Page 142 - คู่มือสื่อมวลชนงานพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ
P. 142
ราชรถ ราชยาน
ความหมายของราชรถ ราชยาน
ราชรถ ราชยาน เป็นหนึ่งในเครื่องประกอบพระบรมราช
อิสริยยศ พระราชอิสริยยศ พระอิสริยยศของพระมหากษัตริย์
และพระบรมวงศ์ ซึ่งแสดงให้เห็นถึงฐานานุศักดิ์ของผู้ใช้
การใช้ราชรถ ราชยานในราชส�านักมีมาแต่ครั้งโบราณกาล
ปรากฏหลักฐานชัดเจนในสมัยกรุงศรีอยุธยาและเป็นราช
ประเพณีสืบเนื่องต่อมาจนถึงสมัยกรุงรัตนโกสินทร์
ราชรถ หมายถึง พาหนะแห่งองค์พระราชา ในสมัย
โบราณน่าจะพัฒนามาจากเกวียนขนาดเล็กที่นั่งได้เพียง
คนเดียวและเทียมด้วยม้าหรือสัตว์อื่น เช่น วัว หรือลา หรือ
ล่อ หรือแม้แต่คน ตัวรถท�าด้วยไม้ที่แกะสลักลวดลายอย่าง
สวยงาม เพื่อให้มีความสง่างามสมกับที่จะใช้เป็นราชพาหนะ
แห่งองค์พระราชา อย่างไรก็ตาม ได้มีการตกแต่งตัวรถ
เพิ่มความอลังการขึ้น มีการปิดทองประดับกระจกอัญมณี
หรือหุ้มด้วยแผ่นทองดุนลายดอกไม้ประดิษฐ์ในรูปแบบต่าง ๆ
แทนการแกะสลักเนื้อไม้โดยตรง
ราชยาน เป็นเครื่องประกอบพระราชอิสริยยศของ
พาหนะพระมหากษัตริย์และพระราชวงศ์ ส่วนยาน เป็น
เครื่องประกอบยศของบุคคลชั้นสูงในสังคมสมัยโบราณ
แสดงให้เห็นถึงฐานะและอ�านาจอันแตกต่างจากสามัญชน
ทั่วไป จุดก�าเนิดของยาน คานหามต่าง ๆ นั้นน่าจะเกิดใน
กลุ่มสังคมที่เจริญก้าวหน้าเป็นวัฒนธรรมเมืองแล้ว
141
