Page 8 - HOH_Neat
P. 8

A3
                                                                                                           LOCAL Diahuebs 25 aPRiL 2019
             Segun psicologo Jeffray Feliciana di Respaldo:

                                       ‘No solamente marihuana ta un ‘gateway drug’

            ORANJESTAD – Psicolo-                                                                  Agresividad                  no  y  Sociedad  Psicologico
            go Dr. Jeffray Feliciana di                                                            Investigacion  ta  indica  cu  Mericano ta categorisa salud
            Respaldo a declara na Bon                                                              hendenan  diagnostica  cu  mental como algo organico, y
            Dia  Aruba  cu  nan  ta  bin                                                           schizofrenia of otro problema  cu mester atende cu un pro-
            hayando tur sorto di pash-                                                             di salud mental, no necesari-  fesional  riba  e  tereno  aki.  E
            ent,  entre  nan  muchanan                                                             amente mester ta un persona  ta conseha cu esunnan cu ta
            cu ta uza droga.                                                                       agresivo. Pues dificilmente lo  pasando di un fase dificil cu
                                                                                                   por  relaciona  agresividad  cu  ta afecta salud mental panan
            E  casonan  di  hobennan  cu                                                           salud mental. Mas bien ta tra-  keda hunto cu famia y amigo-
            mester  di  ayudo  profesional                                                         ta di comportacion di hende  nan cu tin confiansa y papia
            di  psicologo  y/of  psikiatra                                                         mes, con por trata otro hende  cu nan.
            ta  relaciona  cu  consumo  di                                                         cu respet.
            droga  y  problema  cu  nan                                                                                         Tambe  ta  bon  pa  distrae  bo
            famia.  Feliciana  a  laga  sa  cu                                                     Tambe nan ta traha cu e adic-  mes,  wak  pelicula,  haci  de-
            normalmente e dos factor aki                                                           tonan cu ta biba ariba caya, y  porte  y  recrea  den  natura-
            ta  bay  hunto.  “Pasobra  ora                                                         tambe personanan cu ta hiba  lesa.  Nunca  ta  laat  pa  busca
            cu e ta uza e droganan, e ta                                                           un  bida  normal  cu  tin  un  ayudo di un psikiatra, y si ta
            un manera cu e por sali di su                                                          famia y trabou. Nan por yuda  necesario, di un psicologo. E
            situacion,” el a declara.                                                              di  diferente  manera,  nan  ta  ta aclaria cu e psicologo no ta
                                                                                                   yuda con pa maneha agresivi-  solamente pa e hendenan cu
            Pa  e  echo  cu  un  hoben  tin                                                        dad,  con  papia  miho  cu  ser  ta biba riba caya y cu ta uza
            problema cu su famia of ami-                                                           keri of esunnan rond di nan,  droga. Of un persona schizo-
            gonan, nan ta haci uzo di dro-                                                         etc.                         frenico cu ta papia cu su mes,
            ga pa sinti nan mes miho, y                                                                                         etc.
            esun cu generalmente nan ta                                                            Tambe  Feliciana  a  papia  to-  Un  psicologo  ta  un  profe-
            uza ta marihuana of cannabis.                                                          cante salud mental. Enferme-  sional cu por scucha bo tam-
            Feliciana ta señala cu e droga                                                         dad mental ta duna cierto se-  be  y  bin  cu  un  psicoterapia.
            mas comun cerca e muchan-                                                              ñal, manera si bo no por gusta  Tin pashent –depende di nan
            an ta marihuana, pero tambe                                                            algo cu antes bo tabata haci cu  situacion  individual-  e  por
            alcohol y pildonan.                                                                    placer.  Sino  bo  kier  bay  cas  tarda 4 pa 6 luna pa sali for di
                                                                                                   drumi  of  bo  no  ta  indepen-  nan  situacion.  Si  e  situacion
            E  profesional  aki  ta  mira  cu                                                      diente  ,  anshamento,  bo  no  di e pashent tin di haber cu al-
            marihuana riba su mes no ta                                                            por keda keto, depresion, etc.  gun trauma, e por tarda mas.
            un ‘gate way drug’ su so. Ya                                                           Nan ta señal cu ta duna bo un
            cu e por ta alcohol tambe, y                                                           alerta cu eventualmente bo ta  Mirando  tur  esaki,  por  con-
            consumo di alcohol cerca nos                                                           un tiki depresivo. E concepto  clui  cu  mester  pone  mas
            muchanan ta halto na Aruba,  por cuminsa cu un cerbes pa  ta  bebe  un  bolter  di  whisky  di  salud  mental  a  bira  uno  atencion riba nos salud men-
            manera  fundacion  FADA  a  sinti miho. Pero despues e ta  y bo no ta sinti e mesun sen-  amplio actualmente, unda ta  tal, con pa maneha emocion,
            yega di señala den pasado. Al-  sigui subi pa 5 cerbes, un shot  timento, e ora bo ta cuminsa  tene na cuenta diferente difi-  y  busca  maneranan  pa  anda
            cohol por bira un porta pa bay  di  whisky,  despues  cuater  y  pensa  pa  uza  algo  otro  mas  cultad.           cu situacionnan dificil di un
            den droga mas pisa. E mucha  sigui subi keto bay. “Ora bo  fuerte...,” el a declara.   Sociedad  Medico  Merica-    forma saludabel.


                    Gobierno ta purba di recupera terenonan otorga di forma ‘straño’


                                                                      cidi di bin cu un fase tran-  straño.’  Actualmente  nan  ta   tereno na su sponsornan po-
                                                                      sitorio  di  un  aña  riba  e   atendiendo  cu  e  terenonan   litico.
                                                                      terenonan cu a wordo en-     aki  cu  a  wordo  otorga  y  cu
                                                                      trega di e forma anterior.   ainda no a wordo desaroya. E   Pa  loke  ta  tereno  pa  vivi-
                                                                                                   terenonan aki, departamento   enda, no tin suficiente kavel
                                                                      Ayera e mandatario a laga sa   di infrastructura y planifica-  chikito.  Mientras  tereno  di
                                                                      cu entrante otro luna ta bira   cion  (DIP)  ta  recuperando   800 meter cuadra, kavel di e
                                                                      un aña cu gobierno a bin cu   bek pa gobierno, ya cu no a   tamaño  ey  nan  tin  disponi-
                                                                      e  maneho  nobo  aki.  Na  fin   cumpli cu nan exigencianan,   bel,  segun  e  mandatario.  E
                                                                      di mei venidero, Oduber lo   y gobierno ta atendiendo cu   ta mira cu e hendenan ta bi-
                                                                      duna un analisis riba e prome   nan.                      rando mas consciente, y nan
                                                                      grupo di 300 hende cu a wor-                              ta interesa pa haya un pida di
                                                                      do otorga tereno for di añan-  El  a  indica  cu  mayoria  di   tereno mas chikito, pa asina
                                                                      an di decada 90, pa defini con   tereno un 70 pa 80 porcien-  evita  di  paga  pa  cura  mas
                                                                      a para cu e terenonan aki. El   to banda di Sasaki te Arashi   grandi  sin  mester.  Tambe
                                                                      a premira cu e porcentahe di   a  wordo  otorga,  caminda   door di e porcentahe di 20%
                                                                      e hendenan cu a desaroya e   hopi  hende  a  haya  tereno   pa 30% cu bo mester tin pa
                                                                      tereno ta bay subi. Mientras   bou condicion straño, y nan   construi. E porcentahe ey ta
                                                                      cu otro luna nan ta bay saca   ta recuperando bek pa gobi-  bay determina e finansa cu e
                                                                      esun di 2006 y 2007.         erno. Pero apenas un 20% di   persona  mester  tin  pa  con-
                                                                                                   e  tereno  aki  ainda  ta  habri,   strui su cas.
                                                                      Pa loke ta tereno comercial,   mientras e resto ‘tur a bay,’ el
                                                                      tambe  nan  a  warda  un  pro-  a bisa.                   APFA a traha un rapport, cu
                                                                      ceso  di  un  aña.  Ta  asina  cu                         nan a comparti cu gobierno,
                                                                      tur tereno cu a wordo otorga   Segun  Oduber,  ‘bou  di  mi   caminda ta wordo indica cu
                                                                      prome  cu  mei  2018,  gobi-  mandato  niun  tereno  com-  un  60%  di  esunnan  cu  ta
            ORANJESTAD  –  Otro          niun  desaroyo.  Minister    erno  lo  bay  atende  cu  nan   ercial no a wordo pasa ainda   buscando tereno pa lanta un
            luna  gobierno  bin  cu  un   di  infrastructura,  Otmar   tambe.  El  a  bisa  cu  durante   na Notario di esunnan cu a   cas den un area di 280 pa 450
            maneho nobo riba tereno      Oduber  a  dicidi  den  su   e  gobierno  anterior,  canti-  cumpli  cu  tur  rekisitonan   meter  cuadra. Oduber a in-
            comercial  y  di  vivienda   maneho pone termino na       dad di tereno a wordo otorga   exigi’. Di e forma aki e kier   dica cu nan ta concentrando
            otorga di forma habri y cu   e  otorgamento  di  tereno   sin  cumpli  cu  e  rekisitonan   reacciona contra e criticanan   riba  e  tipo  di  tereno  aki,  pa
            pa  hopi  aña  no  a  conoce   di forma habri, y el a di-  necesario  ‘bou  condicion   cu e ta dunando cantidad di   asina tin tereno disponibel.
   3   4   5   6   7   8   9   10   11   12