Page 91 - MIN VOS 5 APRIL 2017
P. 91

5
                                                                         EDITORIAL/COLOFON Diaranson 5 aPriL 2017




















                                                         Porfin ta admiti epidemia di Zika

                                                                    Despues cu Bon Dia Aruba a anuncia

                                                                                      varios siman pasa



                                                         Porfin e momento supremo a yega cu autoridad-  tabata prepara completamente pa loke por a bin.
                                                         nan di salubridad publico a bay prensa cu e anun-  Pero e proceso manera el a bay a trece na luz di dia
                                                         cio  cu  tin  (tabatin)  un  epidemia  di  Zika.  Como  algun, laga nos yama nan ‘imperfecto’ den entre
                                                         unico medio di comunicacion, tempran den e pro-  otro e sistema di registracion.
                                                         ceso caba, Bon Dia Aruba a ‘pick up’ e señalnan cu
                                                         e situacion rond di e enfermedad contagioso Zika  Un aspecto cu sigur merece mehoracion, dentro
                                                         no tabata mustra bon.                          di lo posibel, ta cu e registracion tin un ‘time lag’
                                                                                                        aden. Esey ta e caso cu tur tipo di recoleccion di
                                                         Naturalmente nos a ripara cu ningun otro medio  informacion; no ta e idea pa culpa hende pa esaki.
                                                         no  tabata  sigui  o  no  tabata  interesa  den  e  tema.  Pero si e ta normal tambe, den cualkier tereno di
                                                         Of por ta cu e reaccion di e autoridadnan tabata  gobernacion, cu mester tin un esfuerso pa supera
                                                         suficiente pa calma nan posibel interes. En todo  e nivel di eficiencia y efectividad cu tin na cier-
                                                         caso, nos a keda riba e caso. Logico tambe, pasobra  to momento. Pa simplemente ta miho prepara e
                                                         e señalnan di e seriedad di e caso tabata keda bin.  siguiente biaha, pa asina por haci un miho trabao,
                                                         Y pakico esey ta sucede? Pasobra nos ta un medio  na  interes  general.  Tur  profesional,  riba  cualkier
                                                         di comunicacion y e canalnan di informacion ta  tereno, mester tin e afan aki di supera su mes riba
                                                         diverso, riba cualkier tereno.                 un base continuo.
                                                         No ta cuestion cu nos ta consulta cu e portavoz
                                                         oficial y nos ta cla. Hopi di e señalnan ta bin sem-  Awor, den e caso cu nos ta discuti, tabata posibel
                                                         per for di ‘den tereno’. Un sector medico ta hopi  pa acelera e recoleccion di dato, na momento cu
                                                         mas cu e departamento di salubridad publico y e  a ripara cu e situacion tabata mas serio cu e tabata
                                                         despacho di e ministro concerni, cu tur respet. Y  mustra na prome momento? Si nos ta comprende
                                                         nos no ta investiga cu e meta premedita pa proba  bon, e dokternan di cas ta comunica via un sistema
                                                         cu e informacion oficial, si acaso nos hay’e, no ta  automatisa, cu en principio ta duna e posibilidad
                                                         veredicto. Nos ta pone tur informacion hunto y  di un fluho di informacion riba tur dia di trabao,
                                                         ta saca conclusion, segun conocemento y consen-  manera cu nan comproba un caso. Den e acumu-
                                                         shi,  y nos ta publica.                        lacion y analisis di informacion ta asina cu no ta
                                                                                                        necesario semper pa warda fin di luna yega, pa bay
                                                         Pero,  pa  un  debate  sano  riba  e  asunto  aki,  ban  wak kico tin... Den caso cu por spera problema,
                                                         bolbe na e inicio di e proceso. Tur pais rond di nos  sigur ta recomendabel pa purba ‘speed up’ e pro-
                                                         tin  problema  considerabel  cu  e  enfermedadnan  ceso, y en todo caso purba mira e situacion cada
                                                         propaga pa sangura manera Zika, Chikungunya y  dos  siman,  o  miho  ainda  cada  siman.  Pero  esey
                                                         Dengue. E problemanan tabata grandemente pre-  ta tarea pa esunnan na e punto central mes cu ta
                                                         sente caba cerca nos bisiñanan mas cercano. Kico  ricibi tur informacion y mester analisa esakinan.
                                                         tabata di spera anto riba un isla turistico cu ta haya  Den un caso asina, un posibel epidemia ta sufici-
                                                         un par di miyon di persona cu ta drenta e isla anu-  ente urgencia, no por bay sinta warda burocrati-
                                                         almente? Cu e malesa aki lo a bay yega aki tambe,  camente pa fin di luna yega? Of e custumbernan
                                                         punto. Ora cu despues di un temporada bastante  profesional aki ainda no a bira bien comun ainda
                                                         largo di secura, nos a haya fin di 2016 un tremen-  den e departamento?
                                                         do temporada di yobida fuerte, tabata logico cu e
                                                         casonan  di  e  tres  enfermedadnan  menciona  lo  a  Contal  cu  nos  ta  keda  para  riba  nos  opinion  cu
                                                         aumenta drasticamente, incluyendo mas probabi-  tabata posibel pa anticipa miho kico tabata na ca-
                                                         lidad di Zika.                                 minda y cu for di e cifranan preliminar, contrario
                                                                                                        na e reportero di Bon Dia Aruba, e autoridadnan
                                                         Despues a bin atrobe secura, cu por resulta enga-  no tabata dispuesto pa saca e conclusion cu taba-
                                                         ñoso, den e sentido cu no tin plas di awa tur ca-  tin un caso di epidemia. Mientras den e departa-
                                                         minda mas, pero e peligro di criadero di sangura  mento di salud mes tambe tabatin cu a bati alarma
                                                         cerca di cas ta keda. Mas cu fumigacion den biento  interno pero cu no a wordo scucha riba nivel halto.
                                                         di cuaresma, ta aki cu naturalmente mester tabatin  Awor cu finalmente nan a yega na e conclusion cu
                                                         un esfuerso continuo pa conscientisa nos ciudada-  e corant tabatin rason for di inicio, no ta na su luga
                                                         nonan cu nan tin den nan mes man e instrumento  ningun comentario agrio di e mandatario, cu nos
                                                         principal pa preveni e enfermedadnan transmiti pa  lo mester limita nos mes na papia cu e berdadero
                                                         sangura.                                       autoridadnan... Nos ta keda mantene nos maneho
                                                         Nos  no  ta  bisa  cu  e  autoridadnan  concerni  no  di recoleccion liber y amplio di informacion.
   86   87   88   89   90   91   92   93   94   95   96