Page 104 - คู่มือสื่อมวลชนงานพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ
P. 104
ฉากบังเพลิง
ฉากบังเพลิง หมายถึง เครื่องกั้นในพระราชพิธีถวาย
พระเพลิงพระบรมศพหรือพระศพบนพระเมรุมาศหรือพระ
เมรุมาศ มีลักษณะเป็นฉากพับได้ติดไว้ที่เสาพระเมรุทั้ง ๔
ด้าน เมื่อจะใช้งานจึงดึงหรือคลี่ฉากที่พับไว้เพื่อบังจิตกาธาน
ฉากบังเพลิงนี้ใช้ส�าหรับศพชั้นโกศเท่านั้น
ฉากบังเพลิงพระเมรุ จะต้องน�าฉากที่สร้างขึ้นจัดเข้า
คู่และน�ามาต่อกันด้านละ ๒ คู่เป็น ๑ ฉาก จัดท�าไว้ทั้งด้าน
ทิศเหนือ ทิศใต้ ทิศตะวันออก และทิศตะวันตก เมื่อนาย
ช่างก�าหนดขนาดให้เหมาะสมแก่พระเมรุมาศ หรือพระเมรุ
ที่จัดสร้างแต่ละครั้งแล้ว ศิลปินหรือจิตรกรผู้สร้างสรรค์งาน
จิตรกรรมก็จะออกแบบลวดลายที่เคยยึดถือเป็นประเพณี
ต่อ ๆ กันมาว่า ถ้าเป็นพระเมรุธรรมดาหรือศพข้าราชการ
ก็จะเขียนเป็นลายไม้เถา ถ้าเป็นพระเมรุมาศหรือพระเมรุ
พระราชวงศ์จะเขียนฉากลายเทวดา สถาปนิกหรือช่างจะ
ออกแบบลวดลายประดับส่วนบนของฉาก แต่ละฉากเป็น
ลวดลายคล้ายวิมาน
ส�านักช่างสิบหมู่ กรมศิลปากรด�าเนินการออกแบบ
ฉากบังเพลิงประกอบพระเมรุมาศ รวม ๔ ทิศ ดังนี้
จิตรกรรมฉากบังเพลิง ด้านทิศเหนือ ประกอบด้วย
• นารายณ์อวตารปางที่ ๒ กูรมาวตาร เป็นเต่าทอง
• นารายณ์อวตารปางที่ ๑ มัสยาวตาร เป็นปลา
กรายทอง
103
