Page 34 - AAA
P. 34
Tipo di reunionnan manera esun di UNESCO ta cuadra bon
pa Servicio Meteorologico di Aruba
Thursday, 08 December 2016 20:52
Comparti
Servicio Meteorologico ta pas bon den tipo di programanan aki, manera esun cu UNESCO a bin cun’e.
Marck Oduber, director di e departamento aki, ta di importancia e tipo di conferencianan aki, pasobra ta
topa cu diferente hende experencia di universidadnan di exterior y tambe departamentonan y por
brainstorm e ora riba cierto problemanan, manera hidrologico. Manera ta e caso na Aruba mes, cu ora
awa cay pisa, e awa ta disparce pa lama, of ta causa su dañonan manera flashfloods. Riba esaki ta
papiando con pa yega na un solucion pa esey, con pa saca miho avisonan pa pueblo.
Durante temporada di Matthews, tur cos a bay bon prepara, pero November 20 a haya un tempestad cu a
forma radicalmente y a causa basta daño na e isla di Aruba. Ta bon mes no tabata tin morto, pero si hopi
daño material. Den e sorto di conferencianan aki, ta pensa con ta yega na un solucion pa evita sorto di
gasonan eynan y di dos tambe con pa saca e avisonan por ta un tiki mas lihe, of na un manera mas facil
cu pueblo por compronde e ora y nan por tuma nan medidanan necesario tambe, e ora pa evita sorto di
casonan asina.
Tambe Meteo lo duna un presentacion riba e cambio climatico cu e ta andando y ki efecto e por tin na
Aruba. Loke a wak algun aña pasa, cu un microburst a kibra dak na misa, tur e cosnan ey ta ripiti su mes.
Politiconan a yega na un consenso na Paris berdad pa aumento di temperatura keda entre 1.5 pa 2 grado
Celsius, cu ta hopi bon, pero esey no ta kita e problema cu ta bay haya toch de bes en cuando awasero di
periodo corto cu por ta fuerte, cu biento fuerte y cu ta causa e dañonan eynan. E miho manera pa por
soluciona e sorto di problemanan ey, ta haci un investigacion, haci modelonan di escala hopi chikito cu ta
factibel pa Aruba y e ora eynan informa pueblo y pa saca e avisonan e ora na tempo y ora saca aviso cu
nan ta compronde tambe kico e avisonan ta.
Oduber a sigui splica cu avisonan tin biaha pa sugerencia. Manera si tin un escala di un modelo mas
chikito, e aviso ta bay pa un regio mas chikito y tin biaha e avisonan ta un tiki nauwkeurig. Manera por
ehempel ta saca aviso pa basta region grandi di lama, pa lama bruto, pero por ta tabata e parti west di
Aruba. Pesey ta trahando riba un modelo di escala chikito hunto cu ATA y otro departamentonan rond di
Aruba, pa wak si por haci un miho simulacion y pa e awasero, cual ta idea pa haci modelonan di escala
chikito, specialmente pa ora cu awa cuminsa cay of si e bay cay, por analis’e miho y saca e avisonan na
tempo. Mester bay haci e ora hopi entrenamento pa pueblo por compronde e avisonan y trece door pa
pueblo. E tipo di conferencianan aki ta bon pasobra ta mira e experiencia di otro paisnan y e profesornan
ta guia con pa yega na un solucion sostenibel.
Marck Oduber a sigui splica cu tin diferente persona internacional cu ta bon representa. Localmente
Servicio meteorologico a bin, hunto cu sr. Marchena a bin for di Universidad di Corsou. Pa e parti di
Aruba Meteo a trece su informacion y eventualmente mester haci un follow up di e tayer aki y invita mas
stakeholder tambe.