Page 30 - bon-dia-aruba-20190425
P. 30
a30 ciencia & tecnologia
Diahuebs 25 aPRiL 2019
Organisacion Mundial di Salud:
‘Baby no mag mira pantaya; 1 ora apenas pa mucha bou 5 aña’
LONDON (AP) — Or- drew Przybylski, director di tencial”, el a bisa.
ganisacion Mundial di investigacion na Oxford In- OMS no a detaya specifi-
Salud (OMS) a lansa su ternet Institute na Universi- camente e daño potencial
prome guia den historia dad di Oxford. “No tur pan- causa pa mucho tempo mi-
pa cuanto tempo muchan- taya ta mescos.” rando pantaya, pero a bisa cu
an bou di 5 aña di edad por E Royal College of Paedi- e guia – cu tambe ta inclui
pasa mirando un pantaya: atrics and Child Health di recomendacion pa actividad
no hopi, y completamente Reino Uni a bisa cu e data fisico y drumimento – tabata
nada pa esunnan bou 1 disponibel ta mucho zwak pa necesario pa abarca e cantidad
aña di edad. permiti su expertonan pone creciente di comportamento
cualkier limite pa e nivel ap- sedentario den poblacion
E agencia di salud di Na- ropia di tempo mirando pan- general. El a nota cu inactivi-
cionnan Uni a bisa ayera cu taya. dad fisico ta un factor di ries-
muchanan bou di 5 aña no “Nos investigacion a mus- go lider pa morto, y un con-
mester pasa mas di un ora tra cu actualmente no tin tribuyente na e crecemento
mirando pantaya tur dia – y 2 aña mester scoge ‘programa OMS no a considera e ben- evidencia suficientemente di obesidad.
menos di esey ta miho. di calidad halto’ cu contenido eficionan potencial di media fuerte pa pone un limite riba E agencia ta bisa cu baby di
E guia ta algo similar na con- educativo y cu por wordo digital. tempo mirando pantaya”, se- menos di un aña di edad mes-
seho di e Academia Mericano mira cu un mayor pa yuda e E conseho di OMS ‘ta enfoca gun Dr. Max Davie, oficial ter pasa menos di mey ora pa
di Pediatra. E grupo ey ta re- muchanan compronde kico demasiado riba cantidad di pa mehoracion di salud di e dia drumi riba nan stoma,
comenda muchanan bou di nan ta mirando. tempo mirando pantaya y ta universidad. “E restriccion y cu muchanan mas grandi
18 luna mester evita tur pan- Algun grupo a bisa cu e guia faya di considera e contenido riba tempo mirando pantaya mester haya sikiera tres ora di
taya otro cu video chat. E ta pa tempo mirando pantaya di y contexto di uzo’, segun An- sugeri pa OMS no ta parce actividad fisico cada dia.
bisa mayornan di mucha bou proporcional na e daño po-
‘Lander’ Marsiano a detecta e prome temblor riba planeta cora
CAPE CANAVERAL, Cientifico lider di InSight, mediado di maart. Door di
Fla. (AP) — E Lander In- Bruce Banerdt di e Labora- analisa e ‘marsquakes’, cien-
Sight di NASA a registra torio di Propulsion di Jet di tificonan ta spera di siña mas
un temblor leve na Mars, NASA na Pasadena, Califor- tocante con planeta rocoso a
cual ta pensa di ta e prome nia, a bisa cu esaki ta continua wordo forma.
‘marsquake’ detecta den e trabou cientifico cuminsa E sismometro Frances a wor-
historia. pa e caminantenan lunar di do poni directamente riba
mision Apollo casi mita di un superficie Marsiano na de-
E monitor di temblor di In- siglo atras. E astronautanan a cember, algun siman despues
Sight a registra y midi e señal laga atras sismometronan cu cu e astronave a aterisa.
debil dia 6 di april ultimo, y a midi miles di temblor lu- E otro experimento principal
cientificonan a anuncia e hal- nar. di InSight no ta bayendo me-
lazgo diamars. Tocante Mars, ‘nos ta colec- sun bon. E instrumento di
Mientras e temblor ta zona tando zonido di background bora Aleman – conoci como
como biento suave, cientifi- te awo, pero e prome even- e mole – a logra penetra ap-
conan ta kere cu el a bin for to aki oficialmente ta lansa enas 50cm di Mars, hopi
di paden di e planeta cora. un campo nobo: sismologia menos cu su meta di midi e
Philippe Lognonne, di Paris Marsiano!” Banerdt a bisa. temperatura interno di e pla-
Institute of Earth Physics, prueba cu Mars ta activo sis- tin plachi tectonico. Investigadonan ainda ta anal- neta. Ingenieronan ainda ta
kende ta a cargo di e experi- micamente. Mars no ta me- “Nos a warda lunanan largo isando e data, como tambe purbando di haya sa pakico, y
mento, a bisa cu ta emo- sun activo geologicamente cu pa un señal asina”, Lognonne tres otro señal sismico mas con e aparato a keda pega.
cionante pa finalmente tin Tera, y manera nos luna, no a bisa den un declaracion. debil ainda, detecta desde
Critica pa reporte cu Huawei lo provee rednan Britanico
servicio mas lihe, y conecta dad di 5G cu si un compania co di China.
un seleccion mas amplio di particular ta haya un contract Tom Tugendhat, presidente
aparato riba internet. particular”, el a bisa. “Tin ful di e comite di asuntonan
E decision di e Conseho Na- un marco di mehoracion cu stranhero di Parlamento, a
cional di Siguridad a wordo nos mester haci.” bisa BBC cu ta hopi dificil
reporta pa e Daily Telegraph Merca ta ‘lobby’ su aliad- pa separa componentenan
prome, cu no a duna un onan, manera Reino Uni, pa ‘central’ y ‘no central’ di e
fuente pa e informacion. exclui Huawei for di tur red red 5G, pasobra e tecnologia
Margot James, minister di 5G, notando cu gobierno ta representa un ‘crecemento
industria digital y creativo, a Chines por forsa e compania expotencial’ di velocidad y
bisa den un tweet cu gobier- pa dun’e acceso ‘bou mesa’ na capacidad. Tugendhat a bisa
no no a haci un decision final, e data riba su red. cu mientras e no ta duda e in-
‘a pesar di e lek di Gabinete Oficialnan di Huawei ta nen- tegridad di oficialnan di Hua-
LONDON (AP) — Ofi- como cu e por yuda es- bisando lo contrario’. ga cu e compania ta un riesgo wei, toch nan ta mara pa ley
cialnan Britanico a mini- fuersonan di spionahe di Ciaran Martin, hefe di e Cen- di siguridad, bisando cu nan Chines.
misa reportenan cu prome Beijing. tro Nacional di Siguridad no tin conexion cu gobierno
minister Theresa May Cibernetico, a bisa durante Chines y ta opera mescos cu “Esaki ta nifica cu no ta sabi
lo permiti e compania Media Britanico a reporta un conferencia di siguridad cualkier compania interna- pa coopera riba un area di in-
Chines, Huawei, ta provee ayera cu gobierno lo per- na Glasgow cu e gobierno lo cional. frastructura nacional critico
e red di internet nobo den miti Huawei traha riba parti- anuncia e decision como parti manera telecomunicacion,
algun parti di Reino Uni, nan ‘no central’ di e red 5G, di un pakete grandi di medida Pero un legislado Britanico cu un estado cu por wordo
un decision cu ta bay con- manera antena, mientras e designa pa sigura cu e red 5G clave a bisa cu permiti Hua- describi, den su miho mo-
tra e suplicanan Mericano pais ta adopta e tecnologia ta mas sigur cu ta posibel. wei pa ta involucra lo hisa mentonan, como no semper
pa prohibi e compania, vanguardista, cu lo provee un “Tin hopi mas tocante siguri- riesgo di spionahe ciberneti- amigabel”, el a bisa.