Page 111 - สัมมนา 2_2563_Neat
P. 111
105
วัสดุอินทรีย์
ื
วัสดุอินทรีย์หมายถึง ชิ้นส่วนซากพชและสัตว์ที่ตายแล้ว ซึ่งประกอบด้วยสารคาร์โบไฮเดรต
โปรตีน ไขมัน และแร่ธาตุต่างๆ เมื่อลงสู่ดินวัสดุเหล่านี้จะถูกย่อยโดยจุลินทรีย์ดินให้หมดไประหว่างที่
วัสดุเหล่านี้ถูกย่อยโดยจุลินทรีย์ ธาตุอาหารพชที่มีอยู่ในวัสดุเหล่านี้จะถูกปลดปล่อยออกมารวมอยู่
ื
กับซากที่ยังถูกย่อยไม่หมด ซากส่วนนี้จึงเรียกว่าปุ๋ยหมัก วัสดุอินทรีย์ยังประกอบไปด้วยสารประกอบ
หลายชนิด ตั้งแต่ที่ย่อยได้ง่ายจนถึงย่อยสลายยาก เช่น น้ าตาล กรดอะมิโน โปรตีน แป้งไปจนถึง
เซลลูโลสและลิกนิน ดังนั้นการที่จะย่อยสลายสารดังกล่าวจ าเป็นต้องมีจุลินทรีย์หลายกลุ่มท างาน
ร่วมกัน จุลินทรีย์ที่มีบทบาทส าคัญ ได้แก่ กลุ่ม แบคทีเรีย แอคทิโนมัยซีส และรา ในแต่ละกลุ่ม
จุลินทรีย์ยังมีความต้องการอุณหภูมิที่เหมาะสมต่างกัน เช่น กลุ่มที่ท างานได้ดีในอุณหภูมิต่ า กลุ่มที่
ท างานได้ดีในอุณหภูมิอุ่น กลุ่มที่ชอบอุณหภูมิสูงปานกลาง และสูงมาก (นีลวรรณ และนันทกร,
2554)
กระบวนการย่อยสลายของสารอินทรีย์
ื
อินทรียวัตถุในดิน ได้มาจากซากพชและสัตว์ที่เน่าเปื่อยทับถมในดิน แต่ส่วนใหญ่แล้ว จะ
ได้มาจากพืชมากกว่าสัตว์ ดั้งนั้น จึงจ าเป็นที่จะต้องรู้เกี่ยวกับองค์ประกอบทางเคมีของพืชพอสังเขป
ื
เพื่อที่จะได้รู้ว่าเมื่อมีเศษพชตายทับถมอยู่ในดิน ส่วนใดจะถูกย่อยสลายก่อน และส่วนใดจะถูกย่อย
สลายทีหลัง (ศุภมาศ, 2539)
ปัจจัยที่มีผลต่อการย่อยสลายของสารอินทรีย์
1.การย่อยสลายตัวของสารอินทรีย์ (ปัทมา, 2533)
จุลินทรีย์ที่เข้าย่อยสลายอินทรีย์วัตถุนั้น ส่วนมากเป็นพวกจุลินทรีย์ที่สังเคราะห์อาหารเอง
ไม่ได้ซึ่งมีทั้งพวกที่ต้องการออกซิเจน และพวกที่ไม่ใช้ออกซิเจน ผลที่ได้จากการย่อยสลายโดย
จุลินทรีย์ดินทั้ง 2 พวกนี้จะได้ product ที่แตกต่างกันตามสภาพของการถ่ายเทอากาศภายในดิน
1. ในสภาพที่มีออกซิเจนเพียงพอ (Aerobic condition) การย่อยสลายในสภาพนี้จะเป็นไป
อย่างสมบูรณ์นั่น คือองค์ประกอบที่สลายตัวง่ายจะถูก
เปลี่ยนเป็น CO2 เหลือเฉพาะส่วนที่สลายตัวยาก ดังสมการ
Hetero Organic matter -----> CO + H O + Humus + Elements + Microbial cellsaerobes
2
2
ี
2. ในสภาพที่มีออกซิเจนไม่เพยงพอ (Anaerobic condition) ในสภาพนี้การสลายตัวจะ
เป็นไปอย่างไม่ค่อยสมบูรณ์ คือนอกจากจะให้ CO แล้ว ยังมีสารประกอบพวก organic acids หรือ
2
intermediate products อื่นๆเกิดขึ้นด้วยhetero
O.M ---------> CO + H O + Humus + Elements + Microbial cells + Intermediaten
2
2
anaerobes products
