Page 96 - Tai lieu day hoc GDCT
P. 96
được đọc và tìm thấy ở bản Luận cương của Lênin con đường cứu nước, giải
phóng dân tộc Việt Nam.
Cuộc cách mạng Tân Hợi (10/1911) ở Trung Quốc; công cuộc Canh tân
đất nước của Nhật Bản cuối thế kỷ XIX; phong trào “bất bạo động” của Đảng
Quốc Đại ở Ấn Độ lãnh đạo những năm đầu thế kỷ XX đã ảnh hưởng đến tư
tưởng, thu hút sự quan tâm của nhiều người yêu nước Việt Nam.
2. T nh h nh trong nƣớc
a. Sự thống trị và khai thác thuộc địa của thực d n Pháp
Ngày 01/9/1858, thực dân Pháp chính thức nổ súng xâm lược và từng
bước thôn tính Việt Nam. Triều đình phong kiến nhà Nguyễn từng bước th a
hiệp và đi đến đầu hàng hoàn toàn (với các điều ước 1862, 1874, 1883, 1884).
Với Điều ước Patơnốt năm 1884, Việt Nam hoàn toàn trở thành nước thuộc địa.
Thực dân Pháp đã từng bước thiết lập bộ máy thống trị ở Việt Nam.
- Về chính trị: thực hiện chính sách chuyên chế về chính trị
+ Thực dân Pháp thi hành chính sách cai trị trực tiếp ở Đông Dương.
Chúng dùng bộ máy quân đội, cảnh sát, nhà tù thủ tiêu mọi quyền dân chủ, đàn
áp, khủng bố mọi sự chống đối; dùng chính sách “chia để trị”, chia nước ta
thành ba kỳ với ba chế độ thống trị khác nhau.
+ Thực dân Pháp duy trì triều đình nhà Nguyễn và giai cấp địa chủ làm
công cụ tay sai để áp bức về chính trị và bóc lột kinh tế.
+ Kết quả, nhân dân ta mất nước trở thành nô lệ, bị đàn áp, bóc lột, cuộc
sống vô cùng khổ cực.
- Về kinh tế: thực dân Pháp thực hiện chính sách độc kinh tế quyền
+ Sau khi hoàn thành về cơ bản công cuộc “bình định” bằng quân sự, thực
dân Pháp tiến hành cuộc khai thác thuộc địa Đông Dương lần thứ nhất (1897-
1914) và tiếp đó kế hoạch khai thác thuộc địa lần thứ hai (1919-1929), trong đó
lấy Việt Nam là trọng điểm.
+ Về nông nghiệp và công nghiệp, tư bản Pháp b vốn nhiều nhất vào
nông nghiệp (lập các đồn điền cao su, cà phê, chè....) và ngành khai thác m
(chủ yếu là than, sắt, thiếc, vàng...) để thu lợi nhuận nhiều và nhanh.
+ Về giao thông vận tải, tư bản Pháp xây dựng ngành giao thông vận tải
đường bộ, đường sắt, phát triển các cơ sở nông nghiệp chế biến; độc quyền
ngoại thương.
+ Về tài chính, ngân hàng Đông Dương của Pháp độc quyền tài chính, đặt
ra hàng trăm thứ thuế, tàn ác nhất là thuế thân; thi hành rộng rãi chính sách cho
vay nặng lãi.
+ Kết quả, nền kinh tế nước ta có sự phát triển mức độ nào đó theo hướng tư
bản chủ nghĩa nhưng là nền kinh tế thuộc địa, mất cân đối, phụ thuộc vào Pháp.
96
