Page 12 - ANTILL DGB

12 Antilliaans Dagblad Dinsdag 14 augustus 2018
Feuilleton

DE MEMOIRES VAN TATAIS LODEWIJK
DOOR

DANIEL
De financiële toekomst van Bonaire (124) GERHARTS

e rede die ik hield is september kregen en tien
lang, te lang om hier dagen daarna hebben beant-
D op te nemen, doch ik woord. Thans meer dan een
meen dat wel een gedeelte uit maand daarna, wachten wij
de stoffige geschiedenis mag nog steeds op het antwoord en
worden gehaald en hier mag niemand weet wanneer het
worden verteld. Ik was van komt. De leden van het kabi-
mening dat: alle bedragen, die net hebben wel de tijd op ver-
door de bevolkingen van de schillende eilanden politiek
eilanden worden opgebracht, te bedrijven, doch het werk
behoren ten goede te komen dat verricht moet worden
van dát eiland, welke bevolking in het belang van het land,
de belastingen betaalt; dit dient blijft liggen. En men sukkelt
ook te gelden voor de retribu- door met het landsbestuur
ties, die door de bevolking van leden, waarvan de belang-
worden opgebracht, behalve rijke post Openbare Werken
die retributies voor verrichtin- blijkbaar niet bezet kan wor-
gen, die in opdracht van de den.
Landsregering geschieden; de Ik moet daarom wel de
verdeling van de invoerrech- vrees uitspreken, mijnheer de
ten, accijnzen en benzinebe- voorzitter, dat bij een verschui-
lasting dient te geschieden ving der machten, waarbij veel,
volgens de in art. 89 vastge- zeer veel, van de administratie
stelde formule (dit heeft be- gevergd zal worden, een chaos
trekking op Aruba en Curaçao; zal ontstaan. En hoe groter de
Bonaire bleeft buiten die rege- verschuiving zal zijn, hoe
ling); het nadelig saldo van groter die chaos zal worden,
Bonaire wordt door de centrale Vergadering met de Nederlandse minister. omdat de voorbereiding volko-
overheid vastgesteld, rekening men ontbreekt. Nogmaals, zijn
houdende dat het Bestuurscol- Plantz, die voorzitter van die dekken. Wel erken ik natuur- rende de behandeling in de wij op het werk voorbereid?
lege normaal kan functione- commissie met de lange naam lijk het recht van de Staten der Commissie. Het spijt mij, dat Niet in het minst!
ren. was, niet bedoeld heeft te zeg- Nederlandse Antillen om het ik eerst thans de aandacht er Waar halen wij de behoor-
Ik stelde een regeling voor gen, zoals het daar staat. Op totaalbedrag van onze eiland- op heb moeten vestigen. De lijke mensen vandaan voor
dat een deel van de genoemde bladzijde 17 staat namelijk het begroting te verminderen, hoeveelheid documenten, die onze Eilandsraden. Kijk naar
belastingen volgens een vast te volgende: ‘Naar bekend mag indien de financiële toestand wij moesten raadplegen, de de samenstelling van deze
stellen formule aan het eiland worden verondersteld zijn ook van het gebiedsdeel de finan- hoeveelheid papier, die ons Staten en zeg hoe het beter zal
(Bonaire) wordt teruggegeven. op Bonaire stemmen opge- ciële bijdragen, die een eiland bijna bedolf, mogen als een worden in de Eilandsraden. De
In de art. 120 en 113 van het gaan teneinde te geraken tot zou vragen, niet zou gedogen excuus gelden. Het advies van kans op het naar voren komen
ontwerp stond: Het nadelig zelfstandigheid. Deze zelfstan- die bijdrage voor het volle de Commissei ad Hoc zal zo van politieke figuren wordt
saldo der begroting (van Bo- digheid is, gezien de noodlij- pond toe te staan, mijnheer de dadelijk vermoedelijk worden vergroot, niet omdat zij be-
naire) wordt, al dan niet gewij- dendheid van dit eiland, voor- voorzitter, meer of mindere goedgekeurd. kwaam zijn, maar omdat zij
zigd ‘bij landsverordening hands niet te verwezelijken’. rijkdom, meer of mindere Mijnheer de voorzitter. En tot een bepaalde politieke
vastgesteld’. Hiermede kan ik mij niet armoede mogen niet bepalen daarmede zal een nieuw stap groep behoren, omdat zij veel
Dat zou kunnen slaan op de verenigen, mijnheer de voor- of men al dan niet zijn eigen gezet zijn op de weg, die naar en lang zullen kunnen spre-
begroting zelve en daar was ik zitter. aangelegenheden zal mogen of zelfbestuur van onze eilanden ken zonder echter veel te doen.
tegen. In art. 126 van de nieuwe kunnen behartigen. leidt. Een stap op een pad naar En de mensen van goede
Verder werd opgemerkt: Landsregeling staat sub 1: ‘Bij Het ware daarom wellicht een mooie toekomst kan dat wil, de mensen die de capa-
Men heeft hier reeds laten Eilandsregeling wordt aan het beter in artikel 102 en in arti- zijn en ik hoop innig dát het citeiten hebben en die ‘geen
doorschemeren, dat in de Eilandgebied zelfstandigheid kel 113 de tweede zin te vervan- zo zal zijn, maar ik zie de kleur willen bekennen’, zoals
toekomst Bonaire en de Bo- verleend ten aanzien van de gen door twee andere zinnen, toekomst donker in! men dat tegenwoordig blijkt te
venwindse Eilanden niet veel verzorging van eigen aangele- te weten: ‘Het nadelig slot der Want de vraag dient gesteld vragen, die zullen niet aan bod
te vertellen zullen hebben en genheden’. Er staat niet, dat begroting wordt bij Landsver- te worden: zijn wij gereed voor komen, die zullen niet mee
dat wij zullen moeten dansen men de verzorging van eigen ordening vastgesteld. Het het werk dat voor ons ligt? Zijn mogen doen aan de opbouw
naar de pijpen van Aruba en aangelegenheden niet mag bedrag der bijdrage kan wor- de voorbereidingen getroffen? en het bestuur van hun eigen
Curaçao, beter gezegd van hebben, omdat men financiële den gewijzigd’. Is er een behoorlijke studie land. En dat zal funest zijn in
politieke partijen. Hoewel ik hulp nodig heeft van een an- De definitieve tekst luidt: gemaakt van het rapport Ker- deze kleine gemeenschap,
vrees, dat wij vooralsnog de der. Indien men zou ontken- ‘Het nadelig saldo wordt bij stens, dat voortreffelijk is? waar men alle goede beschik-
bijdrage van de Nederlandse nen, dat een eiland niet in landsverordening Kunnen wij het werk aan? bare krachten behoort te mobi-
Antillen niet zullen ontberen, staat is zijn eigen aangelegen- goedgekeurd, dan wel gewij- Hebben wij de capabele men- liseren, wil men van de eilan-
ontken ik, dat dit gepaard heden te behartigen, omdat zigd, dien verstande dat ge- sen die de bevolkingen van denregeling, van de autono-
moet gaan met de verlaging het financiële hulp nodig waarborgd is, dat het eilandge- onze eilanden eerlijk kunnen mie, een succes maken. Want
van de eilanden Bonaire en die heeft, moet men tevens ont- bied in staat is zijn bestuursap- en willen besturen? En op anders zullen wij langzamer-
boven de wind tot koloniale kennen, dat Suriname zelf- paraat normaal te doen deze vragen, mijnheer de hand in de afgrond storten, als
gebieden van de grotere eilan- standigheid mag hebben, functioneren en die voorzie- voorzitter, moet ik het ant- een lawine, eerst langzaam,
den. Het is daarom, dat ik omdat het millioenen ontvangt ningen te treffen, welke gezien woord schuldig blijven. Zelfs doch dan met een niet meer te
stelling moet nemen tegen van Nederland en moet men zijn behoefte en de voorzienin- zou ik geneigd zijn de vragen stuiten vaart.
hetgeen geschreven staat op eigenlijk de autonomie van de gen in Aruba en Curaçao, ontkennend te beantwoorden. Elk volk, krijgt het Bestuur
bladzijde 17 van het rapport Nedelandse Antillen verbinden redelijk zijn te achten’. Als we zien hoe slecht het nu dat het verdient, mijnheer de
van de Commissie, de financi- aan het al of niet in staat zijn reeds gaat. Kijk naar ons voorzitter. Ik hoop daarom dat
ële consequenties van de zelf- financieël onafhankelijk te Principiële punten Landsbestuur, het ene is al het volk zal weten wat het doet
standigmaking der eilanden zijn. Mijnheer de voorzitter. slechter dan het andere. en dat men zal weten te zor-
aan een nauwgezette beschou- Het mag niet voorkomen, Enige der punten, die ik heb gen, wat deze eilandenregeling
wing te onderwerpen”. In het mijnheer de voorzitter, dat genoemd, zijn principiële Vertraging (in het Papiaments: areglo cu
kort genaamd de Commissie men een eiland het recht ont- punten. Niet alle leden van De vertraging in de afdoening ta duna cada isla su gobierno
Plantz. zegt zijn eigen interne aange- de Commissie ad Hoc waren van de stukken en ontwerpen propio) een zegen zal worden
legenheden te behartigen, het in dezen met mij eens. is ergerlijk. Neem het vervolg voor onze eilanden. En dat het
Zelfstandigheid omdat het (nog) niet voldoen- Andere opmerkingen hebben op de nota naar aanleiding van niet zal worden een ‘areglo cu
Ik moet dit doen hoewel ik van de inkomsten heeft om zijn betrekking op kleinigheden, het eindverslag op de begro- ta duna isla su dictatura politi-
mening ben, dat de heer opgeschroefde uitgaven te die ik had moeten zien gedu- ting 1950, die de Staten op 4 ca propio’.