Page 2 - BNDIA ARUBA
P. 2
A2 LOCAL
Dialuna 8 aPRil 2019
FADA: Legalisa no ta nifica cu ta legal pa hoben tambe
un psikiatria o psicologo. un tempo. Nos no a logra cu
e mayornan a bin, pero nos
Ruliënne Arends ta trahado ta bay drenta atrobe pa asina
preventivo. E ta bisa cu FADA nan por tin e informacion
su tarea ta di guia y principal- corecto di marihuana.
mente ta bay den prevencion
pa pone enfasis riba guia na Lito Lacle, vocero di cuerpo
scol. E ta agrega cu esey ta e policial a bisa cu tanten mari-
grupo mas grandi pa atende. huana ta ilegal “nos tin cu
“No bay warda te ora en ho- traha riba esaki.” El a conta cu
ben ta usa of ta gar’e cu mari- a duna charla na scol pa mu-
huana.” Agregando cu na cu- cha di 6 pa 18 aña. E ta bisa
alkier momento FADA t’ey cu edad ta importante. “Edad
pa duna informacion. basico di 6 pa 12 ta pa mucha
haya confiansa. Di 12 pa 18
E ta bisa cu hobennan ta mas nan ta busca nan identidad.”
ORANJESTAD – Diabier- cu a sali positivo, ta haya caso e resultado cerca e ho- habri pa papia di uso di dro-
na mainta den un confer- ofreci yudansa riba diferente ben ta varia. “Tin hoben cu ga, tin hoben cu ta conta nan Segun Lacle, tin mucha cu
encia di prensa conhunto aspecto di uso di droga, pa ta cay mas lihe cu otro bao experiencia na cas, tin cu ta no tin presente identidad y
di varios instancia a papia duna nan educacion di e des- di ‘peer pressure’. E nivel di lanta cu familiar cu ta huma confiansa, anto nan ta busk’e
tocante e tema di mari- bentaha di marihuana y ta educacion di hoben ta hunga droga. “Mayornan ta usa anto di otro caminda, sea na caya,
huana. A trece informa- discuti locual e hoben ta haya un papel tambe, mescos cu pakico lo e ta malo, nan ta cerca otro hende cu por tin
cion di e parti medicinal sa via internet. caracter di e persona tambe. conta nos kico nan kier sa. mal influencia.
y recreacional y encuanto “E hoben cu ta mas dificil pa No na nivel secundario, nos
e proyecto riba cual FADA Segun Webb, hopi pais a le- maneha ta esun unda na cas ta papiando di e nivel mas El a agrega tambe cu infor-
ta trahando. galisa uso di marihuana, pero uso di marihuana ta normal.” abao, cu ta puntra tur esey.” macion di CAA (Consulturia
no pa hoben. Si gara nan ta Arends ta bisa cu ta duna in- di Addicion Aruba) ta mustra
Emmeline Webb trahado so- cumpra marihuana, bao di 25 Un punto importante ta e formacion, pa nan compro- cu 66% di mucha cu tin prob-
cial di fundacion Maneho di aña, esey ta ilegal; “legalisa no mayornan. Den e seccion di nde. lema di adiccion ta di mama
Adiccion Aruba a splica cu e kiermen legal pa cumpra.” E ‘begeleiding’ (guia) ta haci soltero.
ta trahando directamente cu ta bisa tambe cu locual e ta uso di simulacion di papel
hoben. El a menciona cu e ta nota riba medionan social ta unda e mayornan por siña Nan lo bay tin programa Ora mucha bin papia cu may-
duna servicio na e hoben pa cu ta legalisa pa tin control di investiga pa haya sa ki ora un tambe pa mayornan, pa asina or, e mayor mester por tin e
stop e uso di droga. “Di e ho- ken ta bende e marihuana, pa hoben ta usa droga.” nan compronde cu kico nan conocemento pa asina por
bennan cu ta bin pa yudansa motibo cu nan sa cu e ta malo Por ehemplo, por ripara cu e mester tene cuenta. E pro- papia riba e tema. “Hopi di e
di adiccion y abuso di mari- pa hoben. E ta bisa cu can- hoben ta comiendo mas cu grama ta prepara nan como muchanan ta haci nan inves-
huana, por bisa cu 1% ta uza nabis medicinal ta positivo, normal, wowo ta cora, tin mayornan pa por papia y tigacion y nos ta keda kens
cocaina.” pero no e humamento cu ta falta di motivacion, punto di duna informacion na nan yiu. banda di nan. Tin cu enfoca
haci daño na cerebro. scol a cuminsa baha. Como como mayor pa haci e parti
Sra. Webb ta agrega cu a laga mayor bo mester bati na por- Tambe Arends ta bisa cu lo ey, pa asina otro no yega y
317 hoben haci drugtest. E E ta bisa cu e informacion ta, sea pa informacion tocante cuminsa tambe pa drenta den duna mal informacion.
instancia of scol di e hoben aki ta general pero den tur droga, of busca ayudo cerca bario. “Nos a purba esaki caba
Segun Parlamentario Christiaans-Yarzagaray (MEP)
Aruba ta importa inflacion for di otro pais
ORANJESTAD - Parla- Aunke e polemica cu tin den vicio. E ta totalmente di acu- Yarzagaray a tuma pa su mes tax di 18% y Merca, cu ta un
mentario Setty Chris- pueblo ta cu BBO lo bira erdo cu cualkier aumento di e trabao di averigua cuanto pais masha bishita pa nos
tiaans-Yarzagaray ta haya 10%, basa riba e mesun rap- BBO of otro sorto di belast- ta cobra riba belasting indi- hendenan, na Florida tin un
cu un 6% di BBO ta menos port di IMF (Fondo Mon- ing tin su impacto, ya cu tur recto den diferente pais di cu sales tax di 6.5% y tin ora nan
compara cu loke ta cobra etario Internacional). E rap- producto pa consumo local ta tin hende ta biba na Aruba. ta añadi cierto componente
den otro pais cu e mesun port ta indica cu si Aruba wordo importa. E parlamentario a splica cu ariba, manera e caso na New
tipo di belasting indirecto den su parti di reforma fiscal a base di e intercambio cu e York cu en total hende ta re-
den nan sistema di balor dicidi cu e ta bay un sistema Pasobra nos ta un pais im- tabatin cu hendenan di nos sulta pagando 8.875% den
agrega. manera Hulanda, e ora ey e portado practicamente, nos comunidad multicultural, el sales tax.
porciento aki lo por yega na ta “importa te hasta inflacion a yega na basta informacion
"E no lo bira nunca 10%, 10%. Pero esaki no kiermen di e pais di unda nos ta im- di diferente pais, ya cu banda Mirando e cifranan aki, e
tanten cu anos ta sinta aki- cu BBO lo bira 10% y -segun porta,” el a bisa. Ademas di di alrededor di 60% di Aru- miembro di fraccion di MEP
nan," el a bisa. E ta agrega cu e parlamentario- nan a papia otro componente manera biano, nos tin como 40% di ta puntra su mes, a base di
ta parlamento ta esun cu tin cu IMF riba e topico aki. transporte y pago di fleta cu nos poblacion cu a bin for di combersacion cu el a yega di
cu pasa e ley den caso di cu- ta trece ahustacion riba e prijs otro pais. sostene, pakico e personanan
alkier cambio y aumento den Importacion y inflacion di e producto. Ademas di e cu ta bin di afo no ta bisa cu
esaki, y nan no lo pas'e tam- Contestando pregunta di BBO cu gobierno ta bin cune, Den e contexto aki el a yega nan ta paga BBO, pasobra na
poco. Como parlamentario, Bon Dia Aruba riba impacto no mester lubida cu ainda tin na sa, por ehemplo, cu na nan pais nan ta paga mas.
e ta sigur cu su fraccion ta cu cualkier aumento di BBO e parti di e comerciante cu ta Hulanda tin un sistema di
sostene su persona den esaki, tin riba inflacion, poder di dicidi cuanto e kier gana. belasting BTW (VAT na In- E ta ilustra esaki ya cu a pesar
kiermen cu BBO no lo bira compra y costo di bida, ya gles; IVA na Spaño; red.)di cu e ta bisa esaki, tin ora hen-
10% of 12%. cu pais Aruba ta importa tur E ta haya cu esaki ta e prob- 21%. Colombia tin un IVA de no ta para keto y compara
cos, esaki ta e preocupacion lema cu Aruba ta lidia cune, di 19%, Venezuela tin IVA na kico e 6% di BBO ta, com-
El a splica cu tempo cu BBO cu tin den comunidad. Ya cu ya cu nos ta un pais cu ta 12%. Panama tin un sales tax para cu diferente otro pais.
a subi cu 2,5% na juni 2018, e paisnan grandi cu tin e me- depende totalmente di im- di 7% y Corsou tin un OB cu Ademas e no ta algo exclusivo
gobierno a indica na parla- sun tipo di belasting riba con- portacion. Esaki ta ocasiona ta varia ya cu e por ta 9% riba di Aruba, ya cu tur pais cu bo
mento cu esaki tabata tem- sumo, nan ta paisnan produc- cu tambe nos ta importa tur cierto producto y servicio. ta bay tin un tipo di belasting
poral. “Y nos ta mantene e tor y nan costo di bida ta mas efecto riba e productonan. Tambe e por ta 7% pa sector indirecto, basa riba consumo.
palabra ‘tijdelijk’ na e porcen- abao cu esun di nos. E ta haya hotelero y seguro y riba otro
tahe aki,” el a bisa. cu ta berdad cu loke Aruba ta Impuesto indirecto tipo di concepto e ta 6%. Re-
produci den gran parti ta ser- Parlamentario Christiaans- publica Dominicana tin sales