Page 15 - 20190629

Achtergrond 15
Zaterdag 29 juni 2019
Curaçao canon herijkt

Nederlandse

woordigers uit het middelbaar onderwijs te structureren. De ca- et ministerie van Onderwijs, Cultuur
onderwijs en andere deskundi- non heeft tot doel een impuls te en Wetenschap (OCW) heeft aange-
gen hebben zich bij dit initiatief geven aan het geschiedenison- H kondigd de Canon van Nederland te
aangesloten. Om dit plan uit- derwijs - op Curaçao - met name laten herzien en The Black Archives heeft
voerbaar te maken en het project voor de leeftijdsgroep tien tot voor scholen een poster gemaakt met wat
te beheren, is er een werkgroep vijftien jaar. Dit is de periode er aan te vullen is op de çanon per tijdvak.
samengesteld bestaande uit lo- waarin iedere leerling geschie- Tegelijkertijd met de presentatie van The
kale deskundigen. denisonderwijs volgt. In Neder- Black Archives-poster met tien tijdvakken
De Canonwerkgroep van Cu- land is gebleken dat het vaststel- waarin de geschiedenis buiten Europa
raçao bestaat uit de volgende len van een canon ook de positie centraal staat, is bekendgemaakt dat prof.
personen: Rose Mary Allen (an- versterkt van de mens- en maat- dr. James Kennedy door minister Van
tropoloog, parttime docent schappijvakken. Engelshoven benoemd is tot voorzitter van
UoC), Eddy Baetens (voormalig De canon kan ook dienen als de onafhankelijke commissie die de Canon
docent aardrijkskunde en mede- structureringsinstrument voor van Nederland gaat herijken. Van Engels-
werker van de Fundashon Mate- oudere leerlingen die het vak ge- hoven vraagt aan Kennedy om met een
rial pa Skol (FMS)), Wim Kamps schiedenis hebben gekozen. Te- commissie de canonvensters die in 2005
(voormalig stafmedewerker van gelijkertijd kan de canon de ken- samengesteld zijn tegen het licht te hou-
de AF van de UoC), Max Scriwa- nis vergroten van burgers om- den. Overhandiging van de poster door Miguel
nek (directeur van het Nationaal trent de eigen geschiedenis en De Canon van Nederland is toentertijd Heilbron, medeoprichter van The Black
Archief), Ronnie Sille (docent bezoekers van Curaçao van in- met zorg samengesteld door de commissie Archives aan de minister van OCW Van
geschiedenis en voormalige rec- formatie voorzien met de bijbe- Van Oostrom. De canon telt 50 vensters. In Engelshoven. FOTO CEES LUCKHARDT
tor van het Kolegio Alejandro horende website. de canon zijn belangrijke personen, voor-
Paula), Aishel Statie (stafmede- Voor de opgestelde lijst met werpen en gebeurtenissen opgenomen die canon regelmatig te herijken. Dat moment
werker van FMS), Hans Vlinker- vijftig vensters zijn begeleiden- samen het verhaal van de historische en is nu daar. Minister Van Engelshoven
vleugel (voorzitter van de vereni- de teksten geschreven en beeld- culturele ontwikkeling van Nederland laten vraagt aan deze nieuwe commissie om
ging van geschiedenisdocenten en geluidsmaterialen gezocht, in zien. aandacht te hebben voor de breedte van de
op Curaçao) en Ieteke Witteveen onder andere het Nationaal Ar- De commissie uit 2005 adviseerde de canon: ,,De vensters bieden een blik op
(ex-directeur van het Nationaal chief. Die zullen op de website onder meer kunst en cultuur, taal en litera-
Antropologisch en Archeolo- worden geplaatst. tuur, geografie, techniek en wetenschap. Ik
gisch Museum (NAAM). Verschillende schoolbesturen vraag de commissie om evenwichtig aan-
De lijst kent vijftig ‘vensters’ hebben aangegeven dat zij de ca- dacht te besteden aan de verhalen en per-
die gezamenlijk een doorkijk non zeer belangrijk achten voor spectieven van verschillende groepen in de
bieden op de geschiedenis en het onderwijs en ondersteunen samenleving, en om de schaduwkanten
cultuur van Curaçao op de het belang van de canon ter be- van de Nederlandse geschiedenis voldoen-
hoofdpagina van een website. vordering van kennis van en in- de aan bod te laten komen.”
Bij ieder venster hoort een zicht in de lokale Curaçaose ge- Woordvoerder Miguel Heilbron van The
‘icoon’; een beeld dat, eenmaal schiedenis. Zij zien de canon als Black Archives is blij met het voornemen
aangeklikt, toegang geeft tot in- een stimulans voor cultureel en van minister Van Engelshoven om de
formatie (tekst, beeld, geluid) historisch besef, maar vooral Canon van Nederland aan te passen. ,,Het
achter dat venster. Naast een ook als een oplossing voor het zou heel mooi zijn als er meer aandacht
chronologische geschiedenisvol- ontbreken van een concreet ken- komt voor de wereldgeschiedenis en voor
gorde is bij een aantal aspecten niskader dat binnen het onder- andere perspectieven dan alleen de domi-
gekozen voor een meer wijs meer duidelijkheid en over- nante.”
thematische benadering. De zichtelijkheid moet verschaffen De tijdvakkenposter die het archief ont-
vijftig vensters zijn hierdoor op over inhoud van de lokale ge- wikkelde, is geïnspireerd op de tijdlijn die
een onderbouwde manier geko- schiedenis. nu op veel Nederlandse scholen wordt
zen. Het TCH project dat een gebruikt, in samenhang met de Canon van
Voor de 50 ramen van de ca- samenwerkingsverband is tus- Nederland. Die tijdlijn bestaat uit tien
non zijn naast een aantal na- sen het Koninklijk Instituut voor onderdelen en loopt nu van de ‘tijd van
men, van mensen als: Brion, Pi- Taal-, Land- en Volkenkunde jagers en boeren’ (prehistorie) tot de ‘tijd
ar, Tula, Da Costa Gomez, ook Leiden, de Universiteit van Rot- van televisie en computers’ (tweede helft
een aantal belangrijke Curaçao- terdam, de Universiteit van Aru- van de 20ste eeuw). ,,Ook die tijdvakken
se gebeurtenissen en verander- ba, Unesco Bonaire en de Uni- geven een eurocentrisch beeld”, zegt Heil-
punten bekendgemaakt. Zo zal versity of Curaçao biedt ook mo- bron. ,,Neem bijvoorbeeld de tijd van de
in volgorde van hun betekenis gelijkheden voor capaciteits- Grieken en Romeinen. Wij laten in onze
voor de Curaçaose geschiedenis trainingen op het gebied van cul- poster zien welke beschavingen er in dat
in de canon aandacht gegeven tureel erfgoed en geschiedenis. tijdvak allemaal nog meer op de wereld
worden aan: de oorspronkelijke De UoC (via de Algemene Facul- waren. Je kunt het ook de ‘tijd van de eerste
bewoners, de Spaanse periode, teit) werkt mee vanuit een facili- beschavingen’ noemen.”
de verovering en bezetting door terende en een inhoudelijke rol Een ander voorbeeld dat Heilbron
de West-Indische Compagnie en kan gebruikmaken van de di- noemt, is de ‘tijd van regenten en vorsten’.
en de komst van Nederlanders, versiteit van de expertisegebie- ,,Dat tijdvak wordt ook wel de Gouden
slavenhandel en slavernij, den van de teamleden van het Eeuw genoemd. Maar wij zeggen: je kunt
emancipatie, de komst van de project TCH. Tijdens de capacity ook spreken van de ‘tijd van kolonialisme
olie-industrie, het Statuut en ui- building workshop van de TCH en handelskapitalisme’. Dus eigenlijk een
teraard 30 mei 1969. Naast poli- die in september 2017 is gehou- tijd van roofhandel en uitbuiting op
tieke ontwikkelingen zullen ook den, is ook gebruikgemaakt van wereldschaal. Daar kun je ook aandacht
algemene ontwikkelingen van de expertise van Curaçao dat als aan geven, met verzetshelden uit de ge-
onderwijs, sport en religie een eerste van de Nederlands Caribi- schiedenissen van de niet-Nederlandse
plek krijgen. Hoe de Curaçaoë- sche landen een start heeft ge- kant.”
naars de diaspora en media maakt met een historische ca- De alternatieve tijdlijn van The Black
(be)leven en omgaan met natuur non. Het eiland Aruba is op dit Archives is vanaf heden te bestellen en
zal eveneens aandacht krijgen. moment bezig met het samen- speciaal in een grote oplage van 2.000
In eerste instantie is de Cura- stellen van zijn eigen historische Tien keer meer geschiedenis, deze poster is exemplaren gemaakt voor scholen. Ze staat
çaose canon bedoeld als onder- canon. in een oplage van 2.000 exemplaren speci- los van de geplande herijking van de Ca-
wijsinstrument en als hulp- aal voor het onderwijs ontwikkeld door The non van Nederland. Die zal naar verwach-
middel om het geschiedenison- Dit artikel is onder andere Black Archives en Cees Luckhardt. Ze staat ting pas het daglicht zien in het voorjaar
derwijs en de algemene vorming gebaseerd op een interview met stil bij de verzwegen geschiedenis. van 2020.
in het primair en secundair Rose Marie Allen.