Page 8 - ATA
P. 8

22                                                          AWEMainta                                             Diasabra, 29 juni 2019




          Por lo menos 10 especie di tribon di rif



         tin rond di islanan Hulandes Caribense








       WAGENINGEN Marine Research den un raport publica re-
       cientemente, cu ta forma parti di e proyecto di Dutch Carib-
       bean Nature Alliance (DCNA) “Save Our Sharks” a raporta

       cu tin por lo menos 10 especie di tribon di rif rond di islanan
       Hulandes Caribense.
       E sortonan cu mas ta presente t’e tribon di santo y e tribon

       di rif Caribense. En general a constata mas tribon den e ar-
       eanan protegi cu den e areanan no protegi, loke ta enfatisa e
       importancia di e zonanan aki pa proteccion di tribon.



       Cada aña ta mata mas di 100 miyon tribon a consecuencia di

       piscamento y cortamento di e halanan di tribon, loke ta dos
       biaha mas tanto cu nan por recompense cu reproduccion. E
       demanda pa hala y otro producto di tribon a haci cu algun

       especie ta keda menasa cu  nan extinsion.  Tribon ta prin-
       cipalmente vulnerabel pa sobrepesca y degradacion di nan                    DCNA a organisa entre 2015 pa 2018 e serie di proyecto di

       habitad, pa motibo cu nan ta tarda pa alcansa nan edad pa                   SOS “Save Our Sharks” p’e 6 islanan Hulandes Caribense,
       reproduci y pues ta reproduci poco.                                         financia pa De Nederlandse Postcode Loterij.
       E menasanan principal aki pa tribon den nos awanan ta pes-                  E proyecto aki tabata un colaboracion entre e piscadornan

       ca accidental indesea, degradacion di nan habitad y e riesgo                local y cienficonan cu tabatin como meta gana sosten di e
       di desaroyo di un mercado di hala di tribon, loke por conduci               populacion local pa proteccion di tiburon y chucho.
       na piscamento dirigi riba tribon y chucho.                                  Tambe pa amplia  conocemento tocante e diferente espe-

                                                                                   cienan di tribon y chucho den region dor di ehecuta algun
       Nos tin mester di ocean sano y ocean sano mester di tribon.                 proyecto di investigacion.
       Tribon pa mantene nos oceannan sano. E animalnan aki cu

       ta jaagdonan excelente ta elimina animal malo of debil den e                INVESTIGACION TOCANTE TRIBON
       gruponan cu nan ta jaag riba nan. Bahamento di e cantidad                   Un estudio publica recientemente di Wageningen Marine

       di tribon ta conduci na un ekilibrio natural den lama cu ta                 Research, como parti di DCNA su Proyecto SOS a crea un
       for di balansa. Esaki por tin influencia riba e populacion to-              base di informacion p’e actual diversidad di sorto di tibu-
       tal di pisca, anto bon populacion di pisca no ta solamente im-              ron, pa distribucion, comportacion di espacio y structura di

       portante p’e piscadornan cu ta depende di pesca, pero tambe                 populacion di tribon cu ta aparece n’e rifnan di costa rond di
       pa turismo (di buseo) y p’e comunidad local.                                e islanan Hulandes Caribense.
                                                                                   Dos metodo a keda uza p’e cientificonan pa investiga e ti-
       RESPETA, NO TENE MIEDO, TRIBON                                                                                                                                        buronnan, Na prome lugar nan a haci uzo di e asina yama

       Tribon ta un di e sortonan mas mal comprendi. Pa genera-                    Baited Remote Underwater Video (BRUV), esaki nan a in-

       cionnan largo tribon tin un mal reputacion no mereci. Hen-                  stala dos camera cu saco di has na nan bou di awa. E idea
       de tin e tendencia pa mira nan como animal spantoso cu ta                   ta pa graba imagen di video ora cu tribon bin riba e has. Por
       forma un peliger pa tur loke ta landa den oceano, incluso                   uza e imagennan pa identifica e sorto di tribon y tambe pa

       hende. Pero nos sa awor cu esaki ta leu di e berdad; E ani-                 registra nan.  E otro metodo cu a uza pa sigui movecion di
       malnan magnifico aki ta esencial pa oceano sano y e riesgo-                 tribon tabata telemetria acustico. Den e metodo di investiga-
       nan ta masha limita.                                                        cion aki tabata transmiti un señal acustico na curpa di un

                                                                                   tribon. Na sitionan specifico ta instala un aparato pa capta
       PROYECTO DI DCNA “ SAVE OUR SHARKS”                                         e señal cu e otro aparato ta transmiti y ora cu tin tribon cu

       Tin falta di informacion tocante distribucion y e cantidad di               aparato di transmicion pasa den cercania di e aparato cu ta
       especie di tribon y chucho den e awanan rond di e islanan                   capta e señal (denter di un alcance di 450 pa 850 meter) ta
       Hulandes Caribense. Pa por yena e falta di conocemento aki,                 registra e tribon aki.
   3   4   5   6   7   8   9   10   11   12   13