Page 30 - bon-dia-aruba-20190911
P. 30
a30 ciencia & tecnOlOgia
Diaranson 11 september 2019
China lo yuda forsanan militar Serbio cu drone y otro ekipo
BELGRADE (AP) — Ser- cerca of paden di teritorio di
bia a elogia China pa yuda NATO a lanta preocupacion
e forsanan militar di e na- cerca paisnan occidental to-
cion Balcanico cu drone cante influencia Chines cre-
y otro ekipo, en medio di ciendo rapidamente den e
preocupacion occidental region.
cu e acumulacion di arma Segun reportenan, Serbia a
lo por menasa e paz fragil bay di acuerdo pa ricibi nuebe
den e region. drone Chengdu Ptedodac-
tyl-1, conoci na China como
Un declaracion di Ministerio Wing Loong, cu un posibel
di Defensa Serbio despues di orden futuro di 15 adicional.
un bishita di un delegacion di E dronenan di combate ta ca-
rango halto Chines, a gradici paz di dal target cu bom y mi-
Beijing pa sosten economico sil y por wordo uza pa opera-
y militar. cionnan di reconocemento.
Oficialnan Serbio a bisa cu Tin miedo den West cu e ar-
China a bay di acuerdo pa mamento di Serbia y su aliad-
bende drone arma, haciendo onan, Rusia y China, por cu-
e prome exportacion di aero- rasha e pais Balcanico pa bay
nave cu piloto remoto Chines den otro guera, specialmente
na un pais Europeo. contra su antiguo provincia di
Minister di Defensa, Alek- Kosovo, cual a proclama in-
sandar Vulin a bisa cu ta spera cu no tabatin den pasado’. Union Europeo, ya caba ta economica- y politicamente dependencia na 2008. Serbia,
cu e entrega den e lunanan Serbia tabata den guera cu su reforsando su forsanan arma na Serbia y otro areanan di Rusia y China no ta reconoce
binidero ‘lo reforsa grande- bisiñanan den añanan 1990s. cu avion di guera Ruso, tanki Europa sur oriental, como estado di Kosovo, mientras
mente e forsanan militar Ser- E pais, cual formalmente di bataya y otro ekipo. parti di su campaña global Merca y mayoria di pais oc-
bio, cual lo gana capacidadnan ta buscando miembresia na China ta cada bes mas activo ‘Belt and Road’. E accion cidental si ta reconoce esaki.
Compania di spyware Israeli ta adopta ‘politica di derecho humano’
JERUSALEM (AP) — Un dida di supervision pa sigura ta kere cu ta inclui estadonan
compania di spyware Is- cumplimento y bayendo di- den Medio Oriente y Ameri-
raeli, cu ta acusa di yuda lanti lo evalua e ‘prestacion ca Latino. Un disidente Saudi
gobiernonan autoritario pa cu derechonan humano a acusa NSO di ta involucra
pa caba cu oposicion, ta den pasado’ di nan clientenan den e asesinato di periodista
bisa cu a adopta ‘un po- potencial. Jamal Khashoggi aña pasa.
litica nobo di derecho hu- NSO a ricibi critica den e
mano’ pa sigura cu su soft- ultimo aña pa bende su soft- E compania a bisa cu su pro-
ware no ta maluza. ware di vigilancia na gobi- ducto ta uza pa agencianan di
ernonan represivo, kende ta inteligencia y cumplimento
NSO Group a bisa ayera cu uza esaki contra oposicion. E di ley pa combati ‘crimen y
lo institui un serie di me- no ta revela clientenan, pero terorismo’.
Fukushima: Lo por basha awa radioactivo den ocean Pacifico
HAPON (BBC) – Minis- e awa den ocean Pacifico, y
ter di Medio Ambiente di minister di Medio Ambiente,
Hapon a bisa cu awa con- Yoshiaki Harada awo a bisa cu
tamina for di e planta nu- e ta sostene e plan.
clear Fukushima mester
wordo libera den ocean, Cantidad di cientifico ta bisa
pasobra pa aña 2022 lo cu e awa lo dilui rapidamente
keda sin espacio pa ward’e. den e amplitud di ocean Paci-
fico, y cu tritium ta presenta
Mas di un ton di awa cu a uza un riesgo minimo pa salud
pa fria reactornan cu a smelt humano y animal.
ta warda den tanki gigante. Pero corespondiente di BBC
Gruponan di piscado ta na Tokyo, Rupert Wingfield-
opone fuertemente na e idea Hayes ta reporta cu esaki no
aki, pero cientificonan ta bisa ta nifica cu e plan controver-
cu e riesgo ta baho. Gobierno sial lo tuma luga.
a bisa cu ainda no a tuma un Gruponan di piscado ta
decision final. opone fuertemente na e plan,
Eficio di reactor na e plata di y gobierno di Sur Korea a laga
energia Fukushima a daña pa bon cla cu si Hapon bay di-
explosion di hydrogen causa lanti cu e plan, e lo causa mas
pa e teremoto y tsunami na daño ainda na un relacion ya
2011. Tres reactor a smelt. caba tenso.
Gobierno Hapones a dicidi rededor di 200 ton di awa Mayoria di e isotope reactivo por wordo elimina, pues a Agencia di Energia Atomi-
cu lo limpia e area den un radioactivo a ser saca for di a ser elimina uzando un pro- warda e awa den tankinan co Internacional ta bisa cu
operacion amplio cu lo dura e edificionan di reactor daña ceso compleho di filtracion. grandi cual lo ta yen pa 2022. Hapon mester tuma un deci-
decadanan pa completa. Du- cada dia. Pero un isotope, tritium, no Pa largo tin un plan pa basha sion riba kico lo pasa cu e awa
rante e ultimo ocho aña, al- contamina urgentemente.