Page 21 - 20190629

Gezondheid 21
Zaterdag 29 juni 2019
Overlevingskans ernstige huidkanker fors hoger

Patiënten in Nederland met ern- oncoloog Michel Wouters van
stige huidkanker hebben hun het Antoni van Leeuwenhoek-
overlevingskansen de afgelopen ziekenhuis in Amsterdam.
jaren aanmerkelijk zien verbete- Oncologen hebben meer dan
ren dankzij de introductie van ooit een scherp beeld doordat
nieuwe medicijnen. Dat blijkt Nederland sinds 2012 beschikt
uit cijfers die afgelopen week over een uitgekiend registratie-
werden gepresenteerd op een systeem voor patiënten met ern-
congres in Amsterdam. Nieuwe stige vormen van huidkanker.
patiënten hebben momenteel De manier waarop die statistie-
meer dan 40 procent kans om te ken over de effecten van behan-
overleven. Tien jaar geleden deling met immuuntherapie bij
kwam de diagnose uitgezaaid melanoompatiënten worden bij-
melanoom bijna altijd neer op gehouden is volgens de krant,
een doodvonnis; vrijwel alle pati- die zich baseert op uitlatingen
ënten overleden binnen twaalf van de betrokken specialisten,
maanden. uniek in de wereld.
Nederlandse patiënten die in Hoewel met nieuwe midde-
2015 de diagnose ernstige huid- len en behandelingen de overle-
kanker kregen, hadden op dat vingskans van patiënten hoogst-
moment een kans van 36,2 pro- waarschijnlijk meer dan 40 pro- Nieuwe patiënten hebben momenteel meer dan 40 procent kans om te overleven.
cent om minstens nog drie jaar cent is, zal pas over drie jaar echt
te leven, zo is nu vastgesteld. duidelijk zijn hoe hoog het per- stitute of Clinical Auditing (Di- Nederlandse registratie ook heel lecteren. De behandeling van
Het percentage is een wereld centage werkelijk is. Dat heeft te ca). De te presenteren cijfers en zieke en gecompliceerde patiën- een melanoompatiënt wordt
van verschil met tien jaar gele- maken met de ontwikkeling dat bevindingen van Dica geven vol- ten worden opgenomen. ,,Dit is momenteel gedaan met de drie
den, meldt Het Financieele Dag- het grootste deel van de patiën- gens oncoloog Wouters en zijn het echte leven”, aldus Haanen. bekendste middelen: ipilimu-
blad (FD). Dat had inzage in de ten die de eerste drie jaar van de collega John Haanen een be- Onderzoeksdata van farmabe- mab (Yervoy), nivolumab (Opdi-
getallen die deze week wereld- ziekte overleeft, de kanker uit- trouwbaarder beeld van ontwik- drijven zijn, zo stelt het FD al- vo) en pembrolizumab (Keytru-
kundig werden gemaakt in de eindelijk helemaal overwint. De kelingen dan onderzoeken van thans, veelal te rooskleurig, da). Zo’n therapie kost tussen de
hoofdstad. ,,We zien echt een cijfers over melanoom worden farmabedrijven. Dat komt, zo doordat de ondernemingen voor 60.000 en 80.000 euro per
dramatische verbetering”, meldt bijgehouden door het Dutch In- stellen de twee, doordat in de hun studies patiënten actief se- jaar.

Het Computer Science en Artifi- AI-tool kan presenteerd zijn bij de ontwikke- Gen ontdekt dat rol speelt
den, die vaak minder goed gere-
cial Intelligence Lab van MIT
tige intelligentie (AI)-model ont- borstkanker vijf ling van deep learning-model- bij schimmelinfecties
heeft een voorspellend kunstma-
len.
wikkeld, dat de ontwikkeling van De MIT-tool is getraind op
borstkanker vijf jaar voor die tijd jaar voor de mammogrammen en patiëntre- Veel vrouwen hebben last van cellen. Het zorgt voor de aan-
kan voorspellen. Het model is zo sultaten - waarbij de uiteinde- terugkerende vaginale schim- maak van zogenaamde lectine-
ontworpen dat het even accuraat ontwikkeling lijke ontwikkeling van kanker melinfecties. Onderzoekers van eiwitten die zich kunnen binden
is voor witte als voor donkere een belangrijk resultaat was - het Radboudumc ontdekten dat aan suikermoleculen, waarvan
vrouwen. van bijna 60.000 patiënten. In mutaties in een bepaald gen hier sommige aan de buitenkant van
De onderzoekers die aan het herkennen totaal werden er 90.000 mam- een belangrijke rol in spelen. schimmelcellen zitten. Zodra
project werkten wisten dat bij mogrammen gebruikt, allemaal Deze mutaties verstoren de af- het lectine aan de schimmel ge-
vergelijkbare projecten er vaak als gevolg van borstkanker. Een van patiënten van het Massachu- weerreactie, melden de onder- plakt zit, kan het afweersysteem
vooroordelen zitten in de AI, oorzaak daarvan kan zijn dat de- setts General Hospital. De tool zoekers in het wetenschappelijk de schimmel herkennen en op-
omdat ze vooral op data van wit- ze groep vrouwen niet zo goed begint bij de data en gebruikt tijdschrift Science Translational ruimen. Jaeger: ,,Door een de-
te patiënten getraind werden. geholpen wordt door de huidige deep learning om patronen te Medicine. fect in het SIGLEC15-gen, her-
Daarom ontwierpen ze hun ei- technieken voor vroege detectie identificeren die menselijke art- Bijna alle vrouwen krijgen kennen de afweercellen de
gen model op zo’n manier dat van de ziekte. sen niet kunnen zien. weleens te maken met een vagi- schimmel niet en kan deze blij-
het geïnformeerd werd op basis Het doel van de ontwikkeling Omdat de tool niet gebaseerd nale schimmelinfectie, die ven groeien. Hierdoor komen er
van ‘eerlijkere’ data. Dat is vol- van de techniek die de onderzoe- is op bestaande aannames of wordt veroorzaakt door de weer meer afweercellen, maar
gens de onderzoekers ook no- kers nu gebruiken, was gericht ontvangen kennis over risicofac- schimmel Candida albicans. Bij omdat deze de schimmel nog
dig, omdat zwarte vrouwen 42 op het accurater maken van toren - wat een suggestief frame- drie tot acht procent van de steeds niet herkennen, blijven er
procent meer kans hebben dan het vaststellen van dit soort ge- work is - blijken de resultaten vrouwen komen deze infecties schimmels komen. En zo gaat
witte vrouwen om te overlijden zondheidsrisico’s bij minderhe- veel accurater te zijn. regelmatig terug, gemiddeld het door. De klachten worden
drie keer per jaar. De infecties uiteindelijk niet veroorzaakt
Ongezonde zijn goed te behandelen, maar door een tekort aan afweerstof-
er is tot nu toe geen definitieve
fen, maar juist door een over-
oplossing gevonden voor dit
schot.”
producten vaak terugkerende probleem. Daar- gen geeft meer informatie over
De vondst van het SIGLEC15-
naast is het onduidelijk waarom
in de aanbieding sommige vrouwen gevoeliger de oorzaak van schimmelin-
zijn voor deze infecties dan an-
fecties. Jaeger: ,,Er zijn waar-
schijnlijk meerdere genen be-
dere vrouwen.
in supermarkt vrouwen een genetische aanleg trokken bij terugkerende vagi-
Het is mogelijk dat sommige
nale schimmelinfecties. Het is
hebben voor het krijgen van ook niet zo dat iedereen met de-
Producten die Nederlandse schimmelinfecties. Onderzoe- ze SIGLEC15-genmutatie auto-
supermarkten in de aanbieding Een half jaar lang hebben de onderzoekers gekeken naar de aanbie- kers van het Radboudumc heb- matisch infecties krijgt. Er spe-
doen, zijn vrijwel altijd onge- dingen in de webshops van verschillende supermarkten. ben daarom het genetisch pro- len veel factoren een rol, maar
zond. Ongeveer 1 op de 5 van de fiel van 155 vrouwen met en 172 we hebben nu wel een belangrij-
koopjes valt buiten de Schijf van onderzoekers gekeken naar de verleiden om gezonde produc- vrouwen zonder vatbaarheid ke factor gevonden die een rol
Vijf van het Voedingscentrum. aanbiedingen in de webshops ten te kopen. Willem Lageweg, voor Candida-infecties onder- speelt bij de herkenning van de
Dit blijkt uit onderzoek van van verschillende supermark- bestuurder van de Transitiecoa- zocht. Zij ontdekten dat het gen Candida-schimmel.”
supermarktvergelijker Questi- ten. De uitkomst van het onder- litie Voedsel:. ,,Supermarkten SIGLEC15 een belangrijke rol Voor de behandeling van va-
onmark en de Transitiecoalitie zoek staat haaks op wat super- bepalen voor 75 procent wat er speelt. ,,Dit gen is niet zo heel ginale schimmelinfecties blijft
Voedsel, een groep organisaties markten eind 2018 beloofden in op ons bord terechtkomt. Ze bekend, dus er is nog relatief het belangrijk om de overreactie
en bedrijven die oplossingen het met de regering gesloten Na- hebben dus een heel grote ver- weinig onderzoek naar gedaan”, van het immuunsysteem te
zoeken voor de problemen in de tionaal Preventie-akkoord. Daar- antwoordelijkheid en kunnen vertelt Martin Jaeger, een van de remmen, maar volgens Jaeger
voedingsmiddelenindustrie. in staat onder meer dat super- veel meer doen dan ze nu doen”, onderzoekers. Het SIGLEC15- wordt het lastig om de kwaal de-
Een half jaar lang hebben de markten klanten juist moeten aldus Lageweg. gen is actief in diverse afweer- finitief te verhelpen. .”