Page 85 - مجله_ی_نوابت،_شماره_ی_۴_نقد،_مهر_۱۳۹۹

‫لحـن فرآینـد خـود‪ ،‬جلب کنـد‪ ،‬در واقـع درک‬ ‫اندیشـه هـای مارکسیسـتی مـی گذشـتند و‬
‫مضامیـن آن تنهـا در حـوزه روشـنفکران و نخبه‬ ‫البتـه بسـیاری از آنـان را این اندیشـه منزگاه‬
‫گان جامعه‪ ،‬معطل مانده بود‪ .‬سـرانجام سـینمای‬ ‫مـی شـد ‪ ،‬چـه تاثیـری در تولـد سـینمای‬
‫متعهـد بـه آندسـته از فیل ‌مهایـی کـه بـا لحـن و‬
‫بیـان انتقـادی شـرایط جـاری جامعه و کشـور را‬ ‫متعهـد و سیاسـی داشـتند؟‬
‫بـه چالش می کشـاندند و مورد اعتنای تماشـاگر‬
‫خـاص قـرار م ‌یگرفتند به بنام فیل ‌مهای سـینمای‬ ‫قبال در گفتگـو بـا روزنامه محلی بهـار‪ ،‬پیرامون‬
‫سـینمای قشری و عامه پسند و همچنین سینمای‬
‫تعهدگرا‪ ،‬شـناخته شدند‪.‬‬ ‫متعهـد و بـا محتوی‪ ،‬بطور مفصـل صحبت کرده‬
‫بـودم‪ .‬در اوایل دهه چهل که بنام دوره رخوت از‬
‫آن عکـس ‪ ،‬شـما ‪ ،‬امیـر زرگان و کیانـوش‬ ‫آن یاد م ‌یشـد‪ ،‬فضای روشـنفکری و دانشجویی‬
‫عیاری ‪ ،‬از ان عکسـتان درسینمای آزاد اهواز‬ ‫کشـور را سـخت سیاسـت زده و ناراضی ساخته‬
‫بگو�ییـد ؟ از فیلـم ها�یـی که سـاختید ‪ ،‬چهار‬ ‫بـود بـا احسـاس چنیـن شـرایطی در یـک اقدام‬
‫نابهنـگام‪ ،‬ابراهیـم گلسـتان‪ ،‬فـرخ غفـاری‪ ،‬و‬
‫فیلـم ‪ ..‬قصـه شـان را روایـت کنیـد ‪ ،‬لطفـا‪:‬‬ ‫فریـدون رهنمـا بـا تاثیـر از شـرایط سیاسـی‪/‬‬
‫اجتماعـی جامعـه و کشـور‪ ،‬فضـای سـینمای‬
‫بـا بـالا رفتـن هزین ‌ههـای تولیـد فیلـم بلنـد در‬ ‫متعـارف ایـران را بـا لحن و بیان غیـر متعارف و‬
‫اروپـا و آمریـکا‪ ،‬جنبـش تولید و تهیـه فیل ‌مهای‬ ‫تـازه مواجه سـاختند‪ ،‬اما ظرفیت و قابلیت قشـر‬
‫کوتـاه سـینمایی‪ ،‬بـا صـرف هزینه هـای اندک و‬ ‫تماشـاگر سـینمای دهه چهل‪ ،‬استطاعت دریافت‬
‫بـکار بسـتن تجهیـزات و تمهیدات کم و سـاده‪،‬‬ ‫و درک بیـان فیلـم خشـت و آینه ابراهیم گلسـتان‪،‬‬
‫بـا رسـالت تجربـی و آماتـور‪ ،‬رونـق یافـت و‬ ‫فیلم شـب قوزی فـرخ غفاری و فیلم سـیاوش در‬
‫سـامان گرفـت‪ ،‬در فراینـد تولید فیل ‌مهـای کوتاه‬ ‫تخت جمشـید فریـدون رهنمـا را نداشـت‪ .‬اما بر‬
‫سـینمایی‪ ،‬عنصـر تهیه کننـده و سـرمای ‌هگذار که‬ ‫عکس‪ ،‬فیل ‌مهای مورد اشـاره در محافل سـینمایی‬
‫در پـروژه چگونگـی تولیـد فیل ‌مهـای بلنـد و‬ ‫خـارج از کشـور با تحسـین و تقدیر‪ ،‬روبرو شـده‬
‫حرفـ ‌های نقش تعیین کننده داشـت‪ ،‬در سیاسـت‬ ‫بودنـد‪ .‬رشـد ادبیات داسـتانی و انتقاد امیـز متاثر از‬
‫تولیـد فیلـم کوتـاه‪ ،‬کامال حـذف شـده بـود و‬ ‫جنبـش ادبی و فرهنگی جهان سوسیالیسـم که در‬
‫آزادی عمـل بـرای تولیـد فیلـم کوتاه سـینمایی‬ ‫برخی از آثار سـینمایی دو دهه ‪ ۵۰‬و ‪ ۶۰‬میلادی‬
‫بسـیار خـود مختـار و دور از هرگونـه ممیـزی‬ ‫امریـکا و اروپـا به چشـم می خـورد‪ ،‬فضای زیر‬
‫و سـوداگری تجـاری‪ ،‬شـروع شـده بـود‪ ،‬توجه‬ ‫پوسـتی سـینمای ایران را تحـت تاثیر قـرار داده‬
‫جشـنواره و فسـتیوالهای بیـن المللـی نمایـش‬ ‫بـود‪ ،‬فیلـم آمریکایی در بار انداز سـاخته ی الیلا‬
‫فیلـم از فلسـفه وجـودی و همچنیـن رسـالت و‬ ‫کازان کارگـردان امریکایـی تـرک تبـار کـه مورد‬
‫سیاسـت تولیـد آثـار فیل ‌مهـای سـینمایی کوتاه‪،‬‬ ‫سـرزنش و انتقاد کمیت ‌هی تفتیـش عقاید جوزف‬
‫اسـتقبال کرد‪ ،‬سـینما تک فرانسـه اولین پشتیبان‬ ‫مـک کارتـی نماینـده دسـت راسـتی کنگـره‬
‫و مشـوق جنبـش تولید فیلمهای کوتـاه و آماتور‬ ‫آمریـکا واقـع شـده بـود از جملـه فیل ‌مهـای اثر‬
‫سـینمایی بـود‪ .‬محل کار سـینما تـک در پاریس‬ ‫بخـش محافل سـینمایی ایران دهه چهل بشـمار‬
‫واقـع شـده و وظیفه اصلـی آن بایگانـی و حفظ‬ ‫م ‌یرفـت‪ ،‬دانشـجویان نیـز در محافـل هنـری‬
‫آثـار سـینمایی مطـرح جهان بـوده و هسـت‪ ،‬از‬ ‫دانشـگاه بـه اکـران اختصاصـی و زیـر زمینـی‬
‫سـوی دیگـر جشـنواره هـا و فسـتیوالهای بیـن‬ ‫فیل ‌مهـای سـرگئی ایزنشـتاین کارگـردان پسـا‬
‫المللـی و معـروف نمایـش و عرضه کننـده فیلم‬ ‫انقالب اکتبـر روسـیه مبـادرت مـی کردنـد‪ ،‬اما‬
‫هـای بخش مسـابقه که در آن بـه فیل ‌مهای برنده‬ ‫تمـام این فعالی ‌تهای‪ ،‬نتوانسـت تماشـاگر قشـر‬
‫جایـزه و هدایـا اعطـا م ‌یشـد‪ ،‬در بخش مسـابقه‬ ‫گـرای سـینمای فیلـم فارسـی را بـه سـمت فهم‬
‫جایگاهـی برای نمایـش فیل ‌مهای کوتـاه تجربی‬

‫شماره ‪ /4‬اهــواز‪ /‬مــهر ‪ /1399‬سپتامبـر ‪85 2020‬‬