Page 13 - OKUL DERGİ-son3

ADEM TOLUNAY FEN LİSESİ BUCAK FENERI / HAZİRAN 2022

YÖREMİZDEN YÖREMİZDEN

SALEP

Soğuk havalarda elimizden düşürmediğimiz, gece gündüz demeden afiyetle içti-
ğimiz sıcacık salep aslında salepgiller familyasından gelen otsu bir bitki çeşidi. Mor
veya kırmızı renkteki çiçek kısımları salkım salkım, gövde kısmı da silindirik ve dik NERELERDE YETİŞİR?
şekildedir. Asıl salep olarak bardaklarınızla buluşan bu faydalı toz, salebin yumruların-
dan elde edilir. Çayırotu, orchis ve çam çiçeği isimleriyle de bilinen bu bitkinin en çok yetiştirildiği
yerler nemli bölgelerdir. Türkiye’nin Ege, Marmara, Batı Karadeniz bölgelerinde yetiş-
me alanları bulunur. Özellikle Burdur’un Bucak ilçesi en çok yetiştiği bölgelerden biridir.
Hatta Bucak ilçesini, “salep merkezi” olarak nitelendirebiliriz . Ayrıca Muğla, Kastamonu
ve Isparta şehirlerinde de sıklıkla üretimi yapılır.

TARİHİ

İlk olarak Ortadoğu şehirlerinde yetiştirilen
ve 8. yüzyılda tüketilmeye başlanan salep
bitkisi aslında o yıllardan önce de biliniyor- FAYDALARI
du. Ancak salep içecek olarak kullanılma-
sından daha çok tıpta kullanılır, hatta mito- Doğal ve saf salep tozu içerisinde
lojide de salebe rastlanırdı. O yüzden asıl katkı maddesi barındırmadığı için sağ-
keşfinin 8. yüzyılda olduğunu söylesek lığa pek çok yönden fayda sağ-
yanlış olmayacaktır. 8. yüzyıl Türkler’in lar. Salebin faydaları şu şekilde
sıralanabilir:
İslamiyet’i kabul ettiği dönemlere denk
gelir. O dönemlerde alkollü içeceklerin 1- Üst solunum yollarını
yasaklanması salebe olan talebin artma- yumuşatır
sını sağlamış ve hatta “salep dükkanları” 2- Beslenme üzerinde
bile açılmıştır. olumlu etki sağlar
3- Bağırsak işleyişini düzen-
Tarihi Tıp filozofu İbni Sina “Kanun” ler
adlı eserinde salebe dair detaylı bilgi- 4- Vücut sıcaklığını dengede
lere yer verir. Salebe iştah açıcı, zihin tutar
5- Direnci ve kuvveti
açıcı gibi nitelemelerle açıklık getirmeye arttırır
çalışır. En önemli verilerden bir diğeri 6- Sinirleri yatıştırır
ise Osmanlı’nın macun defterlerinde ya- 7- Şişkinliği giderir
zılıdır. Padişahlar için hazırlanan 8- Hafızayı ve zihni güçlendirir
macun tariflerinin kaydedildiği 9- Kalbi kuvvetlendirir
bu defterin farklı bölümlerinde
saleple ilgili bilgiler vardır.

HABER: NEHİR SÜNGÜ

HABER: AYŞE AKBAŞ
12 13