Page 83 - DDY 10. SINIF SORU BANKASI

ÜNİTE

AHLAKİ TUTUM VE DAVRANIŞLAR
4

4.

ÜNİTE

1. İSLAM AHLAKININ KONUSU VE GAYESİ
İnsanın manevi yönünü ifade eden ‘ahlak’ kelimesi, yaratılış, yaratılmış karakter ve tabiat anlamlarına gelen ‘hulk’ kelime-
sinin çoğuludur. Ahlak kelimesi ile genellikle iyi ve kötü huylar kastedilir.
İslam ahlakının konusu insanın duygu, düşünce ve davranışlarını kapsar. Bu nedenle İslam ahlakı bireyin davranışlarını,
duygularını ele alarak, değerlendirmeye tâbi tutar. Bu değerlendirme sonucunda duygu ve düşünceleri, sebebine veya
sonucuna göre “iyi” ve “kötü” olarak nitelendirir. Ahlak ilminin konusu iki kısımda incelenebilir: Birincisi, insanların bireysel
ve toplumsal yaşayışlarında uymaları gereken ahlakî kuralların aydınlatılması. İkinci kısım ise, bunları yaşayacak olan
insanı inceler.
Gayesi, dünya ve ahiret mutluluğunu kazandırmaktır. Çünkü ahlak eğitimini başarmış insanlar, kendi iç dünyalarında mut-
lu oldukları kadar, Allah (c.c) ve Resulü tarafından sevilirler. Peygamber Efendimiz (s.a.v) “Ben güzel ahlakı tamamlamak
için gönderildim.” buyurarak ahlakın gayesini açıklamıştır.

2. İSLAM AHLAKININ KAYNAKLARI
İslam ahlakının ilk kaynağı Kur’an-ı Kerim’dir. Kur’an’ın ortaya koyduğu tüm güzellik ve değerler, İslam ahlakını ifade eder.
Kur’an öncelikle insanın bireysel ve toplumsal özelliklerini kabul ederek onu ahlaki bir varlık haline getirecek genel kaideleri
koyar. İslâm’ın Anayasası Kur’an-ı Kerim, söz ve lafız olarak okunması ibadet olan bir kitaptır. Kur’an, bütün dinî hüküm-
lerin dayandığı bir kaynak olduğu gibi, ahlâki hüküm ve kuralların da çıkarıldığı ana kaynak durumundadır.
İslam ahlakının ikinci kaynağı peygamberimiz Hz. Muhammed’in hayatı ve sözleri yani sünnetidir. Sevgili Peygamberimiz
Allah’ın buyruklarını eksiksiz bir şekilde insanlara bildiren ve bu buyrukları en iyi şekilde uygulayan örnek insandır. Ahlaki
güzellikleri tamamlamak için gönderilmiş olan yüce Peygamberimiz, yaşantısı ve sünnetiyle bir ahlak eğitimcisi işlevi
görmüştür.
En güzel ahlâkı tamamlamak için Allah (c.c) tarafından gönderilmiş olan Hz. Peygamber’in (s.a.v) ahlak ile ilgili sözleri ve
davranışları, hadis kitaplarında ‘Ahlâk’ veya ‘Adab’ bölümleri şeklinde yer almaktadır.

3. AHLAK İLE TERBİYE ARASINDAKİ İLİŞKİ
Terbiye günümüz diliyle eğitim, ıslah etmek, gözetmek, korumak demek olup, çocuğu büyütmek, geliştirmek demektir.
İnsanın beden, zihin ve ahlak bakımdan geliştirilip olgunlaştırılmasına terbiye denir.
Allah (c.c.) iyi ve kötü huyları insanın doğasına yerleştirmiş, onları terbiye etme işini de insana bırakmıştır. Bu durum kişinin
istediğinde ve iyi bir eğitim aldığında ahlakını güzelleştireceği, aksine kötü bir terbiye ile de kendini felakete sürükleyeceği
anlamına gelmektedir. Kur’an-ı Kerim’de nefsini “tezkiye” eden kişinin kurtulacağından bahsedilir. Bu durum bir ayette
şöyle ifade edilir: “Çünkü ümmîlere (bilmeyenlere) içlerinden, kendilerine ayetlerini okuyan, onları temizleyen, onlara Ki-
tab’ı ve hikmeti öğreten bir Peygamber gönderen O’dur. Kuşkusuz onlar önceden apaçık bir sapıklık içindeydiler.”( Cuma
suresi, 2. ayet)

4. İSLAM AHLAKINDA YERİLEN BAZI DAVRANIŞLAR
Yalan: Yalan, gerçeğe aykırı söz söylemek, asılsız bilgi ve haberlerle gerçeği çarpıtmaktır. Yalanın zıddı doğruluktur.
Kur’an-ı Kerim insanları doğru sözlü olmaya çağırmıştır. Kur’an’da, “Ey iman edenler! Allah’a karşı gelmekten sakının ve
doğru söz söyleyin.” (Ahzâb suresi, 70. ayet) buyurulur.

10. SINIF KONU ANLATIMLI SORU BANKASI 83