Page 180 - Информатика. Базалык курс (7-9 класстар)

www.bizdin.kg

180 VI ãëàâà. Êîìïüþòåðäèí àïïàðàòòûê æàáäûëûøû
Êàòóó äèñêêå êàéðûëóó ¿÷¿í ëàòûí òàìãàñû Ñ: ìåíåí áåðèëãåí
àòàëûø êîëäîíóëàò. Ýãåð ýêèí÷è êàòóó äèñê îðíîòóëñà, àíäà àãà ëà-
òûí àëôàâèòèíèí êèéèíêè òàìãàñû D: ûéãàðûëàò.
Êîìïüþòåðäå àòàéûí ñèñòåìàëûê ïðîãðàììàíûí æàðäàìû ìåíåí
áèð äèñêòè áèð íå÷å äèñêêå øàðòòóó áºë¿¿ êàðàëãàí. Ìûíäàé àð áèðè
á¿ò¿í ôèçèêàëûê ò¿ç¿ë¿øòºðäºí áîëáîñòîí, áèð ôèçèêàëûê äèñêòèí
áºë¿êòºð¿ áîëãîí äèñêòåðäè ëîãèêàëûê äèñêòåð äåï àòàøàò. Ëîãèêà-
ëûê äèñêòåðãå ëàòûí àëôàâèòèíèí òàìãàëàðû àòàëûø êàòàðû ûéãàðû-
ëàò: Ñ:, D:, E:, F: æ. á.
Êîìïüþòåðäèí ý¢ ñûéûìäóó ýñêå ñàêòîî÷ó ò¿ç¿ë¿ø¿ êàòóó ìàã-
íèòòèê äèñêòåãè ýñ (ÊÌÄÝ) áîëóï ñàíàëàò (96-ñ¿ðºò). Àíãëèñ òèëèíäå-
ãè òåõíèêàëûê àäàáèÿòòàðäà Hard Disk (HD) äåï àòàëàò.
ÊÌÄÝ ìààëûìàò àëûï æ¿ðã¿÷ æóêà ìàãíèò ïëåíêà ìåíåí êàïòàë-
ãàí æàíà æàëïû îêòî àéëàíóóñó áèð æå áèð íå÷å æå¢èë ìåòàëë äèñê
áîëóï ýñåïòåëåò.
Äèñêòèí ìàãíèò áåòèíäå æàëïû òàðàê÷à ìåíåí ºç àðà áèðèêòèðèë-
ãåí îêóãó÷/æàçãû÷ ìàãíèòòèê áºðêòºð êàëû¢äûãû áèð íå÷å ìèêðî-
ìåòð áîëãîí àáà æàçäûê÷àñûíäà «êàëêûï» æ¿ðºò. Òàðàê÷à ºç îãóíäà
àéëàíà àëàò æàíà áàðäûê áºðêòºðä¿ äèñêòèí áîðáîðóíà êàðàé æå áîð-
áîðäîí ÷åòòè êºçäºé æûëäûðàò (95-ñ¿ðºò).
Äèñêêå æàçûëóó÷ó ìààëûìàò ìàãíèòòèê áåòòèí ¿ñò¿íäº æîë÷îëîð-
äî (áèð áîðáîðëóó àéëàíàëàðäà) æàéãàøòûðûëàò. Äèñêòèí ýêè áåòèíäå
áèðäåé ðàäèóñòà æàéãàøûï æîë÷îëîð öèëèíäð äåï àòàëãàí ìààëûìàò
÷ºéðºñ¿í ò¿ç¿øºò. Àð áèð æîë÷îäî ìààëûìàò àäàòòà áèðäåé óçóíäóê-
òàãû – 512 áàéòòàí òóðãàí ïîðöèÿ ò¿ð¿íäº ñàêòàëàò. Áàðäûê æîë÷îëîð
àð áàøêà äèàìåòðãå ýý áîëãîíäóãóíà êàðàáàñòàí, æîë÷îëîðäîãó ïîðöè-
ÿëàðäûí ñàíû áèðäåé áîëîò. Æîë÷îëîð ý¢ ÷åòèíåí íºëäºí áàøòàï íî-
ìóðëàíàò. Àð áèð æîë÷îäîãó ìààëûìàòòàðäûí ïîðöèÿëàðû äà ûðààòòóó
íîìóðëàíàò. Àð áàøêà æîë÷îëîðäî æàéãàøêàí íîìóðëàðû áèðäåé ìàà-
ëûìàòòàðäûí æûéûíäûñû äèñêòèí áåòèíèí òèéèøò¿¿ ñåêòîðóí ýýëåéò.
Îøîíäóêòàí àëàðäû ñåêòîðëîð äåï àòîî êàáûë àëûíãàí. Äèñêòåãè ìàà-
ëûìàòòûí ïîðöèÿñûíûí ýýëåãåí îðäóí àíûêòîî÷ó òîëóê àäðåñè ¿÷ êîì-
ïîíåíòòåí: áºðêò¿í, æîë÷îíóí æàíà ñåêòîðäóí íîìóðëàðûíàí òóðàò.
Ëàçåðäèê (îïòèêàëûê) äèñê. Ëàçåðäèê æå îïòèêàëûê äèñêòåð ñûð-
òûíàí êàðàãàíäà êàäèìêè ìóçûêàëûê êîìïàêò-äèñêòè ýëåñòåòåò. Äèà-
ìåòðè 120 ìì áîëãîí ëàçåðäèê äèñêòå ñàêòàëãàí ìààëûìàòòûí êºëºì¿
650 Ìáàéò òàí æîãîðó.
Äèñêòèí àòàëûøû ìààëûìàòêà æàçóó æàíà îêóó ìåòîäó ìåíåí àíûê-
òàëàò. Æîë÷îëîðãî ìààëûìàò æàçóó äèñêòèí áåòèíå êààðûï ÷ó¢êóð÷à
æàñàãàí êóáàòòóó ëàçåð íóðó ìåíåí æ¿ðã¿ç¿ëºò æàíà ìààëûìàò ÷ó¢-
êóð÷àëàð ìåíåí á¿ä¿ðëºðä¿í (äºáº÷ºëºðä¿í) àëìàê-ñàëìàê æàéãàøêàí

www.trk.kg