Page 8 - ATA
P. 8
22 AWEMainta Diasabra, 29 juni 2019
Por lo menos 10 especie di tribon di rif
tin rond di islanan Hulandes Caribense
WAGENINGEN Marine Research den un raport publica re-
cientemente, cu ta forma parti di e proyecto di Dutch Carib-
bean Nature Alliance (DCNA) “Save Our Sharks” a raporta
cu tin por lo menos 10 especie di tribon di rif rond di islanan
Hulandes Caribense.
E sortonan cu mas ta presente t’e tribon di santo y e tribon
di rif Caribense. En general a constata mas tribon den e ar-
eanan protegi cu den e areanan no protegi, loke ta enfatisa e
importancia di e zonanan aki pa proteccion di tribon.
Cada aña ta mata mas di 100 miyon tribon a consecuencia di
piscamento y cortamento di e halanan di tribon, loke ta dos
biaha mas tanto cu nan por recompense cu reproduccion. E
demanda pa hala y otro producto di tribon a haci cu algun
especie ta keda menasa cu nan extinsion. Tribon ta prin-
cipalmente vulnerabel pa sobrepesca y degradacion di nan DCNA a organisa entre 2015 pa 2018 e serie di proyecto di
habitad, pa motibo cu nan ta tarda pa alcansa nan edad pa SOS “Save Our Sharks” p’e 6 islanan Hulandes Caribense,
reproduci y pues ta reproduci poco. financia pa De Nederlandse Postcode Loterij.
E menasanan principal aki pa tribon den nos awanan ta pes- E proyecto aki tabata un colaboracion entre e piscadornan
ca accidental indesea, degradacion di nan habitad y e riesgo local y cienficonan cu tabatin como meta gana sosten di e
di desaroyo di un mercado di hala di tribon, loke por conduci populacion local pa proteccion di tiburon y chucho.
na piscamento dirigi riba tribon y chucho. Tambe pa amplia conocemento tocante e diferente espe-
cienan di tribon y chucho den region dor di ehecuta algun
Nos tin mester di ocean sano y ocean sano mester di tribon. proyecto di investigacion.
Tribon pa mantene nos oceannan sano. E animalnan aki cu
ta jaagdonan excelente ta elimina animal malo of debil den e INVESTIGACION TOCANTE TRIBON
gruponan cu nan ta jaag riba nan. Bahamento di e cantidad Un estudio publica recientemente di Wageningen Marine
di tribon ta conduci na un ekilibrio natural den lama cu ta Research, como parti di DCNA su Proyecto SOS a crea un
for di balansa. Esaki por tin influencia riba e populacion to- base di informacion p’e actual diversidad di sorto di tibu-
tal di pisca, anto bon populacion di pisca no ta solamente im- ron, pa distribucion, comportacion di espacio y structura di
portante p’e piscadornan cu ta depende di pesca, pero tambe populacion di tribon cu ta aparece n’e rifnan di costa rond di
pa turismo (di buseo) y p’e comunidad local. e islanan Hulandes Caribense.
Dos metodo a keda uza p’e cientificonan pa investiga e ti-
RESPETA, NO TENE MIEDO, TRIBON buronnan, Na prome lugar nan a haci uzo di e asina yama
Tribon ta un di e sortonan mas mal comprendi. Pa genera- Baited Remote Underwater Video (BRUV), esaki nan a in-
cionnan largo tribon tin un mal reputacion no mereci. Hen- stala dos camera cu saco di has na nan bou di awa. E idea
de tin e tendencia pa mira nan como animal spantoso cu ta ta pa graba imagen di video ora cu tribon bin riba e has. Por
forma un peliger pa tur loke ta landa den oceano, incluso uza e imagennan pa identifica e sorto di tribon y tambe pa
hende. Pero nos sa awor cu esaki ta leu di e berdad; E ani- registra nan. E otro metodo cu a uza pa sigui movecion di
malnan magnifico aki ta esencial pa oceano sano y e riesgo- tribon tabata telemetria acustico. Den e metodo di investiga-
nan ta masha limita. cion aki tabata transmiti un señal acustico na curpa di un
tribon. Na sitionan specifico ta instala un aparato pa capta
PROYECTO DI DCNA “ SAVE OUR SHARKS” e señal cu e otro aparato ta transmiti y ora cu tin tribon cu
Tin falta di informacion tocante distribucion y e cantidad di aparato di transmicion pasa den cercania di e aparato cu ta
especie di tribon y chucho den e awanan rond di e islanan capta e señal (denter di un alcance di 450 pa 850 meter) ta
Hulandes Caribense. Pa por yena e falta di conocemento aki, registra e tribon aki.