Page 118 - BOEK SELG.indb

Rudolf Steiner — Leven en Werk ǁ Band I
In zijn autobiografie schreef Rudolf Steiner over zijn eerste tijd in Wiener
Neustadt:
‘Met het stadse leven kon ik in mijn ziel niet zo meegaan als met het leven op het land. Ik stond in een dromerige verhouding tot wat er zich tussen en in de elkaar begrenzende huizen afspeelde. Alleen voor de boekhan- dels van Wiener Neustadt bleef ik vaak lang staan.’ 117
Een diepgaande behoefte
Op school had hij het in het begin moeilijk. Qua parate kennis behoorde hij tot de zwakkeren. Het toelatingsexamen had hij maar net gehaald en in de eerste jaren bereikte hij niet zonder problemen het vereiste prestatie- niveau. Zijn zwakke prestaties in spelling en grammatica, maar ook veel ge- breken en kennisachterstand als gevolg van het ondeugdelijke onderwijs op de dorpsscholen in Pottschach en Neudörfl betekenden een belasting voor hem. De vaak droge, abstracte onderwerpen van de lesstof bereikten zijn ziel nauwelijks en in de begintijd trof hij hier geen leraar aan zoals een Hein- rich Gangl. Een man die hij als autoriteit bewonderd had en wiens persoon- lijkheid voor hem ook in menselijk opzicht van grote betekenis was ge- weest:
‘[...] wat ik daar [in de lessen] moest doen, ging in het begin zonder leven- dige belangstelling aan mijn ziel voorbij.’ [...] ‘Er leefde een behoefte in mij, die mij helemaal in beslag nam. Mijn verlangen ging uit naar mensen die ik in hun menszijn als voorbeelden zou kunnen nastreven. Onder de leraren van de beide eerste klassen waren die niet te vinden.’ 118
Op een klassenfoto uit 1876, genomen toen Rudolf Steiner vijftien jaar oud was en al meerdere jaren in Wiener Neustadt op school zat, ziet hij er klein, bleek, schriel en afgemat uit. In een brief aan Anna Eunike, zijn eerste vrouw, schreef hij later aanduidingsgewijs over het doormaken van een “moeilijke tijd”, toen hij “tussen de elf en zeventien jaar oud was”.119 Op het moment dat Rudolf Steiner van Neudörfl naar Wiener Neustadt op de middelbare
117 Rudolf Steiner: Mein Lebensgang. [GA 28]o, p. 34. Ned. uitg., pp. 38 /39.
118 Ibidem. Ned. uitg., p. 39.
119 Rudolf Steiner: Briefe Bd. II 1890-1925. [GA 39], p. 300.
118