Page 17 - DDY YKS SINIF SORU BANKASI

9. SINIF
3
KONU İSLAM VE İBADET ÜNİTE
ANLATIM

1. İSLAM’DA İBADET VE KAPSAMI
İslam’da İbadet ve Kapsamı
İbadet: Sözlüte boyun eğme, itaat etme, kulluk etme, tapınma anlamlarına gelir. Tanım olarak; Allah’a saygımı-
zı, bağlılığımızı belirtmek, O’na karşı kulluk görevimizi yerine getirmek, O’nun buyruklarına uyup yasaklarından
kaçınmaya denir. Belli başlı ibadetler namaz, oruç, zekat ve hactır.Bunların dışında Allah’ın rızasına kavuşmak
amacıyla yapılan her güzel iş te ibadettir. Kur’an bu konuda ,”Ben cinleri ve insanları ancak bana ibadet etsinler
diye yarattım.” (Zâriyat suresi, 56. ayet)buyurarak insanın yaratılış gayesini ortaya koyar.
Başlıca İbadetler
• Beden ile yapılan ibadetler: Namaz, oruç, sadaka.
• Mal ile yapılan ibadetler: Zekat, fitre, kurban, sadaka.
• Hem mal, hem beden ile yapılan ibadetler: Sadaka, hac.
Konu hakkında bir hadiste Resulullah şöyle buyurur:”İslam beş temel esas üzerine kurulmuştur. Bunlar; Allah’tan
başka ilah olmadığına ve Hz. Muhammed’in O’nun elçisi olduğuna inanmak, namaz kılmak, zekat vermek, hacca
gitmek ve oruç tutmaktır.”
Âbit: Kulluk görevlerini yapana denir. Allah’ın emirlerini içtenlikle yerine getiren,bütün varlığıyla Allah’a yönelen,
İslam dininin gereklerini gerçek anlamıyla yaşayan kimseler dinimizde abit olarak adlandırılır.
Mabut: İbadet edilmeye layık olan tek varlık, Allah.
Mabet: İbadet edilen yer.
Şirk: Allah’a ortak koşmak demektir. Dinimizde ibadet sadece Allah’a yapılır. Putlara, gök cisimlerine, ateşe vb.
tapmak ve bunları Allah’ın yardımcıları veya değişik görevleri olan tanrılar gibi inanmak şirktir.
2. İSLAM’DA İBADETİN AMACI VE ÖNEMİ
• Dinimizde ibadetlerin temel amacı kişiyi Allah’ın (c.c.) rızasına ulaştırmak olarak açıklanır. İnsan Allah’a (c.c.)
olan şükür borcunu yerine getirebilmek, O’na olan sevgi ve saygısını gösterebilmek ibadet eder. İbadetler, insa-
nın kalbini temizler, onu kötülüklerden arındırır.
• İbadetler, imanın gönülde yerleşmesini sağlar.
• İbadet sadece Allah’ın emri olduğu için yapılır. Yalnızca Allah’a ibadet etmek, insanı diğer varlıkların kölesi ol-
maktan korur.
• İbadetler insan iradesini kuvvetlendiren ve insanı ahlaki sorumluluklar konusunda daha duyarlı olmaya ha-
zırlayan uygulamalardır. Mesela oruç gerçek bir sabır eğitimidir. Namaz, günde beş vakit insanı Allah’ın (c.c.)
huzurunda boyun eğdirerek kibirden ve her türlü kötülükten alıkoyar. Zekât insandaki mal hırsını terbiye eder,
toplumsal dayanışmayı arttırır. Hac zorluklarla mücadeleyi ve kardeşlik bilincini öğretir.
• İbadet, verdiği nimetlerden dolayı Allah’a teşekkür etmektir.
3. İSLAM’DA İBADET YÜKÜMLÜLÜĞÜ (EF’ÂL-İ MÜKELLEFÎN)
Akıllı ve ergenlik çağına ulaşmış her mümin farz ibadetleri yapmakla sorumludur. Dinin buyruklarından sorumlu
tutulan kimseye mükellef denir.
İslam’a göre akıl ve irade sahibi olmak ibadetlerden sorumlu olmanın temel şartlarıdır. Kişinin, akli ve iradi kabili-
yetinin bulunmadığı uyku, baygınlık, delilik gibi durumlarda ibadet mükellefiyeti yoktur. Yine kişi, yanılma, unutma
ya da başkası tarafından zorlanma sebebiyle yerine getiremediği ibadetlerden de sorumlu değildir.
“Ef’al-i mükellefin”, sözlükte “mükelleflerin fiilleri” anlamına gelir. Terim olarak da dinen yükümlü sayılan insanla-
rın fiilleri ve bunlarla ilgili fıkhi hükümler anlamına gelir.
Farz: Yüce Allah’ın bizden kesin olarak yapmamızı istediği iş ve davranışlardır. Farzlar farz-ı ayn ve farz-ı kifâye
olarak ikiye ayrılır. Farz-ı ayn; dinen sorumlu sayılan her Müslümanın yapması gereken görevlerdir. Beş vakit
namaz, ramazan orucu, zekât ve hac ibadetleri farz-ı ayndır. Farz-ı ayn olan amelleri terk etmek haramdır ve terk
edenler günah işlemiş sayılırlar. Farz-ı kifâye ise bazı Müslümanların yapmasıyla diğerlerinin üzerinden kalkan
sorumluluklardır. Mesela cenaze namazını bazı Müslümanlar kıldığında diğerlerinden bu sorumluluk düşer. Farz-ı
kifaye olan bir ameli hiç kimse yerine getirmezse bütün Müslümanlar bundan sorumlu sayılır.
Vacib: Farz kadar kesin olmayan, Allah’ın bizden yapmamızı istediği iş ve davranışlardır. Bayram namazı kılmak,
kurban kesmek, ramazan ayında fıtır sadakası vermek bu hükümdedir.

17
YKS KONU ANLATIMLI SORU BANKASI