Page 83 - مجله_ی_نوابت،_شماره_ی_۴_نقد،_مهر_۱۳۹۹

‫محکـم جای پـای امپراطور سـنتی گذاشـته بود‪.‬‬ ‫فـردی و اجتمـاع و حتـی اخلاقـی اقشـار علاقه‬
‫عملیات اکتشـاف نفـت بعداز مطالعـه و حفاری‬ ‫منـد بـه آن‪ ،‬بسـیار محسـوس و مشـهود بـود‪،‬‬
‫بـی نتیجـه در مناطـق غرب کشـور‪ ،‬گمانـه زنی‬ ‫آرایـش مـوی سـر‪ ،‬انتخاب لبـاس‪ ،‬تقلیـد صدا‪،‬‬
‫و کار عملیـات کشـف نفت را بـه مناطق جنوبی‬ ‫فیگورهـای رفتـاری از جملـه مـوارد اثـر بخش‬
‫کشـور معطوف سـاخت‪ ،‬شـرکت نفت ایـران و‬ ‫سـینما بود‪ ،‬تماشـای فیل ‌مهای بـروس لی بازیگر‬
‫انگلیـس ابتدا عملیـات اکتشـاف و حفاری نفت‬ ‫جود کار آمریکایی هنگ کنگی تبار‪ ،‬تماشـاگران‬
‫را از نواحـی شـرقی و کـوه پایـه ای اسـتان آغاز‬ ‫را بـه فراگیـری ورزش های رزمی انفرادی اشـنا‬
‫نمود ‪ ،‬آنجا محل سـکونت و قشالق عشـایر لر‬ ‫و علاق ‌همنـد سـاخته بـود‪ .‬فیلـم قیصـر نیز روی‬
‫بختیـاری بـود بخـش فالت و دشـت جنوب و‬ ‫رفتـار جامعـه علاق ‌همنـد به سـینما و قشـر لمپن‬
‫غـرب جلگـه ی اسـتان نیـز بـه ماوا و سـکونت‬ ‫آن تاثیـر بسـزایی داشـت‪ ،‬آرایـش مو به سـبک‬
‫عشـایر عـرب تعلـق داشـت‪ .‬بـا حفـاری در‬ ‫موهـای سـر قیصـر‪ ،‬خوابندن پاشـنه کفش حین‬
‫مسـجد سـلیمان و کشـف نفت و سـپس فوران‬ ‫راه رفتـن‪ ،‬همچنیـن اسـتفاده از ادبیـات فیلـم‬
‫ان از دهانـه اولیـن چـاه نفـت در خـاور میانـه‪،‬‬ ‫قیصـر در محـاوره ها از جمله تاثیـرات فرهنگی‬
‫آهنـگ تغییـر همه جانبه چهره اسـتان خوزسـتان‬ ‫فیلـم بر بخشـی از اقشـار نسـل سـینما رو های‬
‫نواختـه شـد‪ .‬حفـر چـاه نفـت شـماره یـک در‬ ‫وقـت‪ .‬مـی تـوان شـمرد‪ .‬سـالن سـینمای پارس‬
‫مسـجد سـلیمان و احداث تاسیسـات پالایشـگاه‬ ‫گاه بـه اکـران سـه فیلـم در یـک سـانس اقـدام‬
‫نفـت در آبـادان‪ ،‬اسـباب ان شـد تـا کـم کـم‬ ‫م ‌یکـرد‪ ،‬لمپ ‌نهـای سـینما رو وعـده خـورد و‬
‫بخشـی از حرفـه هـای سـنتی تـرک شـوند و به‬ ‫خـوراک را همـراه خـود م ‌یبردند تا بـرای مدت‬
‫فراگیـری حرف ‌ههـای جدیـد که رهـاورد صنعت‬ ‫نزدیک به شـش سـاعت بـه تماشـای فیلم روی‬
‫نفـت بـود رو آورده شـود‪ .‬عر ‌بهـا در آبـادان‬ ‫صندلـی سـالن تاریـک و پـرده نقـر‌های سـینما‪،‬‬
‫و لرهـا در مسـجد سـلیمان مقـام اولیـن نسـل‬ ‫بنشـینند و فیلم تماشـا کنند و لذت ببرند‪ .‬سـینما‬
‫کارگـر صنعتـی خاورمیانه کـه کارل مارکس آنرا‬ ‫در پیدایـش قشـر لمپ ‌نهـای جامعـ ‌هی شـهری‪،‬‬
‫پرولتـر م ‌ینامید از آن خود سـاخته بودند‪ ،‬در واقع‬
‫‪ ،‬پدیـده مدرنیتـه نفتـی همراه بـا دسـت آوردهای‬ ‫نقـش بسـزایی ایفا کـرده بود‪.‬‬
‫جنبـی خـود‪ ،‬ابتـدا دامـن عر ‌بهـا و لرهـا را در‬
‫ایـران گرفـت و زندگی آنها را بشـدت و سـریع‬ ‫وقتـی سـینما آمـد و حسـابی هـم گـرد و‬
‫تحـت تاثیـر فرایند خـود قرار داده بـود‪ .‬عر ‌بها‬ ‫خـاک مـی کـرد ‪ ،‬مـا عربهـای اهـواز ‪ ،‬واکنـش‬
‫و لرهـا لبـاس و کفـش مخصـوص کار صنعتـی‬ ‫مـان چـه بـود؟ هـم زمـان بـا شـهر نشـینی و‬
‫بـه تـن کردنـد کارگـران لـر و عـرب در محـل‬ ‫دردسـرهایش و کـم رنـگ شـدن حضـورما در‬
‫کار کلاه نمـدی و چفیـه را از سـر بـر داشـتند و‬ ‫روسـتا و قبیله بـه خاطرکارگـری و کارمندی‬
‫کلاه ایمنی کاسـکت بر سـر نهادند‪ ،‬داشداشـه و‬ ‫و مشـعله و دغدغدهـای زندگـی جدیـد چـه‬
‫چوقا را از تن در آوردند و بولرسـوت لباس کار‬
‫بـر تـن کردنـد‪ ،‬کـم کم بـا زبان انگلیسـی آشـنا‬ ‫اتفاقـی افتـاده؟‬
‫شـده بودند‪ ،‬نجف دریا بندری کارگر پالایشـگاه‬
‫آبـادان بـا فراگیـری سـواد زبـان انگلیسـی‪ ،‬کار‬ ‫پدیـده صنعـت نفت برخاسـته از انقلاب صنعتی‬
‫ترجمـه اثـار ادبـی از زبـان انگلیسـی بـه زبـان‬ ‫غـرب‪ ،‬در اواخـر قـرن نـوزده میالدی‪ ،‬سـفر‬
‫فارسـی بـا تشـویق ابراهیم گلسـتان نویسـنده و‬ ‫صنعتـی خـود را به منظور کشـف مخـازن نفت‬
‫مسـتند سـاز فیل ‌مهـای گزارشـی صنعـت نفت‪،‬‬ ‫و سـایر معـادن زیـر زمینـی متوجـه خاورمیانـه‬
‫آغـاز و دنبـال کـرده بـود‪ .‬ابراهیم گلسـتان نیز با‬ ‫سـاخته بـود‪ ،‬امپراتـوری سـنتی عثمانـی اخرین‬
‫نفسـهای خـود را در منطقـه کشـیده بـود و‬
‫امپراتـوری مـدرن و تـازه نفـس‪ ،‬پـای خـود را‬

‫شماره ‪ /4‬اهــواز‪ /‬مــهر ‪ /1399‬سپتامبـر ‪83 2020‬‬