Page 10 - HOSPITAAL
P. 10

Diaranson, 24 October 2018                                     AWEMainta                                                                    15




       Tiki stress ta bon pero stress cronico ta afecta salud





       DURANTE e con-

       ferencia  di tur  siman
       di  Departamento  di
       Salud Publico a pa-

       pia riba un malesa cu
       por  wordo  considera
       un malesa moderna,
       causa pa e bida agita
       cu habitantenan di  e

       mundo aki ta hiba dia
       a dia. Psicologo basico
       Diana  Wever-Salcedo,

       kende ta specialisa den
       e tema di stress tabata
       den un conferencia di
       prensa di Salubridad
       Publico.

       El a splica cu Stress ta
       e forma cu nos  curpa        Specialmente si bo tin  aki di un stress cronico.  esaki, y por   trata esey- bon cu ta get rid di e
       ta  reacciona  contra        un trabao hopi deman- Awo, na e momento cu  nan individualmente,  stress, ta bisa warda, ta

       presionnan,  contra  un      dante,  cu ta suppose  un stress  ta bira cro- enbes di wak e raiz di  un emergencia, unda
       evento of situacion cu       di  ta  enfoca  y bo ta  nico, esey ta nifica  cu  tur esey, cu nos por ta  cu no tabata tin. Asina
       ta  surgi den  nos bida.     emocional, pa motibo  ta bay afecta nos salud.  bou di un tension pa  nos  ta haya  chens di
       Nos  por haya stress         di cualkier motibo cu  E no ta djis un gevoel  hopi  tempo.  Fuera  di  haya e  malesanan cro-
       door di diferente factor,    por dunabo stress, ta  incomodo, e no ta djis  esey, nos sistema inmu- nico y p’esey nos ta

       entre  otro un  perdida      hopi dificil.  Ta hopi  pasobra nos ta  ansha.  nologico hasta ta sufri  haya hopi mas malesa
       di un ser keri, tambe        importante  cu  ta  pa- Ora nos ta papia di un  si nos ta bou di stress  manera cancer, of otro
       perdida di trabao. Pero      piando riba tur topico  stress cronico, nos ta  pa  hopi  tempo,  paso- cosnan cu tin biaha no

       tambe tin biaha un           di  salud  mental  y cu  papiando  di  hopi  cos  bra nos tur tin den nos  por splica, e psicologo
       scol nobo cu un cam-         DVG a dedica dos luna  cu ta inicia den nos  curpa celnan bon y cel- a splica.
       bio di trabao of muda-       na esaki.  Stress ta un  curpa. Nos ta papiando  nan malo. Nos  curpa  Tur  hende  mester  ta
       mento pa un cas nobo         di  esnan  menos taboo  di nos hormoonnan cu  normalmente si nos ta  consciente, si bo  tin
       tambe ta factornan cu        y  menos berguensa pa  nan sistema ta cuminsa  den  rust,  ta  haci  nos  hopi tempo bou di

       por haci cu un persona       bisa cu  nos  ta  sufri  di  cambia. Nos ta cumin- curpa limpi.                          stress, mester  cuminsa
       por haya stress.             dje.                          sa papia di probleman- Na momento  cu  nos  cambia e estilo di bida,
       Stress no semper  ta         Pero tambe nos a nor- an di stoma, manera  curpa ta bisa nos tin  cuminsa wak kico ta

       negativo, pero tambe         malise esaki casi caba.  e conocido Nexium.  stress, e curpa  mes ta  causando e stress y con
       factornan tin biaha          Nos a  over-use y no  Hopi  hende  tin  oido  bisabo cu tin algo fout.  por  reduci’e.  Stress
       positivo, por contribui      ta  dun’e  su  balor.  Tur  p’e cu nan sa cu nan ta  Nos celnan cu ta get  por  ta  positivo,  aunke
       cu un persona por haya       hende ta sufri di stress.  bebe e remedi aki por  rid di nos celnan malo  cu e mensahe princi-
       stress. AEl a splica cu      Tin biaha ora un hen- ehempel, pasobra e ac- e ora ey, ta cumins bira  pal ta, cu e no ta algo

       un hende por bira malo       de bisa cu e ta sufri  ido den stoma, na mo- pasivo.  Esaki ta  acu- cu  nos mester  subesti-
       pasobra el a haya griep,     di  stress, casi  e  no  ta  mento cu nos tin hopi  mula  y acumula.  Si  e  ma. E ta algo  cu nos
       of  no ta  sinti  bon, of    scucha mas. Stress ta  stress, ta bira hopi mas. strike ta dura hopi lar- mester  tuma  na  serio.

       un  operacion.  Pero  di     wordo balota y ta bisa  E ora nos tin cu busca  go, e ora nos por haya  Si bo ta sinti cu bo ta
       igual di importante ta,      cu e no ta importante.  cosnan pa defende nos  hopi trabao pa nos bay  bay di stress pa hopi
       nos salud mental y nos       Nos ta casi custumbra  mes contra di esey. Por  fix esaki, y ta hopi tra- aña, pa hopi tempo, of
       tur sa con duro e por ta     cu nos ta den stress dia  ta nos ta wak cu nos ta  bao tambe. Si esaki ta  continuamente, ta bon
       si nos no ta 100%  cu        aden  dia  afo  y  e  parti  dependiente  di  e  otro  dura  pa  añas, imagina  momento pa para keto

       nos por focus, no sola-      aki ta bira peligroso.        medicamentonan.  Pa- e desaster. Nos  celnan  y bisa pakico y con por
       mente na trabao, pero        Si nos ta den stress tur  sobra nos tin dolor di  malo ta keda  acumu- cambia esaki. Pasobra e
       tambe en general.            dia,  nos ta  papiando  spier, nos tin dolor di  la,  pasobra nos celnan  ta afecta salud.
   5   6   7   8   9   10   11   12   13   14   15