Page 85 - Con duong xuat duong cua TBT Tran Phu
P. 85
hai đồng chí Tôn Quang Phiệt và Hoàng Tùng chạy chậm,
chưa kịp tới bờ sông thì bị lính biên phòng bắt giữ. Còn lại 8
đồng chí tới giữa dòng chỗ nước sâu, gặp đò của trạm liên lạc
của ta ở phía Trung Quốc kịp ra đón. Đò đã đưa 8 người trong
đoàn vượt qua biên giới.
Chiều ngày 17/7/1926, đoàn 8 người gồm: Lê Duy Điếm,
Phan Trọng Bình, Nguyễn Ngọc Ba, Nguyễn Văn Lợi, Nguyễn
Văn Đắc, Nguyễn Văn Khang, Phan Trọng Quảng và Trần
Phú đã vượt qua biên giới thoát hiểm (đoàn đại biểu 3 người
của Việt Nam Cách mạng Đảng, chỉ có một mình đồng chí
Trần Phú đi thoát) .
(1)
Như vậy, Vinh là nơi đồng chí Trần Phú xuất phát, Hà Nội
là nơi dừng chân, Hải Phòng nơi đón đưa, Mũi Ngọc - Móng
Cái là nơi đồng chí Trần Phú xuất dương sang Quảng Châu
theo đường liên lạc gặp Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên
và Nguyễn Ái Quốc thực hiện nhiệm vụ, trọng trách lý tưởng
cách mạng được giao phó.
Ngày 18/7/1926, hai cán bộ của Tổng bộ (Lê Quảng Đạt và
Ả Sần) được Nguyễn Ái Quốc phái từ Quảng Châu về Đông
Hưng tìm đến trạm liên lạc bến đò Nà Sáo Tù đón đoàn (Trạm
liên lạc bến đò Nà Sáo Tù của Tổng bộ giao cho gia đình ông
Đỗ Viết Khang (tức ông Cộc), một người Việt Nam yêu nước
quê gốc ở xã Xuân Ninh (Móng Cái). Ông theo gia đình sang
Đông Hưng từ năm 16 tuổi, năm 1926 ông 57 tuổi. Ông đã
tham gia Việt Nam Quang phục Hội và Việt Nam Quang Phục
quân của cụ Phan Bội Châu. Từ năm 1923, ông được giao phụ
trách cửa ngõ liên lạc với trong nước ở Đông Hưng. Sau khi
Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên thành lập, Tổng bộ vẫn
sử dụng trạm liên lạc này. Ông Cộc cùng gia đình dựng một
ngôi nhà tranh nhỏ ở bến đò Nà Sáo Tù bên bờ Bắc sông Bắc
Luân đối diện với Móng Cái, làm nghề chèo đò, câu cá vừa có
kế sinh nhai vừa để che mắt địch).
(1) Trần Phú - Tiểu sử, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2007, tr.47.
84
