Page 30 - bon-dia-aruba-20190824
P. 30

a30    ciencia & tecnologia
                Diasabra 24 augustus 2019

                                          Experto Hulandes di siguridad cibernetico

                                                probablemente a muri den accidente



                                                                                                   COPENHAGEN  (AP)  —  check out di un hotel na Bo-
                                                                                                   Polis  na  Noruega  ta  kere  doe, un tiki nort di e Circulo
                                                                                                   cu  un  experto  di  siguri-  Artico,  mas  probablemente
                                                                                                   dad  cibernetico  Huland-    tabata involucra den un acci-
                                                                                                   es, kende a traha pa e or-   dente di kayak e mesun dia, ‘y
                                                                                                   ganisacion  anti-  secreto  a desaparece na lama’.
                                                                                                   WikiLeaks ‘mas probable-
                                                                                                   mente  a  fayece  como  re-  Polis  a  bisa  den  un  declara-
                                                                                                   sultado  di  un  accidente  cion ayera cu su curpa nunca
                                                                                                   den  un  fjord,  un  pasahe  a  wordo  haya,  ‘y  tin  motibo
                                                                                                   largo y estrecho entre se-   pa  kere  el  a  desaparece  na
                                                                                                   ronan.                       lama’. Parti di un kayak y su
                                                                                                                                pertenencianan  personal  a
                                                                                                   Polis na nort Noruega a bisa  wordo haya den un fjord.
                                                                                                   cu Arjen Kamphuis, kende a
                                                                                                   ser mira pa ultimo biaha dia  Kamphuis tabata cu vakantie
                                                                                                   20 di augustus 2018, ora el a  na Bodoe.


                                     Stof di supernova haya den sneeuw na Antartica


            (CNN)  –  Investigadonan  “Mi ta hopi contento pa mira  bisa.                          amica,  tocante  e  bisindario  Koll a bisa cu e proximo stap
            a haya stof di un strea ex-  algo  cu  a  biaha  biyonnan                              solar”,  Koll  a  bisa.  “Esaki  ta pa test deposito di centro-
            plota,  of  supernova,  den  di  biyonnan  di  kilometer  a  E muestranan a test positivo  ta  nifica  tur  nos  compren-  nan di ijs mas bieu pa haya sa
            sneeuw  di  Antartica,  se-  traves di espacio y ta miyones  pa  iron-60.  Mayoria  di  hero  demento  tocante  e  proceso  na unda y ki tempo e super-
            gun  un  estudio  publica  e  di aña bieu”, segun Dominik  den universo ta iron-56. Iron-  y  dinamica,  cu  tur  ta  fit  cu  nova a tuma luga, y ki tempo
            luna  aki.  E  hallazgo  por  Koll, un astroficicista nuclear  60, cual tin mas neutron ha-  otro.”                 nos  sistema  solar  a  drenta  e
            duna  les  tocante  historia  kende  a  lidera  e  hallazgo  y  ciendo e instabiel pa descom-                       nubia di stof espacial.
            di sistema solar, y su luga  co- autor di e estudio. “Pa por  puesto radiactivo, ta presente
            den  e  ambiente  rond  di  uza e data na Tera ta impre-  den  Tera  unicamente  sea  di
            dje,  segun  e  estudio  pu-  sionante.”                  explosion  cosmico  of  arma
            blica den Physical Review                                 nuclear.  Investigadonan  por
            Letters.                     Koll  a  bisa  CNN  cu  inves-  a determina cu e fuente mas
                                         tigadonan  a  haci  e  descu-  probabel  di  e  iron-60  haya
            Un supernova ta ora un strea  brimento  despues  di  manda  den  sneeuw  den  Anatartica
            ta explota y produci nubia of  500kg di sneeuw di Antartica  tabata stof di strea, Koll a bisa.
            gas  y  stof  rico  den  radioiso-  na  un  facilidad  di  investiga-
            tope. Algun di e stof ey di un  cion na Munich, Alemania. E  Sinembargo, no a keda cla si
            of mas strea cu a explota den-  investigadonan a scoge e area  Tera  actualmente  ta  den  un
            tro di e ultimo 20 miyon aña  remoto precisamente pasobra  nubia di stof, of si e hallazgo
            a  cay  den  Tera  algun  tempo  mas tanto e no a wordo toca.  ta di restonan di e structura y
            den e ultimo 20 aña, segun e  Nan  a  scoge  pa  test  sneeuw  origen di e nubia.
            estudio.                     pasobra  ‘ta  e  material  mas
                                         puro cu bo por haya’, Koll a  “Bo ta siña hopi tocante e din-


                           FAA cu yamada pa pilotonan test cambio den jet di Boeing


            DALLAS (AP) — Oficial-       Aviacion  (FAA  na  Ingles)  ta  mina  con  piloto  ta  maneha  pende riba dos sensor na luga  seis siman.
            nan  di  siguridad  federal  pidiendo pa algun di e pilo-  e  software.  Tempo  exacto  y  di uno. Boeing tambe ta trah-
            ta reclutando pilotonan di  tonan  tin  relativamente  tiki  detayenan tocante e test no ta  ando pa drecha un problema  E accionnan a hisa $14.42 of
            aerolineanan rond mundo  experiencia  cu  Boeing  737,  cla, pero lo tuma luga prome  separa, cual pilotonan di test  4.2% na $354.41. Nan a au-
            pa test cambio cu Boeing  segun e informante, kende a  cu FAA re- certifica e avion,  di  FAA  a  descubri  na  juni  y  menta cu 10% e aña aki, pero
            ta haciendo pa haci e soft-  papia  bou  condicion  anoni-  segun e informante.        cu tambe lo por pusha e avion  esey ta menos cu e aumento
            ware  di  control  di  vuelo  mo pasobra e plan di test no                             abou.                        di  17%  den  e  500  index  di
            riba e 737 Max jet, cual ai-  a wordo anuncia.            Boeing  a  nenga  di  duna  co-                           Standard  &  Poor’s.  E  ac-
            nda no mag di bula, segun                                 mentario.                    Casi  400  Max  Jet  cu  tabata  cionnan a baha 16% desde e
            dos persona na haltura di  Testing  lo  tuma  luga  den                                bula  pa  aerolineanan  rond  segundo crash na maart.
            e situacion.                 simulado  di  vuelo  –  no  den  Boeing  ta  re-  skirbiendo  e  mundo  a  keda  para  desde
                                         jet  Max,  cual  ainda  no  mag  software  di  control  di  vuelo  maart  ultimo,  poco  despues  E Max a daña reputacion y fi-
            Administracion  Federal  di  bula  –  y  ta  diseña  pa  deter-  di e Max despues cu lectura  di  e  segundo  accident.  Boe-  nansas di Boeing. Decenas di
                                                                      malo di sensor a causa siste-  ing  ta  spera  pa  entrega  tur  famia  di  pasaheronan  kende
                                                                      manan  automatisa  pa  pusha  cambio na FAA na september  a perde nan bida den e acci-
                                                                      abou e nanishi di avionnan cu  y ricibi aprobacion pa bula e  dente a demanda e compania.
                                                                      a crash na Indonesia y Ethio-  avion na november.
                                                                      pia, costando bida di 346 per-                            Na juli, Boeing a reporta un
                                                                      sona.                        Accion  di  Boeing  Co.,  basa  perdida record di casi $3 bi-
                                                                                                   na  Chicago,  a  hisa  diahuebs  yon  pa  e  segundo  kwartaal
                                                                      E cambionan lo haci e move-  despues  cu  un  analista  pa  debi na un cargo di $4.9 biyon
                                                                      mentonan  di  baha  nanishi  compania  di  servicio  finan-  pa cubri e costo di compensa
                                                                      menos  poderoso  y  mas  facil  ciero,  Cowen,  a  bisa  cu  un  aerolineanan cu a wordo for-
                                                                      pa  piloto  sobrepasa.  E  soft-  vuelo di certificacion di FAA  sa  pa  cancela  miles  di  buelo
                                                                      ware  di  control  di  buelo,  pa e Max – un medida clave  pa motibo di e prohibicion pa
                                                                      yama  MCAS,  tambe  lo  de-  – lo por tuma luga dentro di  bula e avion.
   25   26   27   28   29   30   31   32