Page 88 - ชุดการเรียนการสอน สาระประวัติศาสตร์ 100
P. 88
การสร้างสรรค์ภูมิปัญญา
และวัฒนธรรมไทยสมัย
รัตนโกสินทร์
ความหมายของวัฒนธรรมและภูมิปัญญาไทย
ภูมิปัญญา หมายถึง พื้นฐานความรู้ความสามารถ ความคิด ความเชื่อ ความสามารถทาง
พฤติกรรม ความสามารถในการแก้ไขปัญหา โดยใช้ประสบการณ์ที่สั่งสมไว้ในการปรับตัว และด ารงชีพ
ในสภาพแวดล้อมทางธรรมชาติ โดยใช้ประสบการณ์ที่สั่งสมไว้ในการปรับตัว และด ารงชีพใน
สภาพแวดล้อมทางธรรมชาติ และสิ่งแวดล้อมทางสังคมและวัฒนธรรมที่ได้มีการพัฒนาสืบสานกันมา
วัฒนธรรม หมายถึง รูปแบบของกิจกรรมมนุษย์และโครงสร้างเชิงสัญลักษณ์ที่ท าให้กิจกรรม
นั้นเด่นชัดและมีความส าคัญ วิถีการด าเนินชีวิต ซึ่งเป็นพฤติกรรมและสิ่งที่คนในหมู่ผลิตสร้างขึ้น ด้วย
การเรียนรู้จากกันและกัน และร่วมใช้อยู่ในหมู่พวกของตน
ปัจจัยพื้นฐานที่มีอิทธิพลต่อการสร้างสรรค์ภูมิปัญญาและ
วัฒนธรรมไทย
ปัจจัยพื้นฐานที่มีอิทธิพลต่อการสร้างสรรค์ภูมิปัญญาและวัฒนธรรมไทยในสมัยรัตนโกสินทร์
1.สภาพภูมิศาสตร์และสภาพแวดล้อม ในสมัยรัตนโกสินทร์มีแม่น้ าไหลผ่านทั่วทุกภูมิภาคของ
ประเทศบางส่วนของประเทศอยู่ติดกับทะเล บางส่วนมีสภาพภูมิศาสตร์เป็นภูเขาและป่าไม้ คนไทย
สามารถแก้ไขปัญหาของตนเองได้ด้วยสติปัญญาของตนโดยสอดคล้องกับสภาพภูมิศาสตร์และ
สภาพแวดล้อม
2.ลักษณะของสังคมและวัฒนธรรม สังคมไทยสมัยรัตนโกสินทร์ก่อนปรับตัวเข้าสู่ความทันสมัย
เป็นสังคมที่มีระบบมูลนาย-ไพร่ ต่อมาเมื่อเข้าสู่สังคมสมัยใหม่ระบบมูลนาย-ไพร่ถูกยกเลิก และ
เปลี่ยนแปลงการปกครองเข้าสู่ระบอบประชาธิปไตย สังคมไทยจึงเป็นสังคมเสมอภาคภายใต้รัฐธรรมนูญ
