Page 17 - bon-dia-aruba-20191005
P. 17

A17
                                                                                                          HENDE Diasabra 5 OctOber 2019
            Drs. Marisol M. Krosendijk, psicologo NIP-DAS
                                                    Tiponan di personalidad (Parti I)




            ORANJESTAD  –  Bo  kier  pa bisa cu hopi mas ta conoci
            sa ki tipo di personalidad  di personalidad tipo A.  E ar-
            bo tin? Cu e articulo aki ta  ticulo  aki  ta  bay  profundisa
            provee un splicacion prac-   mas den e personalidad tipo
            tico di dos diferente tipo di  A. Den un otro articulo nos
            personalidad. E teoria di e  lo sigui cu personalidad tipo
            diferente  tipo  di  person-  B.
            alidad  nan  aki,  esta  per-
            sonalidad tipo A of tipo B  Un tiki mas di e historia di
            ta describi un patronchi di  e teoria aki.
            comportacion  diferente  y  E personalidad tipo A prim-
            ta bin di añanan 50. E teo-  eramente  a  wordo  describi
            ria aki awe un dia ta hopi  como  un  factor  di  riesgo  pa
            popular  pero  alabes  hopi  problemanan  cardiaco  den
            critica pa hopi psicologo.   añanan ‘50 door di cardiolog-
                                         onan Meyer Friedman y Ray
            - Bo tabata sa cu tin diferente  Rogenman  manera  ya  caba
            tipo di personalidad?        menciona.  Despues  di  10
            - Bo a yega di tende di per-  aña di estudio entre homber
            sonalidad tipo A of B?       nan  saludabel  entre  35-59   por tin mas harmonia, respet                            kere cu emocion ta un obsta-
            - Bo personalidad ta influen-  aña Friedman y Rosenman a   y  union.    Asina  ta  ban  pro-  Elaborando mas riba per-  culo  cu  por  stroba  nan  den
            cia bo trabou?               calcula cu e comportacion di   fundisa nos mes riba e topico  sonalidad tipo A.        logra nan meta.
            - Bo personalidad ta influen-  hendenan di tipo A ta haci e   aki.                     Hendenan  cu  personalidad
            cia bo escogencia di pareha?  riesgo  di  problema  cardiaco                           tipo A hopi biaha ta adicto na  Personalidad tipo A y tra-
            -Bo personalidad ta influen-  dos bes mas grandi, maske e   Kico ta e caracteristicanan  trabou. Nan ta pusha nan mes  bou.
            cia e demas relacionnan cu bo  hendenan aki di otro manera   di  personalidad  tipo  A  vs  cu  mucho  ‘deadline’  y  nan  Hendenan  cu  e  tipo  di  per-
            tin den bida?                ta saludabel.                tipo B?                      no  por  deal  bon  cu  retraso,  sonalidad  aki  ta  experiencia
                                                                                                   ambivalencia  y  ineficiencia.  mas stress relata cu trabou y
                                         Prome cu sigui mester bisa cu   Segun  e  Asociacion  Psico-  P’esey  puntualidad  ta  hopi  menos placer den e trabou cu
            E  meta  ta  pa  ora  bo  caba  di  tin  diferente  enfoke  y  teoria   logico  Americano,  e  ta  lo  importante pa e tipo di per-  nan ta haci. Nan ta desapunta
            lesa e articulo aki bo tin mas  pa  splica  personalidad.  Nos   siguiente:            sonanan aki y nan ta spera di  door di cosnan chikito y no ta
            comprondemento  di  e  teo-  mester tene na cuenta cu ki-                              otro di ta mesun puntual cu  tolera trabou cu no ta finalisa,
            ria  di  personalidad,  bo  por  sas nos no ta pertenece 100%   Tipo  A:  “Un  patronchi  nan. Den casonan extremo, e  caos of desordo. Nan tin un
            reconoce  bo  mes  den  un  di  na un categoria concreto paso   compleho di comportacion y  hendenan aki lo desaroya un  mecha  cortico  hopi  biaha  y
            nan  sin  duda  y  tambe  por  ta normal cu cada un di nos   emocion cu ta inclui un en-  rabia  riba  otronan  cu  ta  pa-  nan por ta direct y por wordo
            compronde  bo  mes  mas  y  por presenta caracteristicanan   fasis excesivo riba competen-  pia of traha poco poco. Nan  considera  “bruto”  of  “mal
            crece como persona. Aristotle  cu ta pertenece na ambos.   cia, agresion, falta di pasenshi  ta irita nan mes y bira inkieto  educa”. Door cu nan tin ha-
            a bisa: “Conoce bo mes ta e                               y hostilidad.                ora nan mester warda den rij  bilidad propio cu ta guia nan
            comienso di tur sabiduria”…  Importante ta pa nos no fiha                              of wordo retrasa door di caos.  y  motivacion  pa  lucha  pa  y
                                         riba  nos  diferencianan  cu  ta   Tipo  B:  Compara  cu  e  pa-  E hendenan aki cu e tipo di  logra nan metanan personal,
            Prome  cu  cuminsa  bay  mas  haci  nos  diferente  den  bida   tronchi  di  comportacion  di  personalidad A hopi biaha ta  nan hopi biaha ta wordo car-
            riba  e  tipo  di  personalidad  cu otro pero corda locual Ju-  tipo  A,  akinan  bo  por  mira  haya nan mes mas confronta  acterisa como hendenan ego-
            nan A y B, ta importante pa  lian Huxley a yega di bisa: e   hendenan cu ta menos com-  cu ‘burnout’.               ista.
            cuminsa na splica kico ta per-  mayor fortuna di mundo ta e   petitivo,  menos  agresivo,  y  Placa ta hopi importante den
            sonalidad mes.               variedad  di  personalidad  in-  menos  hostil  den  nan  com-  e bidanan di e hendenan aki.  Nota adicional.
                                         dividual cu tin. Añadiendo na   portacion y emocionnan.   Den nan experiencia, placa ta  Hendenan  cu  e  tipo  di  per-
            Personalidad ta un conhunto  esaki, nos tin cu siña balora y                           representa siguridad y poder  sonalidad  A  aki  hopi  biaha
            di caracteristica cu ta distin-  respeta cu un ser humano por   Kisas bo ta pensando cu locu-  y  tin  biaha  nan  por  te  hasta  ta  mas  sensibel  pa  diferente
            gui  y  caracterisa  nos  como  ta  diferente  cu  bo  y  esaki  ta   al  ta  skirbi  aki  riba  ta  hopi  pensa cu tur cos ta na benta.  enfermedad  y  otro  desvia-
            sernan  humano  y  ta  predeci  ok,  pasobra  bo  personalidad   restrictivo. P’esey mes nos ta  Hendenan  cu  e  tipo  di  per-  cionnan.
            di un forma of otro nos com-  ta  diferente  cu  esun  di  dje.   bay profundisa nos mes mas  sonalidad aki ta basa nan rela-
            portacion y actitudnan.      Mescos  cu  abo  tin  derecho   den cada tipo den e articulo  cionnan  riba  placa,  ta  gasta  Recordatorio.
                                         di  existi  tal  cual  bo  ta.  Un   aki y su siguiente parti.   placa  pa  mustra  afeccion  of  Corda semper cu tin un forsa
            E personalidad nan tipo A y  otro  persona  cu  no  ta  igual   E  teoria  di  personalidad  di  interes  y  hopi  bes  ta  pensa  tremendo  den  haya  sa  ken
            B ta dos tipo di personalidad  na  bo  tambe  tin  e  derecho   Friedman y Rosenman ta de-  den terminologia di placa.  bo ta mas profundo y tambe
            diferente cu a origina for di e  aki.  Derechonan  humano  ta   scribi hende cu personalidad                        siña con pa uza esaki. Si bo sa
            teoria desaroya door di cardi-  inclui  e  derecho  riba  bida  y   Tipo A y B como lo siguiente:  E  compleho  di  superioridad  kico ta haci bo feliz, bo per-
            ologonan  Meyers  Friedman  libertad, libertad di sclavitud                            cu  e  hendenan  aki  ta  lucha  sonalidad,  bo  interesnan,  y
            y  Ray  Rosenman  (Meyer  y  tortura,  libertad  di  opin-  Personalidad tipo A        cu  ne  hopi  biaha  tin  conse-  bo capacidadnan, djis uza nan
            Friedman and Ray H. Rosen-   ion  y  expresion,  e  derecho   - Ta gusta sali          cuencianan  desagradabel  pa  y tur cos lo cana mas bunita.
            man, 1974).  Maske e person-  di trabou y educacion y hopi   - Ta ambicioso            nan  bida  priva,  primordial-  Explora  bo  bandanan  bon  y
            alidad tipo B ta un parti im-  mas.  Tur  hende  tin  derecho   - Ta organisa          mente  pa  nan  relacionnan.  malo  di  bo  personalidad  ta
            portante di e teoria di e cardi-  riba esaki sin discriminacion.   - Ta consciente di status  E parehanan di e personanan  fortalece bo.
            ologonan aki, e ta importante  Comprondiendo  otro  nos   - T a sensitivo              aki mester acepta cu trabou ta
                                                                      - No tin pasenshi            mas importante pa nan cu e  Personalidad Tipo B lo sigui
                                                                      - Ta ansioso                 relacion.  Hopi  biaha  e  hen-  den  un  otro  publicacion!
                                                                      -  Semper  ta  envolvi  den  denan  cu  e  personalidad  aki  Keda pendiente!
                                                                      maneho di tempo              ta hay’e dificil pa nan haya un
                                                                                                   pareha  pasobra  nan  ta  pone  E  contenido  di    informa-
                                                                      Personalidad Tipo B          expectativanan  halto  pa  nan  cion  aki  no  ta  substituto
                                                                      - T a relaha                 mes, pero tambe pa nan pare-  pa  conseho  profesional,
                                                                      - Ta menos gestressed        hanan. No lubidando cu e ta  diagnostico  of  tratamen-
                                                                      - Tin mas pasenshi           dificil pa nan relaha y nan ta  to.  Si  bo  ta  reconoce  al-
                                                                      - Tin tendencia pa laga cos pa  prefera  di  traha  nan  so  mas  gun señal y sintomanan di
                                                                      despues                      hopi, cu ta social. Nan ta con-  depresion lo ta bon pa bo
                                                                      - Ta innovativo              sidera mustra emocion como  busca ayudo profesional.
                                                                      - Ta creativo                un señal di debilidad y nan ta
   12   13   14   15   16   17   18   19   20   21   22