Page 20 - 20170309

20 Antilliaans Dagblad Donderdag 9 maart 2017
Regio

Veiligheid

favela alleen

voor Spelen

Van onze redactie
Rio de Janeiro - Het prestigeproject om sloppenwijken in
Rio de Janeiro te bevrijden van drugsgeweld, is window-
dressing gebleken.
Dat meldt de NRC. Het doel: bejaardenverzorgster uit Cidade
tijdelijke veiligheid creëren tij- de Deus, was aangenaam verrast
dens het WK en de Olympische toen de eerste vredesagenten in
Spelen. Nu zitten bij Joana Soa- haar wijk verschenen. „Ze wa-
res alweer nieuwe kogelgaten in ren vriendelijk en maakten
de muur. praatjes met bewoners. Voor het
De ochtend dat Soares (28) de eerst waren we niet doodsbang Buurtbewoners kijken toe hoe de paramilitaire politie een inval doet in de sloppenwijk Favela da Mare,
deur dichttrok om haar zoontje voor de politie”, zegt ze. Rio de Janeiro.
naar voetbal te brengen, begon Het succes vertaalde zich ook
het schieten. Hard geknal en in cijfers. Tussen 2008 en 2013 De dag dat Joana Soares met Dat het kon misgaan met het UPP-agenten achter zijn ver-
rondvliegende kogels, aan een werden ruim negenduizend vre- haar zoontje dekking zocht te- veelbelovende en internationaal dwijning zaten. Het maakte een
stuk door. Vliegensvlug sleurde desagenten in belangrijke slop- gen de rondvliegende kogels, geprezen pacificatie-project, definitief eind aan het vertrou-
ze hem het huis weer in en zoch- penwijken gestationeerd. Het was er een vuurgevecht tussen komt volgens Igarapé directeur wen van de sloppenwijkbewo-
ten ze dekking achter een bank ging om strategische, gevaarlijke kartelleden en UPP-agenten. Er Muggah doordat het drugsge- ners in de vredespolitie. „We
in de woonkamer. en zeer dichtbevolkte favela’s. vielen doden, een politiehelikop- weld nooit echt werd opgelost, wisten: als de sportevenementen
Het was half november en het Het aantal moorden nam snel ter werd uit de lucht geschoten maar zich vooral verplaatste. De voorbij zijn, vertrekt de UPP en
begin van een nieuwe bloedige af. „In 2008 kampte Rio nog en de gemartelde lijken van ze- gevluchte criminelen nestelden komen de bendes terug. Het
drugsoorlog in de wijk Cidade met zo’n 3.800 moorden, vier ven bewoners werden gevon- zich in het noorden van de mil- project was vooral een camoufla-
de Deus, Stad van God. „Het is jaar later was dit aantal gedaald den. „Het Rode Commando is joenenstad en bereidden zich ge om aan buitenlandse bezoe-
sindsdien een hel hier”, zegt So- met veertig procent”, zegt Ro- zwaarbewapend, ze kennen de- vanuit daarvoor op terugkeer kers te laten zien dat deze stad
ares somber vanuit haar huis, bert Muggah, directeur van Iga- ze wijk beter dan wij en de be- naar hun oude wijken. veilig is. Onze veiligheid was
waar de kogelgaten nog in de rapé, een onderzoeksinstituut volking helpt hen aan schuil- Een ander probleem was dat nooit prioriteit”, zegt bewoon-
muur zitten. „De scholen zijn en denktank voor publieke vei- plaatsen”, zegt politiecomman- de vredespolitie zich net zo cor- ster Ana Clara Ribeiro.
gesloten, crèches zijn dicht. Het ligheid. „En de sloppenwijken dant Daniel Cunha Neves vanuit rupt en gewelddadig begon te De drugshandel in Rio flo-
is oorlog.” werden leefbaarder. Er kwamen zijn werkkamer in Cidade de gedragen als de reguliere politie. reert nu meer dan ooit. Kartels
De sloppenwijk werd bekend meer winkels en restaurants. De Deus. Hij geeft sinds kort lei- De meest schrijnende casus buiten Rio proberen hiervan te
door de film City of God, over waarde van de huizen steeg.” ding aan de 340 agenten die hier speelde zich af in 2013, toen profiteren, zoals Brazilië’s groot-
het keiharde leven van een groep Maar nu, een half jaar na de zijn gestationeerd. Zijn voorgan- metselaar Amarildo de Souza ste drugskartel, het Primeiro Co-
jonge drugscriminelen. Maar de Olympische Spelen, brokkelt het ger werd door het drugskartel verdween. Hij zou volgens de mando da Capital (PCC), het
afgelopen acht jaar heerste er UPP-project af en verstevigen doodgeschoten. „In de hele stad politie banden hebben met Eerste Stadscommando uit Sao
rust in de wijk met ruim 30.000 drugskartels opnieuw hun rukken de drugsbendes weer op. drugsgangs. Het leidde tot lan- Paulo. Zij willen een eigen afzet-
inwoners. De Stad van God was macht. De grootste van Rio, het Zelfs in kleinere favela’s rond- delijke protesten, de zaak groei- markt in Rio en dat veroorzaakt
een soort modelfavela gewor- Comando Vermelho (CV, het om de toeristische strandwijken de uit tot een symbool voor de spanningen bij de lokale gangs.
den. Na een decennialange ben- Rode Commando), veroverde Copacabana en Ipanema is het vele onopgeloste verdwijningen Daarbij is het Eerste Stadcom-
deoorlog tussen de drie grote grote delen van Cidade de Deus onrustig. Na de Olympische in het land. mando sinds kort gebrouilleerd
drugskartels die Rio de Janeiro en probeert ook omliggende wij- Spelen is de situatie verslech- Hoewel Amarildo’s lijk nooit met het Rode Commando, met
domineren, werd de wijk in ken in handen te krijgen. terd”, geeft Cunha Neves toe. is gevonden, werd duidelijk dat wie ze twintig jaar lang een
2009 als een van de eerste slop- bondgenootschap hadden.
penwijken gepacificeerd: drugs- De recente gevangenismoor-
dealers werden verjaagd of opge- den waarbij meer dan honderd
pakt en een speciale politie-een- gevangenen zijn afgeslacht,
heid, de Unidade de Policía houden hier ook verband mee:
Pacificadora (UPP) werd er per- zelfs achter de tralies wordt de
manent gestationeerd. drugsoorlog uitgevochten. „We
De pacificatie, zoals de opera- staan aan het begin van een
tie die startte in 2008 ging he- nieuwe geweldsgolf, het hele
ten, werd in verschillende slop- land dreigt hierin te worden
penwijken ingevoerd en moest meegezogen.
Rio veiliger maken, met het oog Door de economische crisis is
op het WK-voetbal in 2014 en de er nauwelijks geld om dit te be-
Olympische Spelen in 2016. Het strijden, terwijl de drugsgangs
ambitieuze en kostbare project bulken van het geld”, zegt Ro-
zou vertrouwen geven dat de bert Muggah.
sportevenementen hier veilig ge- In de Stad van God is goed
houden konden worden, on- zichtbaar dat het Rode Com-
danks het slechte imago van de mando de wijk weer domineert.
stad. Er hangt een desolate, onheil-
De UPP-agenten werden spe- spellende sfeer. „Het is nu een
ciaal getraind op sociale en men- spookstad”, zegt Lourdes Braz
selijke vaardigheden en Vieira, die hier al 25 jaar een op-
daardoor ook wel ‘vredespolitie’ vangtehuis voor oudere bewo-
genoemd: ze waren anders dan ners runt. De ingang van haar
de gewelddadige en beruchte po- straat is gebarricadeerd met oud
litie van Brazilië die verantwoor- meubilair, bergen vuilnis en
delijk is voor gemiddeld zes Na een decennialange bendeoorlog werd de wijk in 2009 als een van de eerste sloppenwijken gepacifi- zware bakstenen. De bendele-
moorden per dag. ceerd: er werd onder andere een speciale politie-eenheid, de Unidade de Policía Pacificadora (UPP), per- den patrouilleren er en houden
Ana Clara Ribeiro (54), een manent gestationeerd. haar soms staande.