเซลล์แสงอาทิตย์ของกรมโยธาธิการ (ภายใน
ได้แก่ กลุ่มโรงงานผู้ผลิตเตา กลุ่มจ�าหน่ายเตา กลุ่มผู้ใช้รายครัวเรือน ปี 2537) จ�านวน 60 หมู่บ้าน ครอบคลุมทุกภูมิภาคของประเทศ รวม
ั
ี
ี
กลุ่มราษฎรผู้ผลิต กลุ่มผู้น�าหมู่บ้านและกลุ่มแม่บ้าน เจ้าหน้าที่จาก ท้งกรณีศึกษาจากหมู่บ้านท่มีการส่งเสริมการประจุแบตเตอร่ด้วยเซลล์
ทศวรรษที่ ๒

พ.ศ. 2527 -2536

หน่วยงานต่างๆ ของรัฐ และเจ้าหน้าที่จากศูนย์พัฒนาและเผยแพร่ แสงอาทิตย์ จ�านวน 7 แห่ง ที่อยู่ในพื้นที่ด�าเนินงานของกรมพัฒนา
พลังงานภูมิภาค ซึ่งผลการศึกษาทางกรมพัฒนาและส่งเสริมพลังงาน และส่งเสริมพลังงาน และกรมโยธาธิการ ผลการศึกษา พบว่า หมู่บ้าน
ได้น�าไปพัฒนาการผลิตเตาประสิทธิภาพสูงให้เหมาะสมต่อไป ที่มีโอกาสน้อยที่จะมีไฟฟ้าใช้นั้น เป็นหมู่บ้านที่มีสภาพปัจจัยพื้นฐาน
เช่น การคมนาคม อยู่ในระดับต�่ากว่าพื้นที่ในเขตชนบทอื่นๆ การใช้
ื
ี
พลังงานเพ่อแสงสว่างท่แพร่หลายในภาคเหนือและภาคตะวันออกเฉียง
เหนือ ได้แก่ การใช้ตะเกียงน�้ามันก๊าด/ น�้ามันดีเซล ส่วนภาคกลางและ
ภาคใต้ มีการใช้แบตเตอรี่ด้วย ซึ่งในพื้นที่ที่การคมนาคม ไม่สะดวก

ราคาเชื้อเพลิงที่มีแหล่งจ�าหน่ายในหมู่บ้านจะมีราคาสูง นอกจากนี้ยัง
พบว่าครัวเรือนที่มีไฟฟ้าใช้แล้ว จะใช้ไฟฟ้าเป็นหลักในการให้แสงสว่าง
ส่วนครัวเรือนที่ยังไม่มีไฟฟ้าใช้ จะใช้ตะเกียงน�้ามันก๊าดเป็นหลัก รองลง
ไป คือ แบตเตอรี่ ตะเกียงน�้ามันดีเซล และเครื่องปั่นไฟ ส่วนการใช้
พลังงานในการประกอบอาหาร ในพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือใช้ฟืน
และถ่าน ขณะที่พื้นที่ภาคกลางและภาคใต้ใช้ก๊าซหุงต้ม ฟืน และถ่าน
ควบคู่กันไป

44