Page 278 - สมโภชพระอารามหลวง ครบ 100 ปี วัดป่าเลไลยก์วรวิหาร สุพรรณบุรี.
P. 278
สมโภชพระอารามหลวง ครบ ๑๐๐ ปี วัดป่าเลไลยก์วรวิหาร • 195
จ�กก�รสำ�รวจเอกส�รและภูมิสถ�นอยุธย�พบว่� ย่�นโพธิ์ส�มต้น
อยุธย�เป็นชุมชนใหญ่ที่ตั้งด่�น “ขนอน” บ�งล�ง “ด่�นเก็บภ�ษี
อ�กร เรือที่ลงม�จ�กท�งเหนืออยู่บนชุมท�งแม่นำ้�ลพบุรีส�ยเก่�
เชื่อมต่อลำ�นำ้�ได้หล�ยท�ง” โดยยึดคำ�กลอนจ�กเรื่อง ขุนช้�ง
ขุนแผน ดังนี้
“นางทองประศรีได้ฟังลูกชายว่า นัดกันสัญญานั้นจ�าได้
ลงเรือกัญญาพร้อมข้าไท นางพิมก็ไปกับมารดา
ร้องด่ากันอึงคะนึงไป พอรุ่งก็ใกล้บางลางพลันฯ”
“บ�งล�ง” เป็นชื่อบ้�น เป็น “ด่�นขนอน” ตอนเหนือของ
กรุงศรีอยุธย� อยู่ละแวกเดียวกันกับโพธิ์ส�มต้น น่�จะอยู่
บริเวณลำ�นำ้�หักข้อศอกระหว่�งลำ�นำ้�โพธิ์ส�มต้น ตรงบริเวณวัด
ด�วคะนองกับวัดโพธิ์นี้ สอดคล้องกับก�รเดินท�งม�ท�งนำ้�
ด้วยเรือกัญญ�ขึ้นที่ท่�ขนอน เอกส�รยืนยันว่� มีโพธิ์ส�มต้น
จริง ต้นโพธิ์ต�ยแล้ว ๒ ต้น “เจ้�ฟ้�อภัย” (พระร�ชโอรส
พระเจ้�อยู่หัวท้�ยสระ) ทรงพระนิพนธ์โคลงสี่สุภ�พ เรียกกัน
ว่�นิร�ศเจ้�ฟ้�อภัย เรื่องเดินท�งจ�กอยุธย�ไปลพบุรี พรรณน�
คว�มต�มเส้นท�งลำ�นำ้�โพธิ์ส�มต้นไปออกแม่นำ้�ลพบุรี ว่�
“พิศโพธิ์สามต้นเดิม ตายสอง ยังแต่เดียวดูหมอง หม่นเศร้า”
แสดงให้ทร�บว่�สมัยอยุธย� คนเชื่อว่�โพธิ์ส�มต้นนั้น
มีอยู่จริง แต่เหลืออยู่เพียงต้นเดียวไม่ทร�บได้ว่�สองต้นนั้นต�ย
ไปตั้งแต่ครั้งใด
