Page 8 - MIN VOS 15 MARCH, 2017
P. 8

Conoce bo Derecho





               como Consumido




               Published on March 15, 2017  in Salud/SPLASH
               ORANJESTAD, Aruba


               15  maart  ta  dia  Internacion  di  e  Consumido.  E  dia  unda  nos  ta  para  keto  riba  nos
               comportacion  riba  kico  nos  kier  como  consumido  y  nos  derecho  riba  esaki.Tur  aña
               movimentonan pa e conusumido ta promove e derecho basico di tur consumido. Puntra
               si e derecho aki ta respeta y protehi. E protesta hopi biaha ta contra abuso y inhusticia
               cu ta mina e sociedad.  Alimentacion semper tabata e tema clave pa e organizacionnan
               den  tur  parti  mundo.  Actualmente  Consumers  International,  ta  trahando  den
               comercialisacion di alimento dirigi pa e poblacion infantil. Den e proyecto aki kier reduci
               salo den e alimento.  Aki ta referi na cumindanan Junk pa asina para tur cuminda cu no
               ta  saludabel  na  e  poblacion  infantil.  Internacionalmente  ta  elebora  cu  CI  y  ONG,
               International   Obesity  Task  Force  riba  un  base  juridico   pa  yuda  pone  accion  contra
               empresanan  cu  ta promove  alimintonan  cu  ta  poco  saludabel y  tambe  bebidanan  no
               alcoholico na muchanan menor di 16 aña.


               Si bai den historia, dia 15 di maart na 1962, presidente di Merca John F. Kennedy a
               trece dilanti su vision durante un congreso riba derecho di e consumido. Esaki tabata
               prome  biaha  cu  un  politico  a  pone  e  principionan  aki  den  un  manera  formal.  Segun
               Kennedy, ‘E termino consumido  ta inclui nos tur segun Kennedy den su discurso. ‘Nan
               ta  e  grupo  economico  mas  amplio  cu  ta  afecta  y  ser  afecta  pa  casi  cada  decision
               economico, publico of priva. E grupo grandi y importante aki, hopi biaha no ta scucha
               su opinion segun Kennedy. Cu tempo, e movimento di consumido a desaroya su propio
               vision poniendo asina ocho derecho basico pa e consumido cu te awe ta inspiracion pa
               hopi.E puntonan aki ta:Derecho na satisfaccion di necesida basico, di tin acceso na
               servicio  basico  esencial  cu  ta  alimento  adecuado,  paña,  vivienda,  atencion  di  salud,
               educacion,  servicio  público,  awa  y  saneamiento  y  mercancia.Derecho  na
               seguridad, ser protegi/ contra proceso di produccion y servicio peligroso pa e salud of
               bida.Derecho  di  informacion,  haya  datonan  necesario  riba  seleccion  y  proteccion
               contra publicacion y etica deshonesto of gañamento.


               Derecho pa eligi, e poder pa eligi entre un rango di producto y servicio, ofreci na prijs
               competitivo cu e garantia di seguridad y bon calidad.Derecho di ser scucha, e interes
               di e consumido mester ser representa den un aplicacion di gobierno y den e desaroyo
               di  producto  y  servicio.Derecho  na  reparacion, haya  resolucion  di  por  haci  demanda
               husto,  incluyendo  e  compensacion  pa  servicionan  malo  of   servicionan
               insatisfactorio.Derecho  na educación  como  consumido, haya  conocimiento  y
               habilida necesario pa ta informa y tuma decicion apropia riba mercancia  y servicio y na
   3   4   5   6   7   8   9   10   11   12   13