Page 188 - คู่มือสื่อมวลชนงานพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ
P. 188
เครื่องสังเค็ด
สังเค็ด มากจากค�าว่า สังคีต แปลว่า การสวด ดังนั้น
ที่ซึ่งพระสงฆ์ขึ้นไปนั่งสวดได้ ๔ รูป จึงเรียกว่า เตียงสังคีต
อันเดียวกับเตียงสวด หรือร้านสวดในการศพ เว้นแต่ท�าให้
ประณีตขึ้น มียอดดุจปราสาทก็มี ไม่มียอดก็มี ทั้งนี้เครื่อง
สังเค็ดอันหมายถึงสิ่งของที่ใช้ในการท�าบุญศพ มีที่มาจาก
แต่เดิมนิยมน�าสังเค็ดอันเป็นเตียงสวดของพระสงฆ์นั้นมา
ใส่ของหามเข้าขบวนแห่ศพ ต่อมาภายหลังของเหล่านี้ไม่
ได้จัดใส่ในสังเค็ดแล้ว แต่ผู้คนยังเรียกของท�าบุญในการศพ
ว่าเครื่องสังเค็ดอยู่
เครื่องสังเค็ดมีหลายชนิดตามแต่จะเห็นว่าสิ่งใด
จ�าเป็นแก่พระสงฆ์ เช่น ตู้พระธรรม โต๊ะหมู่ เป็นต้น ครั้นถึง
รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรง
เปลี่ยนธรรมเนียมการถวายเครื่องสังเค็ดโดยมุ่งประโยชน์แก่
สาธารณะมากขึ้น จ�าแนกเป็น ๓ ประเภท คือ ถวายพระภิกษุ
มีพัดรอง หรือพัดสังเค็ด ย่าม ผ้ากราบ ถวายวัดมีธรรมาสน์
ตู้พระธรรม และส�าหรับโรงเรียน ได้แก่ เครื่องใช้ต่าง ๆ ใน
ปัจจุบันยังคงยึด ธรรมเนียมการถวายเครื่องสังเค็ดดังกล่าว
อยู่ แต่ได้มีการถวายหนังสืออันเป็นแหล่งเกิดปัญญา
เพิ่มเข้ามา ดังในงานถวายพระเพลิงพระบรมศพสมเด็จ
พระนางเจ้าร�าไพพรรณี พระบรมราชินีในรัชกาลที่ ๗
ได้สร้างตู้สังเค็ดบรรจุพระไตรปิฎกฉบับสยามรัฐซึ่งเป็น
พระไตรปิฎกที่จัดพิมพ์ขึ้นในรัชสมัยพระบาทสมเด็จ
พระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว
187
