Page 30 - bon-dia-aruba-20190831
P. 30

a30    ciencia & tecnologia
                Diasabra 31 augustus 2019

                      Trump ta declara Comando Espacial clave pa defensa Mericano



                                                                      Pero  ainda  no  tin  Forsa  Es-  comunicacion pa tropa y co-  como un comando dedica na
                                                                      pacial.  Forsa  Espacial,  cual  a  mandantenan  den  e  campo,  espacio. “Pa sigura proteccion
                                                                      bira un linea di aplauso con-  tambe  dunando  advertencia  di  interesnan  Mericano  den
                                                                      fiabel  pa  Trump  durante  su  di  lansamento  di  misil  den  espacio,  nos  mester  aplica  e
                                                                      eventonan di campaña, ainda  exterior. Esey ta diferente di  enfoke, energia y recursonan
                                                                      mester ricibi aprobacion final  un Forsa Espacial, cual lo ta  necesario,  y  esey  ta  locual  e
                                                                      di congreso.                 un servicio militar distingui,  Comando  Espacial  lo  haci”,
                                                                                                   manera ehercito, marina, for-  Esper a bisa.
                                                                      E enfoke renoba riba espacio  sa aereo, y warda costa.
                                                                      como  un dominio militar  ta                              Kaitlyn  Johson,  un  experto
                                                                      refleha preocupacion tocante  Congreso  ta  mas  cerca  di  di  defensa  espacial  na  Cen-
                                                                      e  vulnerabilidad  di  satelite  aproba e creacion di un Forsa  tro pa Estudionan Strategico
                                                                      Mericano, tanto militar como  Espacial a pesar di skepticis-  y Internacional, a bisa cu e ta
                                                                      comercial,  cual  ta  critico  pa  mo di algun legislado di am-  considera  probabel,  pero  no
                                                                      interesnan  Mericano  y  po-  bos  partido.  E  propuestanan  sigur, cu congreso lo aproba
                                                                      tencialmente  suceptibel  pa  ta diferente den algun punto,  un Forsa Espacial den e ley di
            WASHINGTON  (AP)  —  tereno mas halto’.                   interupcion  mediante  ar-   y  un  esfuerso  pa  reconcilia  defensa 2020.
            Declarando  espacio  cru-                                 manan  anti-  satelite  Ruso  y  nan lo cuminsa ora congreso
            cial  pa  defensa  nacional,  El a bisa cu Comando Espa-  Chines.                      bolbe di su reces di augustus.  Trump kier pa Forsa Espacial
            presidente Donald Trump  cial,  lidera  pa  un  general  di                                                         ta ‘separa pero igual’ na otro
            a  bisa  ayera  cu  Pentago-  cuater strea di Forsa Aereo, lo  E rol di e Comando Espacial  Mark  Esper,  secretario  di  servicionan, pero ta spera cu
            no  a  establece  US  Space  ‘sigura cu superioridad Meri-  nobo  ta  pa  conduci  opera-  defensa,  a  posiciona  su  mes  e  lo  ta  parti  di  Forsa  Aereo,
            Command  pa  preserva  cano  den  espacio  nunca  ta  cionnan  manera  habilita  na-   como un sostenedo fuerte di  similar  na  con  Marinier  ta
            dominio  Mericano  ‘na  e  cuestiona ni menasa’.          begacion  basa  riba  satelite  y  crea  tanto  un  Forsa  Espacial  parti di Navy.


                      Onda similar na humano detecta den mini celebro di laboratorio


            SAN  DIEGO  (cnet.com)  torio. E biaha aki nan a keda                                  avansa  cu  modelonan  ante-  nos pa dicidi e limite. Pa awo,
            –  Cientificonan  a  crece  na  Homo  sapiens,  impul-    Pa  evalua  actividad  electrico  rior, y cu por replica cu pre-  no mester preocupa si e mini
            mini  celebronan  exitosa-   sando  celulanan  humano  pa  di e organoid, e team a pone  cision  e  condicion  humano  celebronan aki lo bira consci-
            mente cu, pa prome biaha,  bira celnan di celebro door di  electrode den nan petri dish.  miho cu model animal.     ente y ripara cu nan ta obheto
            ta  produci  onda  celebral  pone nan den un petri dish cu  Nan  a  haya  evidencia  di  ac-                        di  experimento,  Muotri  ta
            similar  na  esunnan  mira  ta simula e ambiente di desa-  tividad den e mini celebro na  Obviamente, tin implicacion  convenci  cu  no  tin  eviden-
            den  embryo  y  baby  pre-   royo  trempan  di  celebro.  E  dos luna, y actividad ritmico  etico  di  reconstruccion  di  cia cu nan tin algun forma di
            maturo.    Investigadonan  mini  celebronan  3D,  conoci  constant na seis luna.       un  celebro.  E  estudio  no  ta  consciencia, y e actividad cu
            na Universidad di Califor-   como ‘organoid’, ta madura y                              evita e implicacionnan aki, y  e team a mira no ta relaciona
            nia, San Diego (UCSD) a  crea rednan celular di celnan  Un aligoritmo di aprendisahe  Muotri ta bisa cu ta keda na  cu actividad den celebro real.
            crea e ‘celebronan’ minia-   conecta  –  un  componente  di mashin, cual a train riba un
            tura uzando stem cell den  importante di celebronan cu  set di 567 grabacion di señal
            un  petri  dish  y  test  nan  ta  permiti  señal  electrico  pa  electrico  genera  pa  39  baby
            actividad  y  expresion  ge-  move.                       prematuro, a ricibi e señalnan
            netico durante 10 luna.                                   electrico  di  e  organoid.  Cu
                                         Team di Alysson Muotri, bi-  exito  el  a  pronostica  cuanto
            Nan ta spera cu e mini cele-  ologo molecular na UCSD y  siman e organoid den e petri
            bro lo yuda nan studia desar-  autor di e estudio, ta trahando  dish tabatin, demostrando cu
            oyo di celebro.              cu organoid pa un cantidad di  nan ta imita desaroyo normal
                                         aña, poco poco den direccion  di celebro.
            E  estudio,  publica  den  Cell  di crea un celebro cu lo sirbi
            Stem  Cell,  ta  di  e  mesun  como model den un estudio  Mientras cu e no ta sugeri cu
            grupo di investigacion cu an-  futuro.  Actualmente,  nan  e organoid ta funcionalmente
            teriormente  a  demostra  cu  model ta un miyon bes mas  mescos cu celebro di baby, e
            nan  por  traha  mini  celebro  chikito cu un celebro huma-  ta  duna  un  paso  pa  cientifi-
            di  Neanderthal  den  labora-  no adulto.                 conan test celebro cu ta mas



                    5G no lo reemplasa 4G: Eliminando confusion rond di e tecnologia


            MERCA  (cnet.com)  –  E  mobil  super  lihe,  sino  hopi  di  Organisacion  Mundial  di                             ion mobil global lo ta riba 5G
            proximo  generacion  di  industria lo beneficia di e co-  Salud  a  sugeri  cu  radiacion  5G lo reemplasa 4G? Mi lo  pa  2025.  E  mesun  aña,  uzo
            data  mobil  di  velocidad  nectividad di 5G, manera ve-  di celular mester ta considera  mester un celular nobo?   di  4G  LTE  lo  ta  como  59%
            halto, conoci como 5G, ya  hiculonan autonomo, drone,  ‘posiblemente  carcinogenico  Mientras  cu  un  celular  5G  – un aumento for di 43% na
            caba ta live den algun area  IoT (Internet of Things), en-  pa  humano’.  Y  telefonnan  ta  necesario  pa  haya  acceso  2018.  Personanan  cu  celular
            na  Merca  y  rond  mundo,  tre otro.                     popular  manera  iPhone  y  na un red 5G, no ta nifica cu  4G lo mira un boost den ve-
            incluyendo  Reino  Uni  y                                 Galaxy por excede e nivel di  mester di un pa haya benefi-  locidad mientras e red 5G ta
            Australia.  Pero  mientras  Pa  prepara  pa  5G,  ta  aclaria  radiacion permiti pa FCC.  cionan di velocidad. Ademas,  implementa,  pa  dos  motibo:
            ta lansa e red aki, tin can-  algun mito.                 Maske ta mucho trempan pa  5G  no  lo  reemplasa  4G  en-  dynamic spectrum sharing y
            tidad di confusion ta per-                                ta 100% sigur, nos sa cu dia  teramente, sino cu ta meho-  carrier aggregation. Mientras
            manece rond di e tecnolo-    5G ta safe?                  8 di augustus ultimo, despues  rando e rednan 4G existente.  hende  ta  transiciona  na  5G,
            gia.                         Un  di  e  preocupacionnan  di mas di seis aña di investig-  Hasta si 5G ta disponibel, bo  e ‘cayanan’ 4G lo keda habri
                                         mas grandi hende tin tocante  acion  y  revision,  presidente  celular  4G  no  ta  obsoleto,  pa usuarionan cu no a pasa pa
            Mientras  e  introduccion  di  5G ta cu e frecuencia di radio  di FCC, Ajit Pai a circula un  sino lo traha perfecto riba 4G.  5G,  y  cu  menos  hende  riba
            5G  ta  continua  a  traves  di  di  e  red  lo  ta  insigur,  expo-  propuesta  pa  declara  celular               dje, su capacidad y velocidad
            2020, ta pronostica cu lo tin 1  niendo hende na radiacion y  como  safe.  Oficialnan  di  e  Celular  actual  lo  ta  mas  ta aumenta.
            biyon usuario di 5G pa 2023.  causando cancer. E miedo no  agencia ‘no tin niun preocu-  lihe?
            E rednan aki no solamente lo  ta completamente sin funda-  pacion pa ekipo nobo uzando  Segun  un  reporte  di  GSMA
            conecta usuarionan na un red  mento – un reporte di 2011  tecnologia 5G’.              Intelligence,  15%  di  conex-
   25   26   27   28   29   30   31   32