Page 22 - MIN JUS
P. 22
3
LOCAL Diamars 4 aPriL 2017
Na Aruba taboe riba droga pero no riba alcohol
ORANJESTAD – Ainda e bo wak ki dosis ta bon pa bo
debate riba legalisacion of cu no ta causa consecuencia,
no di cannabis y otro sorto y cu e por duna bo loke bo ta
di droga, incluyendo alco- uzando p’e.”
hol, no a wordo trata cu Hopi biaha e hendenan cu ta
profundidad y seriedad na uza e producto aki no ta haya
Aruba. niun “high”, e ta señala. Si ta
asina su uzo riba e tereno aki
Bon Dia Aruba a papia cu e tin su beneficionan. Sinem-
cientifico Arubano gradua bargo e ta haya cu pa falta di
como neuro-psycologo Eliz- informacion ta existi e dilema
abeth (Eliza) de Sousa Fer- cu si e producto aki ta wordo
nandes, kende ta kere cu tur huma ta droga, pero si e ta
substancia tin nan propiedad- wordo uza den crema ta me-
nan cu lo por causa cu hende dicina. Segun Dr. De Sousa
lo por bira adicto na dje; pues Fernandes, esey no ta haci
no ta existi un siguridad cu distincion entre uzo recrea-
nan no ta bira adicto na dje. cional y uzo medicinal.
Sinembargo mester si com- E tipo di cannabis aki, camin-
para entre substancianan, ya da bo no ta haya niun “high”
cu tin substancianan pa mo- ta cay gewoon bou e catego-
tibo di propiedad farmato- ria di medicinal, ya cu bo
logico cu ta menos adictivo tin indicacionnan medico cu
compara cu otronan. si bo ta uza e substancia aki
tin hopi taboe rond e uzo di papia riba e substancia cu ta manera e Tetrahidrocanabi- prescribi medicamente, e lo
“E topico encuanto legali- droga (ilegal). E uzo di alco- causa e cambionan cognitivo, nol (THC). Sinembargo ora alivia bo sintomanan. “Nan
sacion di marihuana y e im- hol ta socialmente mas acep- psicologico, fisiologico y sub- cu nan ta haci nan investiga- ta pone tur cos den e mesun
pacto di un medida asina ta, mientras cu esaki tambe ta hetivo. “Sin informa si mari- cion riba e tereno aki, nan no macutu, mientras cu e distin-
ariba henter comunidad ta un droga peligroso cu no por huana/cannabis lo por tin ta bay pa determina e efec- cion ey ta hopi importante pa
algo cu ami como cientifico solamente causa daño na e propiedadnan cu lo por wor- tonan cu ta positivo of nega- haci. Mi ta kere cu esey ta e
simplemente no por duna uzado, pero na henter comu- do aplica medicinalmente.” tivo. Sino cu nan ta presenta problema.”
comentario sin mas: nos tur nidad”. tur e efectonan pa asina busca
ainda mester rasona y dialoga Cannabis y uzo medico e forma con nan lo por cla- Debate legalisacion
cu otro hopi mas profundo.” Informacion y investiga- Mester tene cuenta cu “can- sifica nan, basa riba nan in- marihuana
cion nabis” of marihuana ta vestigacion. Sra. De Sousa Fernandes ta
Den e trayecto di su PhD, E ta un aspecto pa tene na consisti di diferente tipo di “Tur cos ta wordo poni den haya cu tempo ta cambia y
sra. De Sousa Fernandes ta cuenta ora cu ta wordo papia canabinoide . un cuadra. Mi ta kere cu bo ta nos tin cu adapta nos mes
un experto riba e topico di di legalisacion di substancia saca hopi mas asina cu enbes cu e realidad di e tempo di
adiccion. El a forma parti di of tipo di droga, ya cu no tur Te hasta tin algun di nan cu di bay pensa: Ya esey ta posi- awendia. Pero prome cu bo ta
e proyecto di investigacion comunidad ta safe pa haci te ainda no a wordo descu- tivo of negativo! E no ta fun- yega di biaha pa legalisa e uzo
“Addictions & Lifestyles in esey. Ainda e investigacion y bri. Esun cu ta pone e hende ciona asina”, sra. De Sousa di marihuana, mester bin cu
Contemporary Europe: Re- informacion necesario mes- halto y cu ta produci cambio Fernandes ta declara na Bon mas informacion y investiga-
framing Addictions Project” ter wordo haci, prome cu bo den su comportacion ta e Dia Aruba. cion pa ta mas informa riba
(ALICE RAP) cu a wordo ta yega di biaha pa legalisa Tetrahidrocanabinol(THC), kico e ta.
inicia pa e Comision Eu- nan, segun sra. De Sousa Fer- cu ta ocasiona efectonan pla- Uzo recreativo
ropeo. nandes. centero. Tin hende cu ta uza marihua- Si no tin suficiente infor-
na recreativamente y logica- macion, e ta haya cu den e
Durante un entrevista cu Un gran cantidad di droga Pero tambe ta ocasiona efec- mente den e momento ey momento ey, bo ta crea un
Bon Dia Aruba, el a referi na legal y ilegal ta eherce efec- tonan agudo, ya cu bou su –segun e cientifico local- bo miedo cu ta innecesario paso
e debate vigente den varios tonan gratificante door di efecto por ta bo ta concen- ta uza tur sorto di marihua- e riesgonan asocia na e uzo di
pais, entre nan Aruba, riba si activa e circuito recompen- tra mas of bo ta mas motiva, na recreativamente djis pa droga no ta wordo tuma na
mester of no legalisa e uzo di satorio mesolimbico den e pero bo ta corda menos bon placer. E ta haya cu ta bon serio asina.
marihuana. celebro, sea directamente of tambe. pa tene cuenta cu hopi biaha Ta importante pa crea un am-
indirectamente. e concentracion di THC ta biente di dialogo cu e hende-
E ta kere cu aunke cu tin hopi P’esey cannabis ta dificil pa diferencia hopi, ya sea den e nan por papia riba e topico
investigacion haci riba e tere- Ta conoci cu droga tin efecto categorisa, ya cu di un banda cannabis sintetico cu ta wor- aki di droga incluyendo alco-
no aki, “e cultura no ta den negativo riba funcionamento ta haci bo hopi relax, ya cu si do traha specialmente pa uzo hol. Di e forma aki e hende-
tur caminda mesun y esaki ta di celebro, cu nan ta afecta bo ta sufri di hopi ansiedad e medicinal. nan por ta mas informa, ya cu
haci e diferencia”. funcionamento neuro-cogni- ta bah’e. Pero tin cierto hen- ta bo mesun salud bo tin cu
tivo y ta altera e capacidad pa de cu ora ta uz’e ta sinti cu ta Pero banda di e THC bo por cuida.
E ta considera prudente cu interpreta y evalua. subi su ansiedad. tin tambe CBD cu ta can-
prome cu ta wordo duna un “Tin asina hopi efecto cu ta nabidiol. El a splica cu di E ta compronde e posicion
paso asina, ta masha impor- Sinembargo den e caso diferencia cu bo no por bisa un banda cannabidiol no ta di e mayornan cu tin yiu y
tante pa henter pueblo, co- specifico di marihuana (can- cu tin e efecto di cannabis. psico-activo, mientras di otro logicamente nan ta percura
munidad, parlamento, pues nabis) a base di investigacion Pasobra e efecto ta bay ta banda THC si ta psico-acti- pa nan no cay den mal uzo of
tur instancia concerni pa ta nan por duna indicacionnan diferente den cada persona na vo. Tin biaha den e marihua- abuso di substancia adictivo.
mas informa kico e ta. of sugerencia pa legalisa su cada ocasion.” na destina pa uzo medicinal Pero e ta considera cu un tipo
uzo. Pero e ta haya cu den e hopi bes e tin concentracion di dialogo mas habri rond di e
Alcohol tambe ta un caso specifico di Aruba, hopi E ta haya cu si nos kier bin cu hopi abou di THC y concen- topico aki, tur hende ta wor-
droga cos ta wordo bruha den otro. un maneho riba uzo di mari- tracion hopi halto di CBD; of do beneficia mas door di ta
“Akinan tin un taboe hopi E nomber di marihuana pa huana lo por determina cual tambe interaccion entre am- miho informa pa asina mini-
grandi di substancianan rond hopi aña ta den luz publico ta e canabinoidenan cu ta bos substancia. malisa peligernan rond di e
di droga. Bo ta uz’e y ya caba den forma negativo y ora ta causa efectonan cu ta produci uzo di alcohol y otro droga
nan ta yama bo adicto y bo ta wordo papia di dje, ta wordo cambio den su comportacion “Pero e mester ta controla pa nan, ya cu esaki ta un topico
wordo stigmatisa, mientras cu ta concerni tur hende.