Page 49 - HOH
P. 49
Pero kico ‘stigma’ kier men? Aki un definicion: ‘stigma’ ta un actitud denigrante haci pa un persona na un otro
persona. Esaki por ensera insulto contra rasa, religion, apariencia fisico, habilidad, descapacidad, etc. Stigma ta
un forma di discriminacion. Hopi hende afecta pa un condicion neurocognitivo ta vocifera cu nan a experiencia
diferente grado di stigmatisacion na cierto momento despues di un diagnostico.
Aki ta sigui algun ehempel den seno familiar of cu conoci:
– Mi no kier wordo contamina cu Alzheimer. – Bo no ta mustra cu bo tin Alzheimer!, of No por ta cu abo tin
Alzheimer, esaki
mester ta un eror di e dokter, etc. – Miembronan di famia por distancia nan mes despues cu nan a haya e
noticia di
un diagnostico. – Amigonan no ta comunica ni bishita mas despues di un diagnostico relaciona cu
Alzheimer.
Esakinan ta algun kehonan vocifera pa hende afecta cu un condicion relata na Alzheimer: Comentarionan
realiza pa publico, riba caya, den tienda, den transporte publico. Un tipo di stigma cu a para bira mas comun ta:
“chistenan” desagradabel y comentarionan haci den rednan social. Esakinan normalmente ta referi na, por
ehempel, un colega na trabou (cu probablemente ta den un fase tempran di un of otro condicion
(neuro)cognitivo y cu a lubida su yabi di auto, of a lubida un nomber, etc.)
Tweet recien di un “chiste”: Esaki ta uno di hopi comentario y chistenan doloroso cu por observa riba e red
social y ta un forma di stigma cu no ta wordo cuestiona y ta wordo tolera. Comentarionan inapropia, ofensivo
manera esaki, ta solamente aumenta e stigma cu ta relaciona cu ‘Probabel Alzheimer’ y un diagnostico.
Humor como un mecanismo di escape of insiguridad Mientras cu nos mes sa di tira un chiste fo’i sla of cu
por ta doloroso pa un otro, nos por compronde tambe cu na otro banda e famia, amigo, cuidador y hasta e
persona afecta, por usa chiste y humor como un forma di lidia cu con nan mes ta sinti e momento ey. Sa pasa
hopi cu cuidadornan ta yama y conta di momentonan alegre y hasta divertido di biba cu un diagnostico. Ta
importante encurasha nan pa keda comparti momentonan asina tambe.
Cada experiencia di un condicion neurocognitivo relata na Alzheimer ta diferente – nos ta compronde y acepta
esaki tambe.