Page 37 - Pathum Wan1
P. 37
33
ใด ๆ ของมนุษย์ใน ส่วนรวมลงรูปเป็นพิมพ์เดียวกัน และส าแดงออกมาให้ปรากฏเป็นภาษา ศิลปะ
ความเชื่อถือ ระเบียบประเพณี เป็นต้น
วัฒนธรรม คือมรดกแห่งสังคม ซึ่งสังคมรับและรักษาไว้ให้เจริญงอกงาม เป็นผลิตผลของ
ส่วนรวมที่มนุษย์ได้เรียนรู้มาจากคนแต่ก่อนสืบต่อเป็นประเพณีกันมา
วัฒนธรรม ตามความหมายของพระเทพเวที (ประยุทธ์ ปยุตโต) ได้อธิบายความหมายของ
วัฒนธรรมเมื่อคราวแสดงปาฐกถาพิเศษ 100 ปี ของพระยาอนุมานราชธน เรื่อง “วัฒนธรรมกับการ
พัฒนา” ไว้เป็นหลายนัยอย่างน่าพิจารณา ดังนี้
วัฒนธรรม เป็นผลรวมของการสั่งสมสิ่งสร้างสรรค์และภูมิธรรมปัญญา ที่ถ่ายทอดสืบต่อ
กันมาของสังคมนั้น ๆ
วัฒนธรรม เป็นการสั่งสมประสบการณ์ ความรู้ ความสามารถ ภูมิธรรมภูมิปัญญาทั้งหมด
ที่ได้ช่วยให้มนุษย์ในสังคมนั้นๆ อยู่รอด และเจริญสืบต่อได้ และเป็นอยู่อย่างที่เป็นในบัดนี้
วัฒนธรรม คือผลรวมของทุกสิ่งซึ่งเป็นความเจริญงอกงามที่สังคมนั้นๆ ได้ท าไว้ หรือได้
สั่งสมมาจนถึงบัดนี้
วัฒนธรรม เป็นทั้งสิ่งที่ท าให้เจริญงอกงามสืบมา และเป็นเนื้อตัวของความเจริญงอดกงาม
ที่มีอยู่ ซึ่งจะเป็นพื้นฐานของความเจริญงอกงามต่อไปตลอดจนเป็นเครื่องวัดระดับความเจริญงอกงาม
ของสังคมนั้นๆ
พระยาอนุมานราชธน ได้จ าแนกประเภทของวัฒนธรรมออกเป็น
ประเภทที่ 1 วัฒนธรรมทางวัตถุ เป็นเรื่องเกี่ยวกับสุขกายเพื่อให้ได้อยู่ดีกินดีมีความ
สะดวกสบายในการครองชีพ ได้แก่สิ่งความจ าเป็นเบื้องต้นในชีวิต 4 อย่างและสิ่งอื่นๆ เช่น เครื่องมือ
เครื่องใช้ ยานพาหนะ ตลอดจนเครื่องอาวุธยุทโธปกรณ์เครื่องป้องกันตัว
ประเภทที่ 2 วัฒนธรรมทางจิตใจ เป็นสิ่งที่ท าให้ปัญญาและจิตใจมีความเจริญงอกงาม
ได้แก่ การศึกษา วิชาความรู้อันบ ารุงความคิดทางปัญญา ศาสนา จรรยา ศิลปะ และวรรณคดี
กฎหมายและระเบียบประเพณี ซึ่งส่งเสริมความรู้สึกทางจิตใจให้งอกงามหรือสบายใจ ลักษณะความ
เจริญแห่งวัฒนธรรม
พระยาอนุมานราชธน ได้อธิบายลักษณะความเจริญงอกงามของวัฒนธรรมดังนี้คือ
ลักษณะที่ 1 ต้องมีการสั่งสม และการสืบต่อ ตกทอดกันไปไม่ขาดตอนมีมรดกแห่งสังคม
อันเกิดจากผลิตผลของสังคมที่สร้างสมไว้
ลักษณะที่ 2 ต้องมีแปลกมีใหม่มาเพิ่มเติมของเดิมให้เข้ากันได้
ลักษณะที่ 3 ต้องส่งเสริมเพื่อให้แพร่หลายไปในหมู่ของตนและตลอดไปถึงชนหมู่
อื่นด้วย
ลักษณะที่ 4 ต้องปรับปรุงและแก้ไขให้เหมาะกับสภาพแวดล้อม และสภาพของ
เหตุการณ์
ประเพณี หมายถึง แบบความเชื่อ ความคิด การกระท า ค่านิยม ทัศนคติ ศีลธรรม จารีต
