Page 32 - HOSPITAAL
P. 32
Venezolano na Aruba mes cu tin e forma pa paga ta hiba nan yiunan pa haya
nan vacuna. Dr. Essers tambe ta mustra cu nan ta enfocando hopi riba
muchanan, pasobra muchanan por contagia otro hopi faci. Ademas, si un mucha
a ricibi su vacuna desde chikito, e no tin necesidad di esaki ora e bira adulto,
pues e efecto di e vacua ta pa bida largo. Tin algun vacunanan cu por ripiti
despues di tempo, por ehempel esun di tetanus. Si a pasa dies aña, mester
ripiti’el e. Y un personda di edad grandi haya un herida hopi hundo, e tin cu bay
hospital no solamente p’e herida, sino tambe pa tuma e vacuna. Dr. Essers
tambe ta mustra cu actualmente no tin niun caso di morto na Aruba a causa di
e malesanan menciona. Esaki ta pasobra mas di 95 porciento di hende ta
vacuna. Cada vacuna ta contene proteina, esaki ta hopi biaha e eiwit mandel
rond di un virus of un bacteria, dus e ta haci cu ora e drenta den e curpa, e ora
e curpa ta reconoc’el e como e virus of bacteria mes y e ta bay traha anti-
stoffen. Pero den e caso cu e virus of bacteria di berdad logra drenta, e ora e
curpa tin e anti-stoffen caba, pasobra e tin geheugencellen of celnan di
memoria. E ora e curpa ta bay traha anti-stoffen asina lihe cu e persona no ta
bay fayece di un malesa. Vacuna di mucha no tin “kwik” manera hopi hende
tambe ta kere. Kwik tabata wordo uza den vacunanan di antes y te hasta den
vacunanan cu ta wordo duna pa hende di edad grandi tampoco no tin esey casi
mas. Hendenan cu ta come tuna ta haya dies biaha mas “kwik” den nan curpa
cu tin den e vacuna mes. Tambe ta importante ora hende cumpra blekinan di
cualkier pais, pa nan wak si esakinan tin loke nan ta yama e E-nummer, cual lo
mustra si e producto ey ta bon of no. Vacuna tambe ta contene hulpstoffen
manera aluminium, pero fruta y berduranan ta contene hopi biaha mas
aluminium cu e vacuna mes. Y si analisa con hende ta consumi fruta y berdura
diariamente, esaki nunca por wordo compara cu un vacuna cu ta wordo duna
cada tanto tempo. Na Europa por ehempel nan ta controla si fruta y berdura ta
contene demasiado aluminium cu e no por wordo bendi riba mercado, mientras
na Aruba e custumber ta pa come tur loke bin di exterior sin sa con eficiente e
controlnan ta pa cu esaki.
Dr. Essers ta conclui cu hendenan por pidi pa e bijsluiter tambe. E ta splica cu e
motibo cu no ta tur hende ta haya e bijsluiter ta pasobra hopi biaha ta bin un