Page 91 - MIN VOS 5 APRIL 2017
P. 91
5
EDITORIAL/COLOFON Diaranson 5 aPriL 2017
Porfin ta admiti epidemia di Zika
Despues cu Bon Dia Aruba a anuncia
varios siman pasa
Porfin e momento supremo a yega cu autoridad- tabata prepara completamente pa loke por a bin.
nan di salubridad publico a bay prensa cu e anun- Pero e proceso manera el a bay a trece na luz di dia
cio cu tin (tabatin) un epidemia di Zika. Como algun, laga nos yama nan ‘imperfecto’ den entre
unico medio di comunicacion, tempran den e pro- otro e sistema di registracion.
ceso caba, Bon Dia Aruba a ‘pick up’ e señalnan cu
e situacion rond di e enfermedad contagioso Zika Un aspecto cu sigur merece mehoracion, dentro
no tabata mustra bon. di lo posibel, ta cu e registracion tin un ‘time lag’
aden. Esey ta e caso cu tur tipo di recoleccion di
Naturalmente nos a ripara cu ningun otro medio informacion; no ta e idea pa culpa hende pa esaki.
no tabata sigui o no tabata interesa den e tema. Pero si e ta normal tambe, den cualkier tereno di
Of por ta cu e reaccion di e autoridadnan tabata gobernacion, cu mester tin un esfuerso pa supera
suficiente pa calma nan posibel interes. En todo e nivel di eficiencia y efectividad cu tin na cier-
caso, nos a keda riba e caso. Logico tambe, pasobra to momento. Pa simplemente ta miho prepara e
e señalnan di e seriedad di e caso tabata keda bin. siguiente biaha, pa asina por haci un miho trabao,
Y pakico esey ta sucede? Pasobra nos ta un medio na interes general. Tur profesional, riba cualkier
di comunicacion y e canalnan di informacion ta tereno, mester tin e afan aki di supera su mes riba
diverso, riba cualkier tereno. un base continuo.
No ta cuestion cu nos ta consulta cu e portavoz
oficial y nos ta cla. Hopi di e señalnan ta bin sem- Awor, den e caso cu nos ta discuti, tabata posibel
per for di ‘den tereno’. Un sector medico ta hopi pa acelera e recoleccion di dato, na momento cu
mas cu e departamento di salubridad publico y e a ripara cu e situacion tabata mas serio cu e tabata
despacho di e ministro concerni, cu tur respet. Y mustra na prome momento? Si nos ta comprende
nos no ta investiga cu e meta premedita pa proba bon, e dokternan di cas ta comunica via un sistema
cu e informacion oficial, si acaso nos hay’e, no ta automatisa, cu en principio ta duna e posibilidad
veredicto. Nos ta pone tur informacion hunto y di un fluho di informacion riba tur dia di trabao,
ta saca conclusion, segun conocemento y consen- manera cu nan comproba un caso. Den e acumu-
shi, y nos ta publica. lacion y analisis di informacion ta asina cu no ta
necesario semper pa warda fin di luna yega, pa bay
Pero, pa un debate sano riba e asunto aki, ban wak kico tin... Den caso cu por spera problema,
bolbe na e inicio di e proceso. Tur pais rond di nos sigur ta recomendabel pa purba ‘speed up’ e pro-
tin problema considerabel cu e enfermedadnan ceso, y en todo caso purba mira e situacion cada
propaga pa sangura manera Zika, Chikungunya y dos siman, o miho ainda cada siman. Pero esey
Dengue. E problemanan tabata grandemente pre- ta tarea pa esunnan na e punto central mes cu ta
sente caba cerca nos bisiñanan mas cercano. Kico ricibi tur informacion y mester analisa esakinan.
tabata di spera anto riba un isla turistico cu ta haya Den un caso asina, un posibel epidemia ta sufici-
un par di miyon di persona cu ta drenta e isla anu- ente urgencia, no por bay sinta warda burocrati-
almente? Cu e malesa aki lo a bay yega aki tambe, camente pa fin di luna yega? Of e custumbernan
punto. Ora cu despues di un temporada bastante profesional aki ainda no a bira bien comun ainda
largo di secura, nos a haya fin di 2016 un tremen- den e departamento?
do temporada di yobida fuerte, tabata logico cu e
casonan di e tres enfermedadnan menciona lo a Contal cu nos ta keda para riba nos opinion cu
aumenta drasticamente, incluyendo mas probabi- tabata posibel pa anticipa miho kico tabata na ca-
lidad di Zika. minda y cu for di e cifranan preliminar, contrario
na e reportero di Bon Dia Aruba, e autoridadnan
Despues a bin atrobe secura, cu por resulta enga- no tabata dispuesto pa saca e conclusion cu taba-
ñoso, den e sentido cu no tin plas di awa tur ca- tin un caso di epidemia. Mientras den e departa-
minda mas, pero e peligro di criadero di sangura mento di salud mes tambe tabatin cu a bati alarma
cerca di cas ta keda. Mas cu fumigacion den biento interno pero cu no a wordo scucha riba nivel halto.
di cuaresma, ta aki cu naturalmente mester tabatin Awor cu finalmente nan a yega na e conclusion cu
un esfuerso continuo pa conscientisa nos ciudada- e corant tabatin rason for di inicio, no ta na su luga
nonan cu nan tin den nan mes man e instrumento ningun comentario agrio di e mandatario, cu nos
principal pa preveni e enfermedadnan transmiti pa lo mester limita nos mes na papia cu e berdadero
sangura. autoridadnan... Nos ta keda mantene nos maneho
Nos no ta bisa cu e autoridadnan concerni no di recoleccion liber y amplio di informacion.