Page 11 - 20190202

Antilliaans Dagblad Zaterdag 2 februari 2019 11
Interview

zonder staatsrecht’

verwordt. Ook het democrati- beslechten van geschillen tus-
sche proces is daarom gebon- sen het Koninkrijk en de Caribi-
den aan de rule of law, die eist sche landen over de toepassing
dat elke bevoegdheid op de wet en uitleg van het Statuut. De
berust en die minderheden en Caribische landen willen een
individuen beschermt tegen echte constitutionele rechter, en
onterechte machtsuitoefening. de Raad van State vindt dat ook,
Ook dat is van onschatbare maar Nederland weigert perti-
waarde. We kunnen het belang nent hierin mee te gaan. Welis-
van de democratische rechts- waar ligt er inmiddels een vari-
staat niet genoeg onderstrepen ant op tafel waarin de Raad van
in een tijd waarin dit zelfs in de State advies geeft en de Rijksmi-
westerse wereld niet meer voor nisterraad dit advies in beginsel
iedereen vanzelfsprekend lijkt volgt, maar de Rijksminister-
te zijn.” raad houdt wel het laatste
,,Het is verschrikkelijk om je woord en kan op ‘zwaarwegen-
niet langer veilig en vrij te kun- de gronden’ afwijken.”
nen voelen. Kijk naar Venezuela ,,Met andere woorden: Ne-
om te zien wat dat betekent. derland behoudt als het er echt
Onlangs had ik als Haags deken op aan komt de macht. Het is
enkele advocaten uit Turkije op gewoon weer hetzelfde liedje.
bezoek die uit de eerste hand Zelfs als het gaat om puur juri-
vertelden wat het betekent om dische geschilbeslechting wil
op dit moment advocaat in Den Haag de beslissing niet aan
Turkije te zijn. Verdedig je de rechter overlaten. Ik vind dit
mensen die het regime onwel- intens droevig, al past het wel
gevallig zijn, dan word je als helemaal in de Nederlandse
advocaat ook zelf in de tang ,,Er is geen harde regel die zegt dat de gouverneur het proces moet coördineren. Feit is dat hun hande- traditie. De Nederlandse poli-
genomen. En werken rechters len zich goeddeels onttrekt aan democratische controle.” FOTO KABINET VAN DE GOUVERNEUR tiek is van oudsher tegen consti-
daar niet voldoende aan mee, tutionele rechtspraak. Men
dan dreigen ook zij hun baan te controle. Waarom als Staten van elkaar verwijderd. Laat het le discussies en nieuwe inzich- vindt dat de wetgever als ‘hoog-
verliezen. Een sluitend syteem niet de regie in eigen handen liever aan de rechtspraak over.” ten, die ook in Nederland niet ste macht’, zeg de politiek, zelf
van repressie. En dat in een houden? Dat kan net zo goed. onopgemerkt zijn gebleven. Het als enige moet kunnen oordelen
lidstaat van de Raad van Euro- Ook de Tweede Kamer doet het Is er een bepaald thema in het was scherpslijpen, én het ging over zijn eigen producten, die
pa, een ‘waardengemeenschap’ tegenwoordig zelf, buiten de staatsrecht dat u in het bijzon- ergens over. Hoe behoort de immers de uiting van de wil van
ter bescherming van de men- koning om. Ik wil maar zeggen: der fascineert? balance of power tussen Staten het volk zijn. Maar het is na-
senrechten waarvan ook Neder- de constitutie geeft de ruimte. ,,Mij fascineert de werking van en regering eruit te zien? Wie tuurlijk een illusie om te den-
land en de Caribische landen En wat voor de formatie geldt, het parlementair stelsel en het moet wijken als het erop aan ken dat de wetgever geen fouten
van het Koninkrijk deel uitma- geldt voor het komt? Dat gaat ons kan maken. Maar al te vaak is
ken. Het is dieptreurig.” hele politieke ‘Het is verschrikkelijk om je niet allemaal rechtstreeks helaas sprake van wetgevings-
en bestuurlijke aan, en het leefde, niet producten die juridisch discuta-
Wat is dan de rol van de proces: vermijd langer veilig en vrij te kunnen alleen onder politici bel zijn. Er zijn dan ook maar
politiek? het om alles tot maar ook onder de heel weinig landen met het
,,Dat het politieke proces zich achter de kom- ‘gewone’ mensen. Het predicaat ‘democratische rechts-
moet bewegen binnen de ka- ma te willen voelen. Kijk naar Venezuela herinnert ons er ook staat’ die geen constitutionele
ders van de democratische regelen, zolang aan dat het staatsrecht rechtspraak hebben.”
rechtsstaat betekent niet dat ik de rule of law om te zien wat dat betekent’ juist op momenten ,,Constitutionele rechtspraak
vind dat de politiek moet wor- inclusief de van crisis oplossingen is elders doodnormaal. En wat
den gekneveld, integendeel. De bescherming van burgers en machtsspel tussen parlement moet kunnen bieden. Als het je dan krijgt is dat Nederland
rule of law stelt de kaders, maar minderheden maar wordt ge- en regering. De conflicten van dat niet kan, dan zijn de regels kritiek op Polen uit, omdat dat
daarbinnen moeten de constitu- respecteerd.” de afgelopen jaren op Sint niets waard. Ik heb er in mijn land de onafhankelijke positie
tie en de wettelijke voorschrif- ,,Hetzelfde als het gaat om Maarten en Curaçao over de boek met veel plezier over ge- van rechters in het Poolse con-
ten die daaraan uitvoering ge- het invoeren van algemene uitoefening van het ontbin- schreven.” stitutionele hof uitholt, terwijl
ven de politiek maximale vrij- regels van bestuursrecht. De dingsrecht, over het installeren Nederland zelf niet eens een
heid laten. Tenslotte gaat het Staatsregeling geeft hiertoe van interim-kabinetten en over Zijn er onderwerpen waarover u constitutioneel hof heeft en ook
erom dat de door ons gekozen opdracht, maar mijn opvatting de rol van de gouverneur daar- echt boos kunt worden? niet wil. De kritiek op Polen is
vertegenwoordigers de moge- is: hou het bescheiden. Zeg in: staatsrechtelijk gezien was ,,Ja, dat is de Rijkswet konink- terecht en moet ook uitgespro-
lijkheid moeten hebben om de alleen dat de overheid in al haar het smullen. Onderwerpen rijksgeschillen die eind novem- ken worden, maar tegelijk is het
doelen waarvoor wij hen geko- handelen de wet en de algeme- waarvan niemand meer dacht ber bij de Tweede Kamer is ronduit gênant om dit uit Ne-
zen hebben te realiseren. Daar ne beginselen van behoorlijk dat het serieuze issues waren ingediend. Het Statuut bevat derlandse mond te horen. Ik
moet natuurlijk ruimte voor bestuur in acht moet nemen, stonden opeens weer op de sinds 2010 de opdracht om een ben blij dat tenminste Sint
zijn. Dus regel alsjeblieft niet zeg desnoods nog iets over de agenda en leidden tot principië- regeling te maken voor het Maarten een constitutioneel hof
alles dicht. Wat niet essentieel is manier waarop de overheid haar heeft en hoop van harte dat
moet niet geregeld worden.” besluiten moet handhaven en Advertentie Curaçao het voorbeeld van Sint
,,Neem de kabinetsformatie. laat het er verder vooral bij. Maarten binnen afzienbare
De Staatsregeling regelt hier Voor sommige juristen is dit termijn gaat volgen. Er zijn de
niets over. Dus als de Staten het vloeken in de kerk. Ze vinden afgelopen jaren genoeg inciden-
zinvol vinden om de vorming dat je voor elke eventualiteit een ten geweest die aantonen dat
van een kabinet op een andere regel moet hebben. Maar de zo’n hof echt een taak zou heb-
manier aan te pakken dan tot Nederlandse Algemene wet ben. Door zo’n daad laat je zien
dusver gebeurt, ga je gang. Er is bestuursrecht is wat mij betreft dat je autonoom bent en niet
geen harde regel die zegt dat de echt geen lichtend voorbeeld aan de leiband van Den Haag
gouverneur het proces moet voor hoe het zou moeten. Die loopt. En ik hoop dat de Caribi-
coördineren. Daarmee wil ik wet is sinds haar invoering in sche landen hun rug tegenover
niet zeggen dat de zittende 1994 alleen maar ingewikkelder Nederland recht houden als
gouverneurs en hun voorgan- geworden, en ik durf te bewe- het om de Rijkswet koninkrijks-
gers het tot dusver niet goed ren: in het nadeel van de bur- geschillen gaat. Liever geen
hebben gedaan. Maar feit is dat ger. De Algemene wet bestuurs- wet dan een halfbakken rege-
hun handelen zich goeddeels recht heeft overheid en burger ling waar je nooit meer vanaf
onttrekt aan democratische niet tot elkaar gebracht maar komt.”