Page 8 - ANTILL DGB

Antilliaans Dagblad Zaterdag 8 september 2018
8
Opinie/Service

Voorkom klokkenluiden, HET WEER OP
Advertentie

DE ANTILLEN
word dwarsligger Verwachting voor N
vanmiddag 12 uur
windkracht 4 - 5 bft W O
golfhoogte 1 - 1.5 m Z
voor sociale werkvoorziening - soonlijke drama’s onder mede-
OPINIE
om nog maar te zwijgen over werkers én onder bestuurders BOVENWINDSE EILANDEN
Door Aart G. Broek dodelijke beproevingen in zelf. Bovendien mag van deug- Sint Maarten
e jurist en socioloog dr. Volendam, Enschede, Schiphol- delijk gefaciliteerde tegenspraak
Peter Verton breekt een Oost en Moerdijk. worden verwacht dat het een Saba Philipsburg 31
D lans voor de bescher- De onderzoeker van deze preventieve werking heeft op The Bottom 30
ming van klokkenluiders. In het rampen, prof. mr. Pieter van het steeds dreigende klokken- Oranjestad
Antilliaans Dagblad van maan- Vollenhoven, deed er niet het luiden. St. Eustatius 30
dag 20 augustus bepleit hij de zwijgen toe: ,,Hoe hoger in de
wettelijke bescher- organisatie je komt, Premortem BENEDENWINDSE EILANDEN
ming van het uit- Leer mensen hoe meer er wordt Nieuwsgierig naar een van die
dragen van wange- ontkend. Terwijl ik procedés? Bij meer of minder
drag en misstanden kritiek leveren geen enkel onder- moeilijke beslissingen zouden 29 29
in publieke en zoek naar een grote we op z’n minst de handreiking Oranjestad
private organisaties. en ontvangen ramp heb gedaan, van de psycholoog Gary Klein Aruba Willemstad
Het oogt verstandig waarbij er niet een moeten beetpakken. De metho- Curaçao
om klokkenluiders te bescher- groot aantal betrokkenen allang diek die hij voorstelt, heeft hij
men. Maar hoe staat het met wist van de onveilige situatie. premortem (vóór de dood in-
het voorkómen ervan? Leer Maar men had niet de moed treedt) genoemd en is op zich 29
mensen kritiek leveren en ont- om daarover aan de bel te trek- eenvoudig genoeg. Een prémor- 26 Kralendijk Bron: www.weather.com
vangen vóór er klokken geluid ken.” De moed ontbreekt en temsessie geeft de nodige ga- Bonaire
moeten worden. wanneer die er wel is, blijft de rantie dat we geen póstmortem Venezuela
In Utrecht opende twee jaar tegenspraak van dwarsliggers (grafrede) hoeven uit te spre-
geleden een Huis voor Klokken- dikwijls ongehoord. ken.
luiders. Daar kunnen mensen Het werkt als volgt. Wanneer
terecht die een wantoestand op Tegenspraak besluitvorming in de laatste fase
werk in de openbaarheid willen Inmiddels onderkennen we de is beland en een team bijna
brengen en hiertoe advies en noodzaak om tegenspraak ui- overgaat tot het formaliseren
steun behoeven. Vele getrauma- terst serieus te nemen wel dege- ervan, bouwen we alsnog een
tiseerde klokkenluiders en ja- lijk, zoals in het advies van de adempauze in. De directbetrok-
renlange Haagse lobby waren Commissie Behoorlijk Bestuur kenen krijgen - zónder samen-
nodig om deze pleister op de onder voorzitterschap van prof. spraak! - de tijd om zich voor te
wonde te kunnen plakken. Het drs. F. Halsema: ,,Om terug- bereiden op een extra sessie,
is vooralsnog geen succes, zoals koppeling en commentaar mo- waarin elk een korte presentatie
ook Verton uiteenzet. gelijk te maken is een houdt. Het onderwerp staat VANDAAG
Wanneer het klokkenluiden aanspreekcultuur nodig. Een haaks op het bijna genomen
begint, is het kwaad al geschied. open cultuur, waarin mensen besluit: Stel je voor dat we een Overwegend half bewolkt
Zowel de organisatie als de straffeloos kunnen jaar of met kans op een plaatselijke
klokkenluider lijdt. Hoogtijd melden wat mis Zonder dwarsliggers ander- bui gedurende de ochtendu-
om het klokkenluiden te voor- dreigt te gaan of half in de ren. De wind is oostelijk en
kómen. Dat kan door het geven waar zich een onge- ontspoort de trein toekomst matig tot vrij krachtig, wind-
en nemen van tegenspraak te regeldheid voor- zijn. We kracht 3 tot 4. De zee is rustig
agenderen, de noodzaak van doet.” (Zie het rapport Een zijn de weg ingeslagen die we tot vrij rustig met golfhoog-
dwarsliggers te onderkennen en lastig gesprek, 2013) Overeen- ons nu voorstellen. Opgelet! tes tussen 1 en 1,5 meter.
ze de ruimte te geven. Geen komstige geluiden hoorden we Het resultaat is géén succes
eenvoudige aangelegenheid, onder meer van de Raad voor geworden. Integendeel, wat we
maar wel te doen: een uitdaging Maatschappelijke Ontwikkelin- ons nu voorstellen is een regel- MORGEN
dus. gen (Tegenkracht organiseren, rechte ramp geworden.
lessen uit de kredietcrisis. 2011) De opdracht: neem een mi- Half bewolkt met kans op
Fiasco’s en van De Nederlandsche Bank nuut of tien om, vanuit je exper- een lichte bui.
Er is een lange lijst van bedrij- (Leading by example, 2013). tise, de geschiedenis achter
ven en (overheids)organisaties Rest nog wel de vraag hóe de deze mislukking op te tekenen
samen te stellen, die tijdig en verlangde tegenspraak serieus en vervolgens aan je collega’s te
met gegronde kritiek zijn ge- te nemen. Hóe is het nemen en presenteren. Die geschiedenis
waarschuwd voor de fiasco’s die geven van tegenspraak tot ge- kent factoren van buiten én van
zij doende waren te creëren. Te meengoed te maken? De opstel- binnen de organisatie. Benoem
denken valt aan Enron, Imtech, lers van de rapporten zwijgen. ze. Beoordeel vervolgens nog
Ahold, Worldcom, Parmalat, Ook de managementliteratuur eens het beoogde plan en de
Lehman Brothers, SNS Reaal, is niet bijzonder scheutig met besluiten die op tafel liggen om
Vestia, Dewey & LeBoeuf, Ar- handreikingen, maar ze ontbre- te worden getekend. Wees voor-
thur Anderson en andere be- ken niet helemaal. Er zijn prak- al niet verrast het nodige alsnog
drijven die te gronde gingen of tische handelwijzen die niet te willen bijstellen!
nog maar net van de ondergang (te) bedreigend zijn, zoals de
gered konden worden. We zijn extern aangetrokken ‘provoca- Dwarsliggers
verstrikt geraakt in een onont- teur’ (advocaat van de duivel, Zo blijkt iedereen een dwarslig-
warbare kluwen van miljarden (hof)nar, corporate fool), de ger te kunnen zijn. Rails wor-
verslindende missers waarvoor basisprincipes van het zogehe- den stevig door dwarsliggers.
tijdig en deugdelijk beargumen- ten Crew Resource Manage- Organisaties ook. Het behoeft
teerd werd gewaarschuwd. In ment (CRM) die in de cockpit geen jarenlange lobby om het
Nederland valt te denken aan de van vliegtuigen leidend zijn, en geven en nemen van tegen- Vrijdag 7 september
aankoop van het gevechtsvlieg- de ‘premortem-procedure’. spraak in de eigen afdeling of
tuig Joint Strike Fighter, trein- In principe kan iedere (over- organisatie op enigerlei wijze 9230
trajecten als de Hogesnelheids- heids)organisatie of elk bedrijf mogelijk te maken. Het wordt
lijn, IT-projecten bij tientallen voordeel behalen met het facili- snel duidelijk dat zonder dwars- 8935
gemeentes, de machteloze ar- teren van tegenspraak. Het liggers de trein ontspoort. Meer
beidsreïntegratiebureaus, de resultaat is een doeltreffender weten? Lees mijn Dwarsliggers;
beschermde privatisering van besluitvorming en zodoende Tegenspraak onder schaamte- 6168
woningcorporaties, onderwijs- minder bedrijfs- en beleidsfias- loos leiderschap (2013). Tegen-
instellingen en de organisaties co’s, en sowieso minder per- spraak welkom.