Page 22 - Fall 1403
P. 22
انقلابی در پزشکی مدرن
نانو ذرات درمانی
تویسنده :سید سجاد میرنیام
چکیده
در ده ههــای اخیــر ،پیشــرفت‌های قاب لتوجــه در فنــاوری نانــو ،ب هویــژه نانــوذرات درمانــی ،انقلابــی
در حــوزه پزشــکی ایجــاد کــرده اســت .ایــن فنــاوری بــا ارائــه راهکارهــای نویــن در تشــخیص و درمــان
بیماری‌هـای پیچیـده ،از جملـه سـرطان ،دیابـت و بیمار یهـای قلبـی ،نقـش مهمـی ایفـا م یکنـد .در ایـن
مقالـه ،تـاش شـده اسـت تـا بـا نگاهـی جامـع ،مفاهیـم بنیـادی ،مکانیسـم عملکـرد ،کاربردهـای بالینـی،
چال شهـا و محدودی تهـا ،و پیشـرفت‌های نویـن در زمینـه نانـوذرات درمانـی بررسـی شـود .همچنیـن،
بـه نقـش ایـن فنـاوری در حـل چال شهـای پزشـکی مـدرن و چشـم‌انداز آینـده آن پرداختـه خواهـد شـد.
ایـن پژوهـش بـر پایـه تحلیـل داد ههـای اخیـر و بررسـی مطالعـات علمـی معتبـر تدویـن شـده اسـت.
ابزارهـای پزشـکی مـدرن تبدیـل شـد. مقدمه
نانوتکنولــوژی در ســال‌های اخیــر بــه یکــی از
ویژگی‌های کلیدی نانوذرات درمانی پیشــرفت هترین و امیدبخ شتریــن حوز ههــای
اندازه و نفوذپذیری تحقیقاتـی در علـوم پزشـکی تبدیـل شـده اسـت.
ایــن فنــاوری بــا اســتفاده از ذرات در مقیــاس
یکــی از مه متریــن ویژگی‌هــای نانــوذرات ،انــدازه نانــو ( ۱-۱۰۰نانومتــر) توانســته اســت اف قهــای
فو قالعــاده کوچــک آنهــا در محــدوده 1تــا 100 جدیـدی را در زمینـه تشـخیص و درمـان بیمار یهـا
نانومتـر اسـت .ایـن ویژگـی بـه آنهـا اجـازه م یدهـد بگشــاید .نانـوذرات درمانـی بـه دلیـل ویژگ یهــای
تــا بــه راحتــی از موانــع بیولوژیکــی عبــور کــرده و منحصرب هفردشــان ،از جملــه انــدازه بســیار
بـه باف تهـا و سـلو لهای هـدف نفـوذ کننـد .ایـن کوچــک ،ســطح تمــاس بــالا و قابلیــت عملکــرد
قابلیـت نفـوذ بـالا ،امـکان رسـاندن داروهـا بـه نقاط هدفمنـد ،توجـه بسـیاری از محققـان و متخصصان
دور از دســترس بــدن را فراهــم م یکنــد ،از جملــه
عبــور از ســد خونی-مغــزی کــه بــرای بســیاری از پزشــکی را بــه خــود جلــب کرد هانــد.
داروهـای معمولـی غیرممکـن اسـت. تاریخچه فناوری نانوذرات در پزشکی
سطح تماس بالا فنـاوری نانـو از اواسـط قـرن بیسـتم ب هعنـوان یـک
حـوزه تحقیقاتـی میا نرشـته‌ای ظهـور کـرد .اولیـن
نانـوذرات بـه دلیـل انـدازه کوچـک خـود ،نسـبت تلا شهـا بـرای اسـتفاده از نانـوذرات در پزشـکی بـه
سـطح بـه حجـم بسـیار بالایـی دارنـد .ایـن ویژگـی دهـه 1970بازم یگـردد ،زمانـی کـه دانشـمندان از
باعــث افزایــش ســطح تمــاس آنهــا بــا محی طهــای نانــوذرات لیپیــدی به‌عنــوان حام لهــای دارویــی
زیسـتی شـده و در نتیجـه ،کارایـی آنهـا در جـذب اســتفاده کردنــد .در دهــه ،1990پیشــرفت‌های
و انتقــال داروهــا را بــه طــور چشــمگیری افزایــش قابــل توجهــی در زمینــه تولیــد نانــوذرات فلــزی
م یدهــد .ایــن خاصیــت ب هویــژه در دارورســانی و پلیمــری صــورت گرفــت کــه امــکان کاربردهــای
مفیـد اسـت ،زیـرا بـه نانـوذرات اجـازه م یدهـد تـا گســترد هتر در تصویربــرداری پزشــکی و درمــان
عوامــل درمانــی را بــا کارایــی بــالا کپســوله کــرده بیمار یهـا را فراهـم کـرد .از دهـه 2000بـه بعـد ،بـا
و بــه باف تهــا یــا ســلول‌های هــدف بادقــت بــالا توسـعه رو شهـای نویـن تولیـد و اصـاح سـطحی
نانــوذرات ،ایــن فنــاوری بــه یکــی از پرکاربردتریــن
تحویــل دهنــد.
قابلیت هدف‌گیری دقیق
نانــوذرات را م یتــوان طــوری طراحــی کــرد کــه
22
