Page 15 - 20190223

Literatuur 15
Zaterdag 23 februari 2019
van Eric de Brabander

maar is en blijft in werkelijkheid
rond. Zo is het ook met het ver-
haal want na alle omzwervingen
van het horloge is ook het ver-
haal rond en eindigt het horloge
waar het begon, bij een verre na-
zaat van de ontwerper en fabri-
kant in Zwitserland.
Wij mensen draaien in krin-
getjes rond in ons zoeken naar
waarheid, verbergen ons in
schaamte. Maar de tijd is lineair
en gaat zijn gang: ,,Alles is ver-
gankelijk. Behalve de tijd.”
De verteller weidt nogal eens
uit door links en rechts allerlei
details te vermelden, maar die
laat ik graag aan de lezers over
om hun leeshonger niet bij voor-
baat te bederven. Ik noem hier
Eric de Brabander die voorleest uit eigen werk bij een acti- toch even de ‘totèki’ die onder-
viteit van uitgeverij In de Knipscheer. steboven langs het plafond
kruipt en vliegen vangt en de
metafoor van de ‘lionfish’ die
zijn soortgenoten uitroeit, beide
genoemd worden, zoals J.P. Sar- en drugshandelaar Hans van dus verbonden met de dood. De
tre’s ‘La Nausée’ en andere Amerongen en zijn vrouw Mir- verhaalgang wijkt op enkele be-
schrijvers: ,,Niets is wat het lijkt. eille die op Curaçao slachtoffer langrijke plaatsen opvallend af.
Elke belevenis baadt in een sfeer worden van een atrako omdat Ik citeerde hiervoor al een merk-
van illusie.” Na deze beschou- een grote drugsdeal via de Rot- waardig fragment waar het ver-
wingen krijgt het verhaal een terdamse haven is mislukt, de telperspectief even bij het horlo-
heel andere wending als we als twee jonge schlemielen Juny en ge zelf gelegd wordt. Dat gebeurt
lezers van Zwitserland naar Gerold die voor de drugsdealer nog drie keer, waarin het horlo-
Nederland, Curaçao en Medellín Kabès Rodriguez werken, die op ge gepersonifieerd wordt. Ik ci-
gaan. Dan verhardt het verhaal zijn beurt slachtoffer wordt van teer de laatste keer, net voordat
zich tot een verhaal van witwas- de grote Colombiaanse drugsba- het horloge weer naar zijn land Rutgers maakt een vergelijking met het boek van Harry Mu-
praktijken en drugshandel, ron Alejandro Morales Peña, van herkomst zal gaan. lisch, ‘De diamant uit 1954’.
maar ook daar blijft het horloge dan bij een schoonmaakster op ,,Midden in de nacht hield het
een rol spelen door ook dan van vliegveld Hato die het gevonden klokje ermee op. Het wist van de
hand tot hand te gaan. horloge verkoopt en vervolgens vergankelijkheid der dingen. En
politie-inspecteur Berti Camelia van de onvergankelijkheid des
die het van zijn broer op zijn ver- tijds. Het was vastbesloten geen
Zwerftocht
De zwerftocht van het horloge is jaardag cadeau krijgt, om ten tijd te verspillen met onnodig
een metafoor voor de zwerftocht slotte te eindigen bij Gunnar Fi- getik en pas weer te beginnen
die de lezer onderneemt op zijn scher, de achterachterkleinzoon met lopen aan de pols van een
leesavontuur door tijd en plaats. van de ontwerper. De twaalf nieuwe eigenaar.”
Het horloge biedt de bezitters er- hoofdstuktitels verwijzen naar al Het verhaal eindigt ironisch
van bepaald niet altijd geluk. Het deze personen. Dan zijn we als als we lezen dat politie-inspec-
horloge wordt cadeau gedaan bij lezers honderd jaar verder en teur Berti Camelia zich volko-
de pensionering van Gaspard, hebben we vanuit Zwitserland men onbewust schuldig maakt
een medewerker bij de Franse een tocht gemaakt naar Neder- aan iets waar hij helemaal bui-
Peugeotfabriek, het komt vervol- land, Curaçao, Colombia en op- ten staat en geen enkel deel aan
gens terecht bij diens zoon nieuw naar Curaçao, waarna het heeft. Hij ontsnapt aan de lange
Julien, bij zijn kleindochter He- horloge ten slotte weer in Zwit- arm van drugsbaron Morales
lène, vervolgens bij een horloge- serse handen komt. Peña, die zich wel als een
maker, bij Johannes die veiling- Het uurwerk zit dan wel in (schijn)heilige kluizenaar in de
huizen afstruint, bij witwasser zijn benauwde vierkante kastje Colombiaanse bergen heeft
teruggetrokken om zijn drugs-
verleden af te zweren, maar de
handel toch niet kan loslaten:
,,Want de handel op Curaçao
moet, zoals elke Curaçaoënaar
weet, doorgaan. Tot de laatste
dag.”
Met zijn vijf romans bouwt
Eric de Brabander aan een hecht
oeuvre waarin vanuit geheel
verschillende situaties en een
gevarieerdheid aan gegevens
desondanks een eenheid van
motieven en thema’s steeds
terugkomt. Er blijkt in ‘De ver-
gankelijkheid der dingen’ veel
terug te komen uit onder meer
zijn debuut ‘Het hiernamaals
van Doña Lisa’. In die betekenis Eric de Brabander publiceerde (2011), De supermarkt van
is niet alleen deze roman ge- bij Uitgeverij In de Knipscheer: Vieira (2013), Het dilemma
bouwd met een cirkelstructuur Het hiernamaals van Doña Lisa van Otto Warburg (2016 en
In het boek van De Brabander wordt een verwijzing gemaakt maar ook zijn hele oeuvre tot nu (2009), Hot Brazilian wax De vergankelijkheid der dingen
naar J.P. Sartres ‘La Nausée’. toe. en het requiem van Arthur Booi (2018).