Page 156 - Con duong xuat duong cua TBT Tran Phu
P. 156
Ngày 06/12/1963, Đoàn rời Hải Ninh về Hà Nội kết thúc
cuộc khảo sát con đường xuất dương của nhóm thanh niên
Việt Nam yêu nước năm 1926. Cuộc khảo sát đã dựng lại được
cuộc hành trình của sự kiện lịch sử năm 1926.
Sau đây là những nét chính của cuộc hành trình đó:
Năm 1925, sau khi thành lập Hội Việt Nam Cách mạng
Thanh niên tại Quảng Châu, Nguyễn Ái Quốc bàn với Tổng bộ
xây dựng các đường liên lạc giữa Tổng bộ với trong nước để đưa
đón cán bộ đi về, chuyển nhận tài liệu sách báo. Đồng thời cử
người về nước tìm chọn những thanh niên có chí khí đưa sang
Quảng Châu để được trực tiếp huấn luyện chính trị và phương
pháp hoạt động cách mạng rồi trở về gây dựng cơ sở trong nước.
Năm 1926, Nguyễn Lương Bằng được giao nhiệm vụ đảm
nhận đường dây liên lạc bằng đường biển Hồng Kông - Hải
Phòng. Lê Hữu Lập về Nam Định tìm gặp Đinh Chương Dương
cùng nhóm học sinh trường Thành Chung quê Nam Định, Thái
Bình, Thanh Hóa; Hồ Tùng Mậu đi Đông Bắc Thái Lan tìm gặp
cụ Đặng Thúc Hứa và các Việt kiều yêu nước; Lê Duy Điếm (Lê
Lợi) được cử về Nghệ An liên lạc với nhóm Phục Việt của Trần
Phú, Tôn Quang Phiệt... để tìm chọn người đưa sang Quảng
Châu dự lớp huấn luyện.
Giữa năm 1926, về đến Vinh, Lê Duy Điếm trực tiếp gặp gỡ
5 thanh niên trí thức yêu nước trong tổ chức Hưng Nam của cụ
Giải nguyên Lê Huân là Trần Phú, Tôn Quang Phiệt, Nguyễn
Văn Lợi, Nguyễn Ngọc Ba và Hoàng Văn Tùng. Tiếp đó, tại
Vinh, Vương Thúc Oánh giới thiệu với Lê Duy Điếm 2 người
nữa là Phan Trọng Bình và Phan Trọng Quảng. Đồng thời,
Nguyễn Văn Lộc (Hoàng Lùn) cũng giới thiệu thêm Nguyễn
Văn Đắc và Nguyễn Văn Khang.
Tháng 7/1926, đoàn xuất dương do Lê Duy Điếm tổ chức và
dẫn đường khởi hành sang Quảng Châu. Đoàn gồm 10 người:
Lê Duy Điếm, Trần Phú, Tôn Quang Phiệt, Phan Trọng Bình,
155
