Page 23 - demo
P. 23
… Những gia đình vào Nam thời xưa tuy không
xây nhà thờ Họ nhưng mỗi gia đình có thể tùy hoàn
cảnh mà cúng Họ vào ngày mà dòng Họ quy định,
như một mật hiệu để nhận ra, lắm khi vì tình hình,
gia đình phải ly tán (thí dụ như cuộc biến loạn Lê
Văn Khôi) phải thay tên đổi họ. Cụ thể như ở quận
Gò Vấp (Thành phố Hồ Chí Minh) gia đình ông
Nguyễn văn Nguyên đến cư ngụ từ quá lâu đời, vẫn
cúng Họ ở nhà riêng, vào ngày 20 tháng 2 Âm lịch.
Lễ cúng Họ diễn ra âm thầm, không mời người
hàng xóm đến, chỉ là nội bộ. Cúng 7 đời trước, lắm
khi không biết tên những vị quá xưa, vì theo lệ, mỗi
gia đình, nếu tồn cổ thì chỉ cúng đến đời ông Cố là
hết. Khởi đầu là cúng vong, với cá nướng trui, ly
rượu trắng, thêm chén mắm nêm, đọt rau lang luộc,
hoặc rau ghém, tùy dòng họ, rồi thả bè dưới sông
những món ấy; nếu ở nơi không có sông rạch thì
treo cái bè chuối với món cúng ấy lên ngọn tre. Tôi
hiểu đây là cúng tiền nhân, những người bản địa từ
xưa, mắm nêm còn nguyên xác con cá (mắm cái)
là món ăn người Chăm mà xưa kia khi chung sống
trong xóm, ông cha ta đã tiếp thu vì bổ dưỡng, rẻ
tiền mà ngon. Sau đó là cúng đất, kiểu lễ tá thổ (vào
nam chỉ còn là tượng trưng).
MIỀN KÝ ỨC
23