Page 105 - Con duong xuat duong cua TBT Tran Phu
P. 105
Tiếp theo, ngày 30 và 31/11/1963 Đoàn khảo sát cùng một
số cán bộ phụ trách Ban nghiên cứu lịch sử Đảng Hải Ninh, Ty
Văn hóa Hải Ninh đi lại quãng đường từ bến tàu Mũi Ngọc đến
bến đò Nà Sáo Tù bên bờ sông Bắc Luân nơi phân chia biên giới
giữa hai nước Việt - Trung. Ngày 01 và 02/12/1063, Đoàn được
Tỉnh ủy Hải Ninh giới thiệu sang Đông Hưng (Trung Quốc).
Đồng chí Triệu Vinh, Bí thư Huyện ủy kiêm Chủ tịch huyện
Đông Hưng đã đón tiếp và hướng dẫn Đoàn đi tìm lại một số
di tích lịch sử có liên quan đến cuộc hành trình của đoàn xuất
dương năm 1926 như: Trại lính cũ ở Tiêu Lâu Lĩnh, khách sạn
mà đoàn xuất dương đã ở để chờ đi Quảng Châu, bến thuyền
đi Bắc Hải. Trại lính cũ và bến thuyền đã tìm thấy ngay, còn
khách sạn thì tìm suốt hai buổi mà không thấy. Khách sạn
này tên là Thuận Hưng Lâu chứ không phải là Hồng Sinh
như có đồng chí đã nhớ lầm. Sau đó, Đoàn khảo sát đã tìm đến
bến đò Nà Sáo Tù bên phía Trung Quốc, thăm mảnh đất cũ
của gia đình họ Đỗ nơi đặt trạm liên lạc đón đoàn xuất dương
năm 1926. Các đồng chí Trung Quốc cho biết gia đình họ Đỗ
là người Việt và đã trở về quê bên Móng Cái vào khoảng năm
1959 - 1960. Ngày 03 và 04/12/1963, Đoàn khảo sát đến thăm
gia đình họ Đỗ ở 3 nơi: nhà người con cả là Đỗ Đức Nghiệp, nhà
người con thứ là Đỗ Đức Phương, và mảnh đất quê hương của
ông Đỗ Phát Khang (tức ông Cộc) người trông nom trạm liên
lạc ở bến đò Nà Sáo Tù.
Trước khi kết thúc khảo sát về Hà Nội, Đoàn đã giới thiệu
những đóng góp cho cách mạng của gia đình họ Đỗ với Tỉnh ủy
Hải Ninh, báo cáo kết quả cuộc khảo sát với Tỉnh ủy và toàn
thể cán bộ các cơ quan trong tỉnh. Cuộc khảo sát đã dựng lại
được cuộc hành trình của sự kiện lịch sử năm 1926.
Sau đây là những nét chính của cuộc hành trình đó:
Giữa năm 1926, về đến Vinh, Lê Duy Điếm trực tiếp gặp gỡ
5 thanh niên trí thức yêu nước trong tổ chức Hưng Nam của cụ
104
