Page 11 - bon-dia-aruba-20190309
P. 11

a11
                                                                              OpiniOn/analisis Diasabra 9 Maart 2019

               Fundacion Respeta Mi:

                         Confiansa propio ta mas importante di loke nos ta pensa




            ORANJESTAD         -   Den
            cada etapa di nos bida, nos
            ta  enfrenta  obstaculonan
            cu  lo  afecta  nos  desaroyo
            personal  na  un  manera
            positivo of negativo. Esaki
            Erik  Erikson  su  teoria  di
            etapanan di desaroyo psi-
            cosocial ta mustra nos.

            Segun Erikson, nos muchan-
            an  ta  enfoca  durante  nan
            añanan escolar ariba nan ha-
            bilidad  pa  ta  ‘productivo’  y
            ‘capaz’. Pa un mucha e ta sinti
            ‘bon’ y ‘dushi’ pa por hunga,
            skirbi, lesa, siña, cera amistad,
            etc. E sentimento di ‘mi por’
            y ‘mi ta capaz’ ta di suma im-
            porta importancia. Bo tabata
            sa cu e sentimento aki ta un
            factor protectivo contra abu-
            so (sexual) di mucha?
            E  sentimento  di  ‘mi  por’  ta
            nifica mas di loke nos ta ima-
            gina. Ora un mucha ta lanta
            cu confiansa den su mes y ora
            un  mucha  tin  apoyo  di  per-































                                                                                                   necesario. E guia y apoyo aki  aporta  na  esaki  door  di  pa-
                                                                                                   mester  wordo  experiencia  pia cu nos muchanan tocante
                                                                                                   door  di  e  mucha  como  uno  siguridad di nan curpa.
                                                                                                   caluroso y positivo, caminda  Como  adultonan  cu  kier
                                                                                                   nos muchanan tambe ta haya  proteha  nos  muchanan,  e  ta
                                                                                                   espacio  pa  delibera  hunto  di  suma  importancia  pa  di
                                                                                                   cu  mayor  of  educador.  Nos  chikito  caba  nos  ta  honesto
                                                                                                   muchanan tin cu haya respet  cu nan tocante nan curpa. E
                                                                                                   pa asina nan siña brinda res-  ta  importante  pa  duna  nan
                                                                                                   pet bek tambe na otro. P’esey  herment pa asina nan proteha
            sonanan di confiansa, e mu-  confiansa  cu  e  lo  por  acerca  entre  mucha  y  adultonan.  e ta importante pa di chikito  nan mes. Conta nos muchan-
                                         pa apoyo y guia, ta muchanan  Cerca  muchanan  y  hoben-
            cha ta lanta mas resistente pa   cu  lo  ta  mas  vulnerabel  den  nan, ‘peers’ tambe ta impor-  stimula un mucha pa e tambe  an  tocante  nan  parti  intimo
            enfrenta  obstaculonan,  pero   bista  di  un  posibel  abusado.  tante  pa  nan  desaroyo,  spe-  duna su opinion.  (pilinchi,  nunu,  pecho  y

            tambe  experiencianan  nega-  Un mucha cu tin menos con-  cialmente ariba e parti social.  Motiva  nos  muchanan  du-  anus) ta un di e formanan pa
                                                                                                                                brinda nos muchanan infor-
            tivo, entre otro abuso y neg-  fiansa  den  su  mes  lo  wordo  Como  cuidado  (mama,  tata,  rante  cada  etapa,  yuda  nan  macion tocante proteccion di
            ligencia di mucha.
                                         mira como un ‘easy target’ pa  voogd,  juffrouw,  meneer,  pa  nan  haya  confiansa  den  nan curpa.
                                         un posibel abusado y no, es-  etc.)  nos  por  haci  un  con-  nan mes y duna nan compli-
            E necesidad emocional di un   aki no tur ora ta un pedofiel.  tribucion  na  esaki,  door  di  ment. Un mucha resistente y  Pa  mas  informacion  yama
            mucha combina cu nan ino-    No  ta  pedofiel  so  ta  abusa  brinda e mucha guia durante  fuerte lo para pa su mes mas  Fundacion  Respeta  Mi  na
            cencia  ta  crea  un  ambiente   sexualmente di mucha.    su  desaroyo.  Si  un  mucha  miho compara cu un mucha  582-4433.
            ideal pa posibel abusadornan                              ta  sinti  e  apoyo  aki,  e  lo  tin  cu  ta  haya  poco  atencion  y  Pa conseho y guia en cuanto
            cu lo kier ‘groom’ y manipula   Desaroyo di nos muchanan ta  mas confiansa pa sigui desa-
                                                                                                   guia.  E  sentimento  di  con-
                                                                                                                                lantamento  di  nos  muchan-
            un mucha. Muchanan cu tin    hunga  un  papel  importante.  roya,  pero  tambe  pa  explora  fiansa  ta  importante  y  como  an,  yama  Tienda  di  Educa-
            poco confiansa den nan mes   E desaroyo di nos muchanan  y siña cosnan nobo y mas cu  adultonan cu kier brinda nos  cion na 161
            y cu tin poco personanan di
                                         ta  depende  di  e  interaccion  claro defende nan mes ora ta  muchanan  siguridad,  lo  por
   6   7   8   9   10   11   12   13   14   15   16