Page 80 - ภาษาไทย ม.ปลาย31001

80 | ห น า

เรื่องที่ 8 วรรณกรรมทองถิ่น

วรรณกรรมทองถิ่น หมายถึง เรื่องราวของชาวบานที่เลาสืบตอกันมาหลายชั่วอายุคนทั้งการพูด

และการเขียนในรูปของ คติ ความเชื่อ และประเพณี การแสดงออกในการใชถอยคําที่มีหลากหลาย

รูปแบบ เชน นิทานพื้นบาน เพลงกลอมเด็ก ปริศนา คําทาย ภาษิต คําคม บทเทศน และคํากลาวในพิธี
กรรมตางๆ

ลักษณะของวรรณกรรมทองถิ่น

1. วรรณกรรมทองถิ่น โดยทั่วไปมีวัดเปนศูนยกลางเผยแพร กวีผูประพันธสวนมาก คือ

พระภิกษุ และชาวบาน

2. ภาษาที่ใชเปนภาษาถิ่น ใชถอยคําสํานวนทองถิ่นที่เรียบงาย ชาวบานทั่วไปรูเรื่องและใช

ฉันทลักษณที่นิยมในทองถิ่นนั้น เปนสําคัญ
3. เนื้อเรื่องสวนใหญเปนเรื่องจักรๆ วงศๆ มุงใหความบันเทิง และสอดแทรกคติธรรมทางพุทธ

ศาสนา

4. ยึดคานิยมแนวปรัชญาพุทธศาสนา เชน กฎแหงกรรม หรือธรรมะยอมชนะอธรรม เปนตน

ประเภทของวรรณกรรมทองถิ่น

วรรณกรรมทองถิ่น แบงไดเปน 2 ประเภท คือ

1. ประเภทมุขปาฐะ เปนวรรณกรรมที่ไมไดเขียนเปนลายลักษณ เปนวรรณกรรมปากเปลาจะถา

ยทอดโดยการบอก หรือการเลาหรือการรอง ไดแก บทกลอมเด็ก นิทานพื้นบาน
เพลงพื้นบาน ปริศนาคําทาย ภาษิต สํานวนโวหาร คํากลาวในพิธีกรรมตางๆ

2. ประเภทเขียนเปนลายลักษณ ไดแก นิทาน คํากลอน บันทึกทางประวัติศาสตรในทองถิ่น

และตําราความรูตางๆ
คุณคาของวรรณกรรมทองถิ่น

1. คุณคาตอการอธิบายความเปนมาของชุมชนและเผาพันธุ

2. สะทอนใหเห็นโลกทัศนและคานิยมตางๆ ของแตละทองถิ่น โดยผานทางวรรณกรรม

3. เปนเครื่องมืออบรมสั่งสอนจริยธรรมของคนในสังคมสามารถนําไปประยุกตใชในสังคมปจจุบัน
ได

4. เปนแหลงบันทึกขอมูลเกี่ยวกับวัฒนธรรม ประเพณี และการดําเนินชีวิต

ของคนในทองถิ่น