Page 32 - DDY YKS SINIF SORU BANKASI

5 GÖNÜL COĞRAFYAMIZ ANLATIM
ÜNİTE 9. SINIF KONU

Bağdat şehir, Abbasi halifesi Mansur tarafından kurulan önemli bir kültür ve ilim merkeziydi. Burada kurulan
en önemli medrese Nizamü’l-Mülk adına kurulan Nizamiye medreseleridir. Ayrıca çok önemli tercüme ve ilim
akademileri de burada bulunuyordu.
İran, Horasan, Türkistan ve Mâverâünnehir Bölgesi
Hz. Ömer zamanında İslam topraklarına katılan İran ve Horasan bölgesi İslam medeniyetinin önemli havzaların-
dandır. İran, İslam medeniyetine hem kültürel hem de ilmî açıdan önemli katkılar sunmuştur. Horasan bölgesi
özellikle tasavvuf anlayışıyla öne çıkmış, bu bölgeden Anadolu ve Balkanlara geçen pek çok alim ve derviş İslam
dininin farklı bölgelere yayılmasına katkı sağlamıştır.

Hint Alt Kıtası
Hindistan ve Pakistan’ı kapsayan bu bölge dünyada en çok Müslümanın yaşadığı ülkeleri barındırmaktadır. Bu
coğrafyanın İslam’la tanışması Arap tüccarların bu ülkeye yaptıkları ticari seferler sayesinde olmuştur. Abbasiler
döneminde yapılan fetihler sonucunda İslam, Hindistan topraklarında yayılmaya başlamıştır. Bu bölgede yetişen,
İmam Rabbâni, Şah Veliyullah, Dihlevî gibi âlimler tefsir, hadis, kelam, tasavvuf alanlarındaki eserleriyle İslam
medeniyetinin gelişmesine katkı sağlamıştır.

Anadolu ve Balkanlar
1071yılında Sultan Alparslan’ın Malazgirt zaferi ile birlikte kapıları Türklere açılan Anadolu, Türk-İslam medeni-
yetinin geçmişten günümüze en önemli bölgelerinin başında gelmektedir. Anadolu topraklarında pek çok âlim,
ve sufi yetişmiş, bunlar yaşantı ve eserleriyle hem bulundukları dönemi hem de günümüze ışık tutmuştur. Hacı
Bektaş Veli, Yunus Emre, Hacı Bayram Veli, Aziz Mahmud Hüdaî, Niyâzi Mısrî, bu âlimlerden bazılarıdır.
Osmanlılar, Balkanlara hâkim olduğu sürede bölgede huzur ve sükûneti sağlamıştır. Osmanlıların İslam anlayı-
şından etkilenen Boşnaklar ve Arnavutlar bu sayede Müslüman olmuştur.
Kuzey Afrika (Mısır ve Mağrip)
Mağrip, Kuzey Afrika bölgesine verilen isimdir. Türklerin himayesindeki Mağrip Fransız istilâsına kadar huzur
içinde yaşamıştır. İslam ordularıyla Mısır’a gelen alimlerin bölgeye yerleşmesiyle İslâm kültürü burada yaygınlaş-
maya başlamıştır.
Kuzey Afrika’nın nüfusu en kalabalık ülkesi olan ve tarihi çok eskilere dayanan Mısır, İslam medeniyetinin önemli
bir bilim ve kültür bölgesidir. İslam ordularının vesilesiyle Mısır’a gelen alimlerin bölgede yerleşmesiyle İslâm
kültürü burada yaygınlaşmaya başlamıştır.
Endülüs
İspanya ve Portekiz’den oluşan yarımadaya Müslümanlar tarafından verilen isimdir. Pek çok mimari ve ilmî
eserin hayat bulduğu bölge, ortaya çıkan iç karışıklıklar sebebiyle bir kaç devlete bölünmüştür. Endülüs Emevi
Devleti’nin başkentliğini yapan Kurtuba şehrinde İslam medeniyetini yansıtan önemli mimari eserler ve kütüpha-
neler inşa edilmiştir.
Endülüs’teki İslam medeniyeti sanat ve estetiğinin en güzel yansımalarından biri de kale olarak inşa edilen ve
günümüze kadar ulaşan Elhamra Sarayı’dır.

3. HUCURÂT SURESİ 13. AYET
Medine’de indirilmiştir. On sekiz ayetten oluşur. Bu surede Hz. Peygambere (s.a.v.) karşı hal ve hareketimizin
nasıl olması gerektiğini öğreten edep kurallarından ve Müslümanların birbirlerine karşı ilişkilerini belirleyen temel
ahlak ilkelerinden bahsedilir. Hz. Peygambere (s.a.v.) gösterilen edebin, kulu Allah’a (c.c.) yaklaştıracağı vurgula-
nır. İslam’da insanın Allah (c.c.) katındaki değer ve üstünlüğün sahip olduğu takva ile gerçekleşebileceği ayrıca
vurgulanmıştır.
13. ayetinde Allah’ın, insanları farklı ırklar halinde yaratmasındaki amacın onların birbirlerini ayırt edip daha iyi
tanımaları olduğu söylenirken bunun bir üstünlük vesilesi olmadığı da belirtilmiştir. Üstünlük kişinin kendi yaptığı
iş ve davranışlarla elde edilir. Eğer üstünlük doğuştan gelen bir iş olsaydı bu Allah’ın adaletine aykırı olurdu.

32
YKS KONU ANLATIMLI SORU BANKASI